سرماخوردگی، پیشگیری و درمان در طب اسلامی
حیدر رحمانپور
سرماخوردگی یا التهاب دستگاه تنفسی، یک بیماری عفونی مجاری تنفسی فوقانی(بینی و حلق) است که در اثر عفونتهای ویروسی یا باکتریایی آغاز می شود.سرماخوردگی خود را از ابتدا به صورت آبریزش یا گرفتگی بینی و معمولاً تب خفیف و سوزش گلو نشان می دهد. اما ممکن است همراه با سرفه ، گرفتگی صدا، سردرد، قرمز شدن چشمها، التهاب مخاط بینی(رینیت) ، التهاب گلو(فارنژیت)، التهاب حنجره (لارنژیت)، التهاب سینوس ها (سینوزیت) و ... باشد. طول درمان سرماخوردگی برای کسانی که از مقاومت بدنی بالایی برخوردارند معمولا بین 3 تا 7 روز است.
علائم سرماخوردگی: تب، احساس خستگی زودرس، درد استخوانی، عضلانی، سردرد، آب ریزش بینی، گرفتگی بینی، سوزش گلو، آبریزش از چشم و....
زکام(سرماخوردگی) یکی از بیماریهای رایج و فراگیر فصلهای پاییز و زمستان است.
گرچه به نظر می رسد که یک بیماری ساده باشد اما اگر در درمان آن سهل انگاری شود امکان دارد عوارض ناگواری در پی داشته باشد. بنابراین ضرورت دارد که افراد و خانواده ها راههای پیشگیری و درمان زکام در طب اسلامی _ که بسیار ساده و کم هزینه و موثر است _ را بدانند و با به کار بستن آن از مراجعه به پزشک و داروهای شیمیایی و آنتی بیوتیک ها بی نیاز شوند.
پیش گیری از سرما خوردگی در طب اسلامی
با توجه به پیشرفت های زیادی که در علم پزشکی صورت گرفته اما واقعیت این است که راههای موثری در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی وجود ندارد.(اصولا پزشکی روز برای پیشگیری بیماریها اهتمام و توجهی نمی ورزد و زیاد هزینه نمی کند بلکه تمام توجه و همتش مصروف معالجه و درمان است)
اما در طب اسلامی سرماخوردگی قابل پیشگیری است. البته به شرطی که شرایط آتی رعایت شود. اصول پیشگیری در بیماریهای به ظاهر واگیر مبنی بر این حدیث صحیح نبوی است که پیامبر اکرم (ص) فرموده: "لا عدوی"، بیماری به خاطر واگیری و سرایت وجود ندارد.(بیماری مسری نیست) به عبارتی دیگر اگر مشاهده کنید شخصی به خاطر تماس با شخص دیگر دچار بیماری می شود علت اصلی آن سرایت ویروس و میکروبها به آن شخص نیست بلکه علت دیگری وجود دارد. در بررسیها و تحقیقات به عمل آمده کاملا این فرموده نبوی به اثبات رسیده است؛ اکنون مشخص شده که علت بیماری ورود میکروب ، ویروس یا باکتری به بدن نیست بلکه عامل اصلی بیماریها ضعف سیستم ایمنی و دفاعی بدن و پایین آمدن مقاومت بدن است. بنابراین علت اصلی سرماخوردگی هم ضعف سیستم ایمنی می باشد که در این راستا توصیه های ذیل بسیار موثر خواهد بود و از مبتلا شدن به سرماخوردگی جلوگیری خواهد کرد.(انشاءالله)
راههای پیشگیری از زکام(سرماخوردگی)
1. سعی کنید غذاهای اصلی تان بر اساس هرم تغذیه ای قرآن کریم باشد.خداوند در سوره عبس در آیات 24 تا 32 غذاهای اصلی انسان را بدین شرح بیان کرده است:
· انواع حبوبات (پروتئین گیاهی)
· قندهای طبیعی(مثل انگور و خرما)
· چربیها(روغن زیتون)
· ویتامین ها و املاح(انواع میوه جات و سبزیجات)
2. از غذاهای مضر که سیستم ایمنی را به شدت تضعیف می کند و زمینه را برای انواع بیماریها آماده می کند پرهیز کنید. مثل: قند و شکر و هر ماده ای که در آن قند و شکر به کار رفته باشد، گوشت زیاد خصوصا گوشت مرغ ماشینی و گاو، سرخ کردنی، غذاهای ساندویچی، نوشانه، ماست غیر طبیعی، زیاده روی در مصرف غذاهای سرد و....
ملاحظه: با توجه به اینکه بسیاری از حالات سرماخوردگی ناشی از حساسیت نسبت به برخی مواد غذایی است، لذا رعایت رژیم غذایی مناسب و غذاهای قرآنی تاثیر بسزایی در پیشگیری و معالجه آن دارد.
3. دارویی موثر و مجرب در پیشگیری از سرماخوردگی:
زنجبیل بویژه زنجبیل تازه اثرات فوقالعاده ای در پیشگیری از سرماخوردگی دارد زیرا محرک سیستم ایمنی است و ضد باکتری و ویروس می باشد. می توانید به صورت دم کرده یا همراه غذا مصرف کنیدو البته سیاه دانه هم تقریباً همین خاصیت را دارد . از مصرف آن نیز غفلت نکنید.
4. در طول فصل پاییز و زمستان عسل طبیعی بیشتر مصرف نمایید.بدین منظور بهتر است صبحگاه یک قاشق عسل را در یک لیوان آب حل کنید و بنوشید و یا یک قاشق عسل به تنهایی مصرف نمود.
5. سنت نبوی در وضو گرفتن را رعایت کنید.خصوصا سنت استنشاق و استنثار. (یعنی آب به بینی فرو بردن و به شدت آن را بیرون ریختن) که رسول الله (ص) بسیار به آن تاکید نموده و دستور مبالغه کردن در آن را داده و خودشان نیز چند بار این کار را انجام می داده ، حتی در غیر از هنگام وضو گرفتن نیز به آن سفارش نموده است.
همچنین پیامبر (ص) توصیه به مسواک زدن مخصوصا در هنگام وضو گرفتن و پاک کردن دهان کرده است.
امروزه حکمت این توصیه ها و تاکیدات رسول اکرم (ص) را بهتر درک می کنیم. با توجه به اینکه راههای مهم ورودی بدن دهان و بینی می باشد لذا پاک نگه داشتن آن تاثیری جدی در پیشگیری از بیماریها مخصوصا سرماخوردگی دارد، زیرا بسیاری از میکروبها و ویروسها و ذرات معلق آلاینده از آن طریق وارد می شوند. ضمن اینکه هم اکنون کشف شده که در بینی میکروبهایی جای می گیرند که با هیچ چیز از بین نمی روند به جز با آب مخصوصا آب خنک.
6. از موارد زیر بیشتر استفاده کنید چرا که در پیشگیری و درمان تاثیر مهمی دارند:
دم کرده های گیاهی مثل: نعناع، آویشن، پونه، بابونه. مصرف سیب درختی، انار، خرمالو رسیده، لیمو، سیر.
همچنین در فصل زمستان از این مواد بیشتر استفاده کنید: شلغم، کلم قمری، ترب سیاه، هویج، کدو حلوایی(کدو تنبل).
7. سعی کنید زمانی که عرق دارید خود را در معرض باد قرار ندهید، بگذارید به طور طبیعی عرقتان خشک شود.
8. هوای اتاق را با بخور اکالیبتوس، نعناع و بابونه مرطوب و ضد عفونی کنید.
درمان سرماخورگی
یک ضرب المثل می گوید: در سرما خوردگی اگر به پزشک مراجعه کنید درمان آن یک هفته طول می کشد و اگر به پزشک هم مراجعه نکنید، یک هفته طول می کشد. اما این قاعده در مورد طب اسلامی صدق نمی کند، زیرا در طب اسلامی سرماخوردگی در طی 24 تا 30 ساعت قابل درمان است. خصوصا اگر از ابتدای شروع آن اقدام به درمان نمایند.
بهترین روش درمان سرماخوردگی
گام اول: همینکه اولین علائم سرماخوردگی مثل تب، سوزش گلو، آبریزش بینی و... را مشاهده کردید، از خوردن این چند چیز تا 30_24 ساعت به شدت پرهیز کنید و تا این مدت استراحت نمایید:
1. شیرینی جات مصنوعی(قند و شکر و مشتقات آن) و کلیه ی موادی که در آن قند و شکر به کار رفته است.
2. انواع گوشت و آبگوشت و مشتقات آن.
3. مواد لبنی و چربی و فرآورده های حیوانی.
زیرا این مواد باعث رشد و تکثیر ویروسها و باکتریها خواهد شد.
گام دوم: این شربت را تهیه کرده و روزی چند بار (حداقل سه بار) غرغره کرده و جرعه جرعه مصرف نمایید تا 30_24 ساعت
· 5/1_1 قاشق عسل طبیعی + یک لیوان آب+ یک لیمو ترش تازه
· مصرف سیر و فلفل سیاه نیز در ابتدای سرماخوردگی بسیار مفید خواهد بود.
می توانید از نسخه های گیاهی که ذیلاً معرفی می شود جهت تسریع و تکمیل درمان استفاده نمایید.
ملاحظه خواهید کرد که درمان با این روش بسیار موثر . کم هزینه خواهد بود.
نسخه های گیاهی موثر در درمان سرماخوردگی
1. زنجبیل تازه 30 گرم + یک تکه دارچین خرد شده + یک قاشق چای خوری دانه گشنیز+ سه حبه سیر+ یک برش لیمو.
این مواد را در نیم لیتر آب جوشانده سپس آن را صاف کنید و هر دو ساعت یک بار یک فنجان از آن را با عسل شیرین کرده و به صورت داغ مصرف نمایید.
2.
· پر سیاوشان + سپستان + گل گاو زبان + ناخنک
· آویشن + پرسیاوشان + عناب + ختمی خبازی + کپسول شقایق
هر 8 ساعت یک با ر با عسل شیرین کنید.
3. استنشاق بخور
· اکالیپتوس + نعناع + بابونه
· سیر + پیاز + آویشن
البته می توان جداگانه هم استفاده نمود. استنشاق این بخور موجب تخلیه مجاری بینی و تسکین غشاء مخاطی ملتهب شده و بسیاری از باکتریها را از بین می برد یا مانع از رشد ویروس سرماخوردگی می شود به ویژه اکالیبتوس.
نسخه های موثر در معالجه سرفه
1. ریشه شیرین بیان(مهک) را بجوشانید. بعداً با عسل طبیعی شیرین کنید و جرعه جرعه بنوشید.
2. 5/1 قاشق عسل طبیعی در یک لیوان آب نیم گرم حل کرده و کم کم (جرعه جرعه) بنوشید.
3. ختمی سفید + گل ماهور+ آویشن + رازیانه + زیرفون
هر 8 ساعت مخلوط را جوشانده با عسل شیرین کنید و میل نمایید.
4. بارهنگ 30 گرم+ قدومه شیرازی30 گرم+ بهدانه 30 گرم+ صمغ عربی 30 گرم+ بادام رنده شده 10 عدد
یک قاشق غذاخوری از مخلوط را در یک لیوان آب جوش دم کرده تا لعاب دهد و با عسل شیرین کنید و در طول روز بنوشید.
5. بهترین دارو جهت سرفه های مقاوم بخصوص در کودکان
شکر تیغال(شکرک)، 2 عدد از آن را تمیز کرده در یک استکان آب جوش حل کرده و میل کنید.
6. یک پیاز بزرگ را رنده کرده و در یک قابلمه چینی برزید. مقداری عسل روی آن ریخته تا روی آن را بپوشاند. فرصت دهید از شب تاصبح به همان صورت بماند . صبح روز بعد این مخلوط را صاف کرده و روزی 4 الی 5 بار و هر بار یک قاشق از شربت فوق را مصرف نمایید.
بهترین و قویترین آنتی بیوتیک و چرک خشک کن
یک قاشق عسل طبیعی+ یک لیوان آب
روزی سه حبه سیر
که با این روش حداکثر تا سه روز می توان عفونتهای شدید و آنفولانزا را نیز درمان کرد و خطرناک ترین میکروبها را از بین برد. البته با توجه به نوع و شدت عفونت طول درمان فرق خواهد کرد. و اگر عفونت شدید باشد سعی کنید هیچ غذایی نخورید جز همین دارو.
این دارو علاوه بر اینکه عوارض آنتی بیوتیک و داروهای شیمیایی را ندارد بلکه قویتر نیز است.
آنتی بیوتیک گیاهی
اسطوقدوس20گرم+ پونه (پودینه) 15 گرم+ نعناع 15 گرم+ آویشن 15 گرم+ ناخنک 30 گرم
10 گرم از مخلوط فوق را در 500 سی سی آب، پس از جوشاندن قبل هر غذا دو استکان میل شود.
درمان سینوزیت و گرفتگی بینی:
1- چای و لبنیات مصرف نشود.
2- عصاره نعناع (یا عرق غلیظ نعناع) + عسل
پنج قطره به فاصله یک دقیقه در بینی چکانده شود. و در روز چند بار تکرار گردد.
3- بخور گل بابونه نیز مفید است
به نقل از سایت تابش