قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

خروجه عليه السلام ماشياً إلى الطائف 
أخرج الطبراني عن عبد الله بن جعفر رضي الله عنهما قال: لمَّا توفي أبو طالب خرج النبي صلى الله عليه وسلم إلى الطائف ماشياً على قدميه يدعوهم إلى الإِسلام، فلم يجيبوه، فانصرف، فأتى ظلَّ شجرة فصلَّى ركعتين ثم قال: «اللَّهم إنِّي أشكو إِليك ضعف قوتي، وهواني على الناس، أرحم الراحمين، أنت أرحم الراحمين، إلى مَنْ تكلني؟ إلى عدو يتجهمني أم إِلى قريب ملَّكتَه أمري؟ إِن لم تكن غضبان عليّ فلا أُبالي، غير أن عافيتك أوسع لي. أعوذ بوجهك الذي أشرقت له الظلمات، وصَلُح عليه أمر الدنيا والآخرة ــــ أن ينزل بي غضبُك، أو يحل بي سخطُك، لك العُتَبى حتى ترضى لا قوة إِلا بالله». قال الهيثمي وفيه: ابن إِسحاق وهو مدلِّس ثقة، وبقية رجاله ثقات. انتهى. وسيأتي الحديث من طريق الزُّهري وغيره مطوّلاً في تحمُّل الشدائد والأذايا في الدعوة إلى الله.

پیاده بیرون رفتن پیامبر صلی الله علیه و سلم به طرف طائف
طبرانى از عبداللَّه بن جعفر رضی الله عنه روایت نموده، كه گفت: وقتى ابوطالب وفات نموده بود، پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم با پاى پیاده به طرف طائف خارج شد تا آنها را به اسلام فرا خواند، ولى آنها دعوتش را نپذیرفتند، بدین خاطر پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم (كه آنها خیلى‏ها اذیت و آزارش كرده بودند) دو باره برگشت، و در سایه درختى آمده و با به جاى آوردن دو ركعت نماز چنین فرمود: (اَللّهُمَّ اِنِّىْ أَشْكُو اِلَیكَ ضَعْفَ قُوَّتِىْ، وَ هَوَ اِنىْ عَلَى النَّاسِ، أَرْحَمَ الرَّاحِمِین، أَنْتَ اَرْحَمُ الرَّاحِمِین، اِلى مَنْ تَكِلْنى؟ اِلى عَدُوٍّ یتَجَهَّمُنِى اَمْ اِلى قَرِیبٍ مَلَّكْتَهُ اَمْرِى؟ اِنْ لَمْ تَكُنْ غَضْبَانَ عَلَىَّ فَلاَ اُبَالِى، غَیر أَنَّ عَافِیتَكَ أَوْسَعُ لِى. أَعُوْذُ بِوَجْهِكَ الَّذِىْ أَشْرَقَتْ لَهُ الظَّلَمَاتُ، وَ صَلُحَ عَلَیهِ أَمْرُ الدُّنْیا وَ الاْخِرَه أِنْ ینْزِلَ بِىْ غَضَبُكَ، أَوْ یحِلَّ بِىْ سَخَطُك، لَكَ الْعُتْبى حَتَّى تَرْضى وَ لَا قُوَّه اِلّا بِااللَّه).
ترجمه: «بار خدایا، من از ضعف و ناتوانى خود، و از سبكى‏ام بر مردم نزد تو شكوه و شكایت میكنم. یا ارحم الراحمین، تو مهربان‏ترین همه مهربانان هستى، تو مرا به كى مى‏سپارى؟ به دشمنى كه با خشونت و ترش رویى با من برخورد مى‏كند، و یا به نزدیكى كه تو او را بر من قدرت داده و چیره ساخته‏اى؟ اگر بر من خشمگین نباشى پروا ندارم، ولى یقین دارم كه عافیت و حمایت تو برایم وسیع‏تر است. به آن وجه مباركت كه پرده ظلمات و تاریكى‏ها توسط آن دریده شده و به روشنى مبدّل شده و به بركت آن امور دنیا و آخرت صلاح یافته، پناه مى‏برم، از این كه بر من غضب و قهرت نازل شود. خدایا خشوع و نیایش براى توست تا این كه راضى شوى، و جز خدا دیگر كسى از نیرو و توانایى برخوردار نیست».[1]
هیثمى (35/6) گفته است: درین روایت ابن اسحاق آمده كه مدلّس ثقه مى‏باشد، ولى بقیه رجال وى ثقه‏اند. این حدیث از طریق زهرى و غیر وى به شكل طولانى‏تر آن در بخش تحمّل سختیها در راه دعوت به سوى خداوند (جل جلاله) خواهد آمد.


[1] ضعیف. این داستان را ابن اسحاق (1/262:260) با سند صحیح از محمد بن کعب القرطبی بصورت مرسل روایت کرده است اما دعای «اللهم أشکوا إلیک...» را بدون سند آورده است. همینگونه ابن جریر (1/80،81) آن را از طریق او آورده است. همچنین این داستان را طبرانی در «الکبیر» از حدیث عبدالله بن جعفر بصورت مختصر روایت کرده است. نگا: تخریج «فقه السیرة» آلبانی (ص135، 136).

از کتاب: حیات صحابه، مؤلّف علّامه شیخ محمّد یوسف كاندهلوى، مترجم: مجیب الرّحمن (رحیمى)، جلد اول، به همراه تحقیق احادیث کتاب توسط:محمد احمد عیسی (به همراه حکم بر احادیث بر اساس تخریجات علامه آلبانی)
 
مصدر:
دائرة المعارف شبکه اسلامی
IslamWebPedia.Com