قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

بزرگترین دریا نورد مسلمان
در اواخر قرن سوم هجری بزرگترین دریا نورد مسلمان در مشرق مدیترانه عرض اندام کرد. این دریانورد بزرگ را تواریخ بیزانسی به نام لیون طرابلی (Leon of Tripolis) می‌شناسد، و از حملات جسورانه و جنگ‌های دریائی او در مرزهای دولت بیزانس (روم شرقی) با وحشت و اضطرابی که این جنگ‌ها در دولت روم و مرزهای آن پدید آورد، سخن می‌گوید.

لیون طرابلسی کیست؟
ما پس از تحقیق و بررسی‌ها قطع پیدا کرده ایم که وی همان امیر البحر و فرماندهی است که مورخان اسلامی نام «غلام زرافه» به او داده اند، تواریخ اسلامی نمی‌گوید وی اهل کجا بوده، ولی تواریخ بیزانسی می‌گوید: لیون در «اتالیا» از نواحی «بامفلیا» واقع در جنوب آسیای صغیر متولد گردید. در اوائل سن وارد اجتماعات مسلمانان شد، و دین اسلام را پذیرفت، و در طرابلس شام متوطن گردید([1]).
لیون از آغاز جوانی در روی عرشه کشتی‌ها پرورش یافت، و درس‌های دریا نوردی خود را در میان دریا آموخت! او از همان زمان جوانی در بسیاری از حملات دریائی مسلمانان به سواحل مجمع الجزائر دریای اژه و حدود جزائر آنجا شرکت جست.
آنگاه به شهر «طرسوس» منتقل گردید و ماهرترین و شجاع‌ترین دریا نوردان مسلمین تحت فرماندهی وی قرار گرفتند. وی «طرسوس» را به صورت مرکز سفرهای دریائی واسکله کشتی‌های خود درآورد. بدینگونه نیروی دریائی کوبنده‌ای به وجود آورد که دولت بیزانس و حدود روم شرقی از وحشت آن آرامش نداشت.
بزرگترین جنگ لیون طرابلسی یا «غلام زرافه» نبرد دریائی تسالونکیا([2]) در سال 291 هجری است، تواریخ اسلامی به طور اجمال می‌گوید: «در سال (291 هـ) فرمانده معروف به «غلام زرافه» از طرسوس به بلاد روم حمله برد و شهر انطاکیه را که در ردیف قسطنطنیه بود فتح کرد، و پنج هزار نفر از اسراءِ مسلمین را از چنگ رومیان آزاد ساخت. به علاوه شصت کشتی رومی را با ثروت و کالا به غنیمت گرفت و آن‌ها را با غنائم میان سربازان خود تقسیم نمود([3]). این انطاکیه همان «تسالونیکا» است نه انطاکیه شام که در آن روز مرز اسلام بود.
لیون طرابلسی در 24 سپتامبر سال 904 به طرابلس رسید و از آنجا به «طرسوس» که پایگاه آزادساختن یا مبادله اسیران مسلمین و رومیان بود آمد. در آنجا اشراف «تسالونیکا» با اسیران مبادله شدند، از جمله «کامنیاتس» مورخ بود که داستان این جنگ را از نوشته‌های او استخراج کردیم([4]).
این بود گوشه‌ای از سرگذشت دریا نوردان مسلمین. از نقل این وقایع می‌بینیم که برتری دریا نوردی در دریای روم (مدیترانه) مدت‌های طولانی منحصر به مسلمین بوده است.




[1]- Finlay: ibid – Book ll- s Li
[2]- تسالونیکا یا تسالونکی. مرز جدید «سلانیک» است در آن عصر این شهر بعد از قسطنطنیه بزرگترین و غنی‌ترین مرز دولت روم شرقی به شمار می‌رفت و سکنه آن در آن ایام بالغ بر 250 هزار نفر بود.
[3]- کامل ابن اثیر ج 7 ص 176 و تاریخ ابن خلدون ج 3 ص 357.
[4]- آزادساختن و مبادله‌ی اسیران مسلمین و نصارا میان خلفای اسلامی و دولت روم شرقی به طور رسمی انجام می‌گرفت. این کار پیوسته در یکی از حدود شام یا آناطولی جریان داشت. از این راه ده‌ها هزار تن از اسیران جنگی مسلمین و به همانگونه از نصارا آزاد می‌گردید. (مترجم)

 
از کتاب:
صحنه‌های تکان‌دهنده در تاریخ اسلام (ترجمه فارسی مواقف حاسمه فی تاریخ الإسلام)، تألیف: محمد عبدالله عنان، ترجمه: علی دوانی