|
|
قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين». امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل». |
|
الهیات و ادیان>مسائل و عقايد اسلامي>معراج > آیا پيغمبر صلي الله عليه و سلّم در شب معراج خدا را ديده است؟
شماره مقاله : 2846 تعداد مشاهده : 320 تاریخ افزودن مقاله : 29/5/1389
|
اغلب صحابه نظرشان بر اين است که پيغمبر (صلي الله عليه و سلّم ) در شب معراج خدا را نديده است. از عايشه رضي الله عنها ثابت شده است که فرمودند : مَنْ حَدَّثَكَ أَنَّ مُحَمَّدًا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَأَى رَبَّهُ فَقَدْ كَذَبَ وَهُوَ يَقُولُ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ ... ) روايت بخاري ( التوحيد/6832) ، يعني : هر کس به تو گفت محمّد (صلي الله عليه و سلّم ) پروردگارش را ديده است ، دروغ گفته است چون او مي فرمايد : چشمها او را در نمي يابند ... و از ابوذر روايت شده است که از رسول الله (صلي الله عليه و سلّم ) پرسيدم : " هَلْ رَأَيْتَ رَبَّكَ قَالَ نُورٌ أَنَّى أراه " روايت مسلم ( الإيمان/261) ، يعني : آيا پروردگارت را ديده اي ؟ فرمودند : او نور است چگونه او را مي بينم . از ابن عباس نقل شده که گفته است : مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى قَالَ رَآهُ بِفُؤَادِهِ مَرَّتَيْنِ روايت مسلم (الإيمان/258) ، يعني : آنچه را دل ديد انکار نکرد ، قطعاً بار ديگري هم او را ديده است ، مي گويد با دل خدا را دو بار ديده است . ابن قيم مي گويد : و عثمان بن سعيد دارمي در کتابش { الرؤية } نقل مي کند که : اجماع صحابه بر اين است که پيغمبر (صلي الله عليه و سلّم ) شب معراج خدا را نديده است ، و بعضي از علما ابن عباس را از اين اجماع استثنا مي کنند ، و استاد ما {ابن تيميه } مي گويد در حقيقت او مخالفت نکرده است ، چون ابن عباس نگفته که او را با دو چشم سر ديده است و احمد نيز بر اين اعتماد نموده در يکي از دو روايتها ، چنانکه گفته است : خداي عزّ و جلّ را ديده ، امّا نگفته که با دو چشم سر ديده است ، و عبارت احمد همان عبارت ابن عباس - رضاي خدا بر آنان باد - است . و توضيحش برحديث ديگري که مي فرمايد : پرده اش نور است ، و آن نور اوست - خدا دانا تر است – آن نوري که در حديث ابوذر رضي الله عنه ذکر شده ، ( نوري را ديدم ) . به کتاب اجتماع الجيوش الإسلامية ج 1 ص : 12 مراجعه شود .- دلالت بردرستي آنچه که استاد ما در مورد معناي حديث گفته است دارد ، و شيخ الإسلام – رحمت خدا بر او باد - مي گويد : ( فصل ) امّا ديده شدن خداوند ، آنچه در حديث صحيح از ابن عباس روايت و ثابت شده است که : محمّد با قلبش دو بار پروردگارش را ديده ، و عايشه – رضي الله عنها – ديده شدن خداوند را انکار کرده است . بعضي از مردم در بين اين دو مفهوم مخالف بدين صورت توافق حاصل کرده اند : عايشه ديدن خدا را با چشم سر انکار، و ابن عباس رؤيت خدا را با قلب اثبات نموده اند ، عباراتي که از ابن عباس ثابت شده اند يا مطلق اند و يا با قيد " قلب " ذکر شده اند ، يک بار مي گويد محمّد خدايش را ديده و يک بار مي گويد محمّد او را ديده است ، و از ابن عباس عبارت صحيحي ثابت نشده که پيغمبر با چشم سر خدايش را ديده باشد . و همچنين امام احمد يکبار مطلق مي گويد : خدا را ديده ، و يکبار مي گويد با قلبش خدا را ديده ، هيچ کس از امام احمد نشنيده است که پيغمبر خدا را با چشم سر ديده است ، امّا بعضي از يارانش کلام مطلق او را شنيده و خود ديدن با چشم را برداشت کرده اند ، همچنانکه بعضي از مردم کلام مطلق ابن عباس را شنيده و ديدن با چشم را از آن درک کرده اند ، در عين دليلها چيزي وجود ندارد که مقتضي چنين معنايي باشد ، و از هيچيک از اصحاب هم چيزي ثابت نشده نه در کتاب و نه در سنّت که چنين مفهومي از آن دريافت شود بلکه نصوص و عبارات صحيح بيشتر بر نفي آن دلالت دارند چنانکه در صحيح مسلم از ابوذر روايت شده است که مي گويد : از رسول الله ( صلي الله عليه و سلّم ) پرسيدم آيا خدا را ديده اي ؟ در جواب فرمودند : او نور است چگونه مي توانم او را ببينم . و خداوند مي فرمايد : سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا... اسراء / 1 ، يعني : منزه است آن [خدايى] كه بندهاش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى كه پيرامون آن را بركت دادهايم سير داد تا از نشانههاى خود به او نشان دهيم . در صورتي که خودش را به او نشان مي داد ذکر کردن آن شايسته تر بود ، و همچنين مي فرمايند : أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى 12/ النجم ، يعني : آيا در آنچه ديده است با او جدال مىكنيد ، لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى ، 18/ النجم ، يعني : به راستى كه [برخى] از آيات بزرگ پروردگار خود را بديد . اگر با چشم خود او را مي ديد ذکر کردن آن اولويت بيشتري داشت . با نصّهاي صحيح و اتفاق سلف اين امّت ثابت شده است که " هيچ کس در اين دنيا خدا را نمي بيند مگر اختلافي که در مورد رؤيت خاص پيغمبر ( صلي الله عليه و سلّم ) روي داده است در حاليکه اتفاق دارند بر اينکه در قيامت همه مسلمانان خدا را مي بينند چنانکه ماه و خورشيد را مي بينند . و خدا از همه داناتر است . (مجموع الفتاوي ج : 6 / ص : 509-510 : )
وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت IslamPP.Com
|
بازگشت به ابتدای
صفحه
بازگشت به نتایج قبل
چاپ
این مقاله
ارسال مقاله به دوستان |
|
|
|
|
|