قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

حکم جهاد بر زنان

جهاد دو حالت دارد:
1 – فرض كفائى 2- فرض عين
1- فرض كفائى: جهاد زمانى فرض كفائى مى باشد كه خليفه مسلمانان براى حمله بر سرزمين هاى كفار نيرو بفرستد، بجز گروهى كه به جهاد سوق داده مى شوند، چنين جهاد بر سائرين فرض كفائى است.
چنين شرايطى در زمان خلافت اسلامي بوده است، و اما امروز كفار و يا مزدوران آنها بر جوامع بشرى حكم روايى دارند و هميشه مسلمانان اند كه از طرف كفار مورد تجاوز قرار ميگيرند در چنين وضعى جهاد فرض عين مى باشد.
2- فرض عين: وقتيكه كفار بر سرزمين مسلمانان حمله كند بر مسلمانان همان سرزمين جهاد فرض عين ميگردد، و مكلف اند كه قبل از هركاري بايد در مقابل كفار بجنگند.
اگر مسلمانان مذكور كافى نبودند بر مسلمانان نزديك شان فرض ميگردد كه از آنها دفاع كنند و اگر آنها نيز كافى نبودند، به ديگر مسلمانان سرايت نموده تا شرق و غرب مى رسد.
- هنگامي که کفار در يکي از سرزمينهاي اسلامي داخل شدند:
در اين حالت، سلف وخلف، فقهاي مذاهب چهارگانه ومحدّثان ومفسرين درتمام ادوار مختلف اسلامي، اتفاق نظر دارند که، جهاد در اين حالت براهالي شهري که مورد تهاجم واقع شده وآناني که مجاور ونزديک آن قرار دارند، فرض عين است.
بگونه اي که فرزند بدون اجازه ي پدر و همسر بدون اجازه ي شوهر وبدهکار بدون اجازه ي طلبکار مي تواند براي جهاد بيرون بروند.
اگر تعداد اهالي آن شهر براي مقابله کافي نبودند، يا اينکه ازخود کوتاهي وسستي نشان دادند ونشستند، آنگاه فرض عين به شکل دايره از نزديکترين جا آغاز ودامنه ي آن گسترش مي يابد. به اين ترتيب اگر باز هم نزديکترها براي مقابله کافي نبودند ويا کوتاهي کردند، دا منه ي آن فراگير و شامل همه ي کره ي زمين مي گردد.
در (حاشيه ابن عابدين 3/138) آمده است:
اگر دشمن به مرزها وثغور اسلامي حمله کرد، برآناني که به اين سرزمين نزديک اند، جهاد فرض عين است. وآناني که با دشمن فاصله دارند تا هنگامي که نيازي احساس نشده برآنان فرض کفايه است. اما به حضورشان نياز بود، بدين گونه که افراد حاظر درمقابل دشمن تاب مقاومت نياوردند يا اينکه توانايي مقابله را داشتند، اما از خود ضعف وسستي نشان دادند وبه مقاومت و جهاد نپرداختند، آنگاه جهاد برآناني که به اين گروه نزديگترند، مانند نماز وروزه فرض عين مي گردد. ونبايد آن را ترک نمايند.
وبه همين ترتيب در صورت نياز به همکاري مسلمانان مجاور آن سرزمين مورد تهاجم، به تدريج بر تمام مسلمانان شرق وغرب فرض مي گردد.
علامه کاساني (رحمه الله) در (بدائع الصنائع7/72) وابن نجيم (رحمه الله) در(البحر الرائق 5/191) و ابن همام (رحمه الله) نيز در(فتح القدير5/191) همين فتوا را داده اند.
ابن تيميه (رحمه الله) مي گويد:
هنگامي که دشمن به سرزمين اسلام تجاوز نمود، بدون شک مقابله با دشمن به ترتيب، بر نزديک ترين آنان واجب است. زيرا سرزمين هاي اسلامي، سرزمين واحدي اند. ودر چنين شرايطي اقدام سريع ورفتن به سوي دشمن واجب است. وفرزند بدون اجازه ي پدر وبدهکار بدون اجازه ي طلبکار بيرون شود ونصوص امام احمد(رحمه الله) به اين مطالب صراحت دارند واين حالت بعنوان(نفير عام) بسيج عمومي براي پيکار دشمن شناخته شده است.
اما در خصوص جهاد زنان:
اصل آنست که جهاد بر زن واجب نيست،زيرا از جمله شروط جهاد مذکر بودن است،خليل مي گويد: (و جهاد) با مرض و کودک و جنون و کور و فلج و زن بودن ساقط مي شود( فرض نخواهد بود)
(ولي) براستي که هرگاه دشمن يورش بردند و (مردها) بدون مشارکت زنان توانايي دفاع نداشتند، بر آنها واجب است.
اما در مورد مطلق جواز جهاد برزنان؛جهاد براي آنها مباح است،از نسيبة مادر عماره انصاري رضي الله عنها ثابت شده است که او در جنگ احد جهت دفاع از پيامبر صلي الله عليه وسلم مشارکت داشت و در صحيح بخاري از انس رضي الله عنه آمده که گفت: هنگامي كه مردم در روز احد از اطراف نبي اكرم صلي الله عليه وسلم پراكنده شدند،..
راوي مي گويد: عايشه دختر ابوبكر و ام سُليم رضي الله عنهما را ديدم كه لباسهايشان را بالا زده بودند طوريكه خلخالهاي ساق پايشان را مشاهده مي كردم. (اين حادثه قبل از نزول آيه حجاب بود). و غير او (راوي) گفته اند: آنان مشك هاي آب را بر دوش خود حمل مي كردند و به مردم، آب مي دادند و بر مي گشتند. باز آنها را پر از آب كرده، دوباره مي آمدند و به مردم، آب مي دادند.
و شکي نيست که اين عمل جهاد است.
ولي نبايد تصور شود که زنان در جهاد بايد در هر چيزي همانند مردان باشند.و نياز دارند که بيشتر از مردان خود را بپوشانند و از آثار فتنه و همانند آن دور باشند.والله أعلم. .

الشبكة الاسلامية
Islamweb.Net

والله اعلم
وصلي الله وسلم علي محمد و علي آله و اتباعه الي يوم الدين
سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com