قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

 نقش زن در اصلاح اجتماع 
 

نويسنده: شيخ محمد صالح بن عثيمين
ترجمه: مریم دوّاری

نقش زن در اجتماع بر دو نوع است:
نوع اول: اصلاح ظاهر
نوع دوم: اصلاح مسایل پشت پرده ی اجتماع، اصلاحی که در خانه ها صورت می گیرد و بیشتر بر گردن زنان است زیرا زن تربیت کننده در خانه است. 
اهمیت نقش زن در اصلاح اجتماع:
گمان می کنم دور از واقعیت نباشد اگر بگویم اصلاح نیمی یا بیشتر از جامعه بر عهده ی زنان است و این به دو دلیل است.
دلیل اول: تعداد زنان اگر از مردان بیشتر نباشد با آن برابر است با توجه به این که نسل آدم بیشترشان از زنان هستند؛ همان طور که سنت نبوی بر آن دلالت دارد، ولی در شهرها و زمان های مختلف متفاوت است. مثلا در شهری تعداد زنان بیشتر از مردان و در شهر دیگر برعکس است. و همچنین در زمانی تعداد زنان بیشتر از مردان و در زمان دیگر برعکس است.
دلیل دوم: شروع پرورش و تربیت نسل ها در آغوش زنان است و به این ترتیب نقش زن در اجتماع مشخص می شود.


شایستگی اصلاح زن در اجتماع:
برای آن که اهمیت زن در اصلاح اجتماع محقق شود، ناگزیر شایستگی هایی برای زن وجود دارد تا وظیقه اش را در امر اصلاح به نحو احسن انجام دهد.
در زیر شایستگی هایی آمده است :
الف- صلاحیت زن: زن باید درست کار باشد، برای این که الگویی نیک و فرمانده ای پاک برای خواهرانش باشد، اما زن چگونه به این صلاحیت می رسد؟ 
هر زنی باید بداند که به صلاحیت نمی رسد مگر با علم و آگاهی، و منظور از علم و آگاهی، علم دینی است که چه از کتاب ها و چه از فتوا های علما کسب می شود در این برهه از زمان، زنان به آسانی می توانند به فتواهای علما به روش های مختلف دست یابند. پس ناگزیر برای صلاحیت، علم لازم است و بدون علم، صلاحیت میسر نمی شود.
ب- فصاحت و بلاغت: خداوند بر زن منت نهاده است و به او فصاحت و بلاغت عطا فرموده، به گونه ای که با روانی زبان و تعبیر بیان، آن چه را در وجودش است بسیار درست تعبیر می کند، تا آن چه در قلبش می گذرد به کار برد. در اغلب موارد بیشتر مردم نمی توانند آن چه را که در وجودشان است تفسیر و تعبیر کنند و یا اگر توانایی تعبیر و تفسیر داشته باشند با عباراتی مبهم و غیر واضح بیان می کنند که در این هنگام به هدف و مقصود اصلی که اصلاح مردم است نمی رسند. با توجه به مطالب فوق این سوال مطرح می شود که چه کسی به این هدف می رسد. یعنی به فصاحت و بلاغب بیان و تعبیر آن چه در وجودش است و یا به عبارتی دیگر واضح و نمایان کردن آن چه در ضمیر است.
راه رسیدن به این هدف این است که زن از علم عربی، صرف و نحو و فن بیان چیزی بداند. پس زن در موارد مذکور باید درس هایی حتی کم داشته باشند تا به این وسیله از آن چه که در درونش است تعبیر صحیحی داشته باشد و به این وسیله معنا را به گروه زنانی که مخاطب او هستند، برساند.
ج- حکمت و دانش: زن باید حکمت و دانشی در دعوت و ابلاغ علم به گروه مخاطب و قرار دادن اشیا در جایگاه شان داشته باشد، همان گونه که اهل علم گفته اند و این نعمت خداوند سبحانه و تعالی بر بنده اش است که به او دانش عطا کرده است. چنان چه حکمت و دانش نباشد بیشتر اهداف از بین رفته و اختلال ایجاد می شود. حکمت دعوت به سوی خداوند عزوجل این است که با هر مخاطب در جایگاه خود رفتار شود.
اگر شخص نادان باشد با او به تناست حالش رفتار شود و اگر شخص دانایی باشد که تفریط و سستی و غفلت داشته باشد با او به مقتضای حالش رفتار شود و اگر آدمی متکبر باشد یا این که حق را مردود بداند با او به تناست حالش رفتار شود.
د- تربیت نیکو: زن باید فرزندانش را به نحو احسن تربیت کند، زیرا که فرزندانش مردان و زنان آینده اند و به محض این که بزرگ شوند با این مادر روبرو می شوند، اگر مادر با اخلاق و رفتار نیکو باشد و فرزندانش با دستان او بزرگ شده و به وسیله ی او تربیت شده باشند، در اصلاح اجتماع نقش مهمی خواهند داشت. به این دلیل است که یک مادر باید به تربیت فرزندانش اهتمام ورزد و چنان چه در تربیت آن ها ناتوان و عاجز شد از پدر یا ولی امر آن ها کمک بگیرد، چنان چه آن ها پدر نداشته باشند از عمو، پدر خوانده، برادرزاده و... کمک بگیرد. 
زن نباید تسلیم موقعیت ها شده و بگوید که تمام مردم بر این راه رفتند و من بر تغییر آن ها توانا نیستم، اگر بر این باور باقی بمانیم اصلاح صورت نمی گیرد، ناگزیر برای اصلاح می بایست آن چه که موجب فساد می گردد را به بهترین وجه تغییر داد، تا کارها استوار گردد.
هـ- شادابی و تشاط در دعوت: زن نقش مهمی در فرهنگ سازی برای دختران اجتماع چه در مدرسه، چه در دانشگاه و چه در مراحل بعد از دانشگاه دارد. هم چنین زن می تواند در اجتماعی که بین زنان صورت می گیرد و در آن صحبت های مفیدی رد و بدل می شود نقش مهمی داشته باشد. خدا را شکر بعضی از زنان نقش بزرگی در انجام این مسئولیت دارند. آن ها جلساتی را برای خواهران خود در خصوص علوم اسلام و علوم عربی برگزار می کنند و این بدون شک کار ارزشمندی است که به خاطر آن زن مورد ستایش قرار می گیرد و اجر و پاداشش بعد از مرگ برای او باقی و ماندگار می ماند.
بنا به قول پیامبر صلی الله علیه و سلم: (بعد از مرگ انسان پرونده ی همه ی اعمال او بسته می شود مگر سه چیز: 1. صدقه ی جاریه. 2. دانشی که به وسیله ی آن سود برده شود. 3. فرزندان پرهیزکاری که او را دعا می کنند.)
چنان چه زن برای دعوت گری در اجتماع با نشاط باشد از طریق بازدیدها و یا اجتماعاتی که در مدارس و یا غیر آن صورت می گیرد، تاثیر به سزا و نقش وسیعی در اصلاح اجتماع دارد.
از خداند سبحانه و تعالی می خواهیم که ما را هدایت کند و هدایت گر قرار دهد و ما را پرهیزکار گردانده و صالح و صالح گر قرار دهد و به ما رحمتی عطا کند، همانا که او بسیار بخشنده است.


منبع: بيان