قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

 نشانه هاي قيامت و انواع آن


بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی رسول الله و علی آله و اصحابه الی یوم ‏الدین و ‏اما بعد‏:‏
الله تعالي مي فرمايد:{وَعِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ} زخرف 85.
یعنی: «و علم قيامت نزد اوست» و الساعة از مشهورترين نامهاي روز قيامت در نصوص شرعي و كلام مردم است و آن روز بخاطر اين به اين نام نامگذاري شده زيرا يك مرتبه و بي خبر مي آيد و مردم را در يك لحظه جمع مي كند.بنابراین کسی جز الله تعالی نمی داند چه زمانی قیامت برپا می شود ولی نشانه هایی دارد.
أشراط الساعة يعني نشانه ها و علامتهايي كه قبل از برپايي آن واقع مي شوند. الله تعالي مي فرمايد:{فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا}( محمد 18) «آيا جز اين انتظار مي برند كه رستاخيز ناگهان بر آنها فرا رسد و علامتهاي آن پديدار شود».
اشراط جمع شرط است و به معني نشانه مي باشد و گفته شده أشراط الشيء يعني اوائل آن.
و در زبان عرب به معني نزديكترين چيزهايي كه مي آيند، مي‌باشد. زيرا نشانه هر چيزي اولين آن است.
و الساعة بخشي از اجزاي زمان است و از آن به قيامت تعبير مي‌شود.
 

انواع نشانه هاي قيامت
نشانه هاي قيامت به سه دسته تقسم مي شوند:

دسته اول:
نشانه هاي دور كه آمده و پايان يافته اند. كه از آن جمله بعثت پيامبر صلی الله علیه وسلم مي باشد. بر اساس آنچه در صحيحين از حديث انس بن مالك رحمه الله كه از پيامبر صلی الله علیه وسلم روايت مي كند كه فرمود:«بُعِثْتُ أَنَا وَالسَّاعَةَ كَهَاتَيْنِ. وضم السبابة والوسطي» (بخاري (6504) ، وصحيح مسلم (2951)) . «بعثت من و قيامت مانند اين دو انگشت است و دو انگشت سبابه و وسطي را به هم چسپاند» و از آن جمله نصف شدن ماه بر اساس آنچه خداوند در كتابش به آن خبر داده است. الله تعالي مي فرمايد:{اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ} قمر 1.
«قيامت نزديک و ماه دو نصف مي‌گردد» و از آن جمله خارج شدن آتش از سرزمين حجاز كه بخاطر آن گردن شترها در بصري روشن مي گردد. شيخين از ابوهريره رضی الله عنه روايت مي كنند كه رسول الله صلی الله علیه وسلم ميفرمايد: «لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى تَخْرُجَ نَارٌ مِنْ أَرْضِ الْحِجَازِ تُضِيءُ أَعْنَاقَ الْإِبِلِ بِبُصْرَى» بخاري (7118) ، وصحيح مسلم (2902) .
«قيامت برپا نمي‌شود تا آتشي در حجاز برافروخته شود و گردن شتران را در بصري روشن گرداند» {(بُصری)، شهری معروف در سوریه به آن حوران گفته می‌شود که تا دمشق سه مرحله فاصله دارد.«معجم البلدان»(1/441) و«شرح نووی بر صحیح مسلم»(18/30)و«فتح الباری» (13/80).}
و اين آتش بر اساس آنچه پيامبر صلی الله علیه وسلم خبر داده بود در جمادي الثاني سال 654هـ‍ كه خروج آن در قسمت شرقي مدينه بود، ظاهر شد و به سبب آن دره اي از آتش جاري شد و جماعتي از مردم آنجا و مردم شام نور آن را ديدند و مردم بصري گردن شتران در روشنايي آن همانگونه كه پيامبرصلی الله علیه وسلم خبر داده بود ديدند.

دسته دوم:
نشانه هاي وسطي و آن عبارتند از نشانه هايي كه ظاهر شده و پايان نيافته اند بلكه زياد شده و به شدت منتشر شده‌اند. كه از آن جمله جاريه آقاي خود را به دنيا آورد و انسان‌هاي پا برهنه، لخت، نيازمند و چوپان را مي‌بيني ساختمان‌هاي چند طبقه و بلند مي‌سازند. بر اساس آنچه در حديث جبريل مشهور است كه مسلم آن را در فصل اول از اين باب آورده كه مي فرمايد:«قَالَ فَأَخْبِرْنِي عَنْ السَّاعَةِ قَالَ مَا الْمَسْئُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنْ السَّائِلِ قَالَ فَأَخْبِرْنِي عَنْ أَمَارَتِهَا قَالَ أَنْ تَلِدَ الْأَمَةُ رَبَّتَهَا وَأَنْ تَرَى الْحُفَاةَ الْعُرَاةَ الْعَالَةَ رِعَاءَ الشَّاءِ يَتَطَاوَلُونَ فِي الْبُنْيَانِ» مسلم (8) .
« گفت مرا از روز قيامت خبر ده، فرمود: پرسيده شده (در اين مسأله) داناتر از سؤال كننده نيست، آن مرد گفت: پس مرا از نشانه هاي قيامت باخبر ساز، فرمود: آنكه كنيز آقايش را بزايد، و آنكه پا و تن برهنگان بينوا، و چوپان گوسفندان را ببيني كه به برافراشتن كاخ (و زياده روي در ساختمان) بپردازند.» و از آن جمله خارج شدن سي دجال كه همگي ادعاي نبوت مي كنند همانگونه كه در حديث ابوهريره رضی الله عنه روايت است كه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:«لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يُبْعَثَ دَجَّالُونَ كَذَّابُونَ قَرِيبًا مِنْ ثَلَاثِينَ كُلُّهُمْ يَزْعُمُ أَنَّهُ رَسُولُ اللَّهِ» بخاري (3609) . «قيامت بر پا نمي‌شود مگر اينکه دجالهاي کذابي حدود سي نفر که همه آنان ادعاي نبوت مي‌کنند، ظاهر شوند» و در سنن ابوداود و ترمذي از ثوبان روايت است كه پيامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند:«وَإِنَّهُ سَيَكُونُ فِي أُمَّتِي كَذَّابُونَ ثَلَاثُونَ كُلُّهُمْ يَزْعُمُ أَنَّهُ نَبِيٌّ وَأَنَا خَاتَمُ النَّبِيِّينَ لَا نَبِيَّ بَعْدِي» سنن أبي داود (4252) «همانا در امت من سي نفر مدعي نبوت دروغين ظاهر مي‌شوند و هر يک از آنان گمان مي‌کند پيامبر خدا است در حالي که من خاتم انبياء هستم و پيامبري بعد از من نخواهد آمد».
از آن جمله ظاهر شدن كوهي از طلا در فرات كه مردم بخاطر آن با همديگر مي جنگند. ابوهريره رضی الله عنه از پيامبر صلی الله علیه و سلم روايت مي كند كه فرمودند:«لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يَحْسِرَ الْفُرَاتُ عَنْ جَبَلٍ مِنْ ذَهَبٍ يَقْتَتِلُ النَّاسُ عَلَيْهِ فَيُقْتَلُ مِنْ كُلِّ مِائَةٍ تِسْعَةٌ وَتِسْعُونَ وَيَقُولُ كُلُّ رَجُلٍ مِنْهُمْ لَعَلِّي أَكُونُ أَنَا الَّذِي أَنْجُو» مسلم (2894) ، بخاري (7119)
«قيامت بر پا نمي‌شود تا اينکه رود فرات کوهي از طلا را کشف (ظاهر) کند. مردم بر سر آن بجنگند و نود و نه در صد آنان کشته مي‌شوند و همه مي‌گويند شايد من زنده بمانم» و اين علامتي است كه فاصله واقع شدن آن زياد نيست.

دسته سوم:
نشانه هاي بزرگ است و هنگامي كه ظاهر شوند قيامت به دنبال آن مي آيد كه ده علامت و نشانه مي باشند كه هيچكدام از آنها ظاهر نشده اند. مسلم در صحيحش از حذيفه بن اسيد روايت مي كند كه گفت:«اطَّلَعَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَيْنَا وَنَحْنُ نَتَذَاكَرُ فَقَالَ مَا تَذَاكَرُونَ قَالُوا نَذْكُرُ السَّاعَةَ قَالَ إِنَّهَا لَنْ تَقُومَ حَتَّى تَرَوْنَ قَبْلَهَا عَشْرَ آيَاتٍ فَذَكَرَ الدُّخَانَ وَالدَّجَّالَ وَالدَّابَّةَ وَطُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَنُزُولَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَيَأَجُوجَ وَمَأْجُوجَ وَثَلَاثَةَ خُسُوفٍ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَخَسْفٌ بِالْمَغْرِبِ وَخَسْفٌ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَآخِرُ ذَلِكَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ الْيَمَنِ تَطْرُدُ النَّاسَ إِلَى مَحْشَرِهِمْ» مسلم (2901) .
«پيامبر صلی الله علیه وسلم بر ما وارد شد در حاليكه ما مشغول گفتگو با هم بوديم. فرمود: درمورد چه چيز داريد صحبت مي كنيد؟ گفتند: در مورد قيامت. فرمود: قيامت برپا نمي گردد تا ده نشانه آن نيايد كه عبارتند از:
1.دخان
2.دجال
3.دابه
4. طلوع نمودن خورشيد از غرب
5.نزول عيسي بن مريم علیه السلام
6.يأجوج و مأجوج
7و8و9. روي دادن سه خسوف { فرورفتگي كه در زمين به وجود مي آيد را خسف مي گويند.} كه يكي در مشرق، يكي در مغرب و ديگري در جزيرة العرب روي مي دهد.
10.آتشي كه از يمن خارج مي شود و مردم را به سوي مكان قيامت فراري مي دهد.» و در بعضي احاديث ديگر مهدي، خراب شدن كعبه، بلند گرديدن قرآن از زمين ذكر گرديده كه ذكر آن خواهد آمد.
و اكثر محققين اهل علم بر اين باورند كه علامتهاي بزرگ قيامت اين ده تا مي باشند و اين سه و آنچه در حديث حذيفه بن اسيد ذكر شده جدا از روي دادن خسوف هستند و اينكه اينها از علامتهاي قيامت هستند شكي نيست همانگونه كه نص حديث بر واقع شدن آن قبل از نشانه دهم دلالت دارد و اين مقدمه اي براي آن است و براي اين گفته در روايت ديگري، حديث حذيفه بن اسيد گواه است و مسلم همچنين آن را روايت كرده و در آن خسوف را در ذكر بر غير آن از علامتها بيان داشته آنجا كه پيامبر مي فرمايد:«إِنَّ السَّاعَةَ لَا تَكُونُ حَتَّى تَكُونَ عَشْرُ آيَاتٍ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَخَسْفٌ بِالْمَغْرِبِ وَخَسْفٌ فِي جَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَالدُّخَانُ وَالدَّجَّالُ» . . ) مسلم (2901) . «قيامت برپا نمي شود تا ده نشانه مي آيد: خسوف در مشرق، خسوف در مغرب و خسوف در جزيرة العرب، دخان، دجال و …» سپس بقيه نشانه ها را ذكر كرده است. قرطبي مي گويد:(فأول الآيات على ما في هذه الرواية الخسوفات الثلاثة وقد وقع بعضها في زمن النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلِّم ذكره ابن وهب . . . ) «از اولين نشانه ها در اين روايت خسوف سه گانه است كه بعضي از آن در زمان پيامبر صلی الله عليه وسلم كه ابن وهب ذكر كرده واقع شده است».


وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.‏
وآخر دعوانا أن الحمدلله رب العالیمن.‏

سایت عصر اسلام
www.Islamage.Com