قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

تصحيح برخي از اذهان در فهم آياتى از قرآن

نويسنده: دلیر عباسی

اهل کـتاب ومؤمـنان
تفسیر آیات 62 بقره، 69 مائده، 17 حج
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلا هُمْ یحْزَنُونَیعنی: کسانی که ایمان داشتند (پیش از این به پیغمبران، و آنان که به محمد باور دارند) و یهودیان، و مسیحیان، و ستاره‌پرستان و فرشته ‌پرستان، هر که به خدا و روز قیامت ایمان داشته و کردار نیک انجام داده باشد. چنین افرادی پاداشتان در پیشگاه خدا محفوظ بوده و ترسی بر آنان نیست و غم و اندوهی بدیشان دست نخواهد داد.(1)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئُونَ وَالنَّصَارَى مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلا هُمْ یحْزَنُونَیعنی: بی‌گمان کسانی از مسلمانان و یهودیان و صابئان و مسیحیان (اهل نجات هستند و) خوف و هراسی (از عذاب دوزخ در جهان جاویدان) و غم واندوهی (بر عمر سپری شده در جها گذارن) ندارند آنان که به خدا و قیامت ایمان داشته باشند و کار شایسته انجام دهند.(2)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یفْصِلُ بَینَهُمْ یوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیءٍ شَهِیدٌیعنی: قطعاً خداوند روز قیامت داوری خواهد کرد در میان مؤمنان و یهودیان و ستاره‌پرستان و مسیحیان و زردتشتیان و مشرکان، (و برحق و ناحق را بدانان می‌شناساند.) مسلماً خداوند حاضر و ناظر بر هر چیزی است.(3)
پیروان ادیان گذشته این آیات را دلیلی می‌دانند بر اینکه آن‌ها پیروان حقند و دین آن‌ها مقبول خداوند واقع می‌شود و آن‌ها با مسلمانان به بهشت خواهند رفت. دلیلشان هم این است که می‌گویند خداوند در این آیات از آن‌ها در کنار مؤمنان یاد فرموده است. و آن‌ها را از اینکه به خدا و روز آخرت ایمان دارند، ستوده است و در پایان این آیات آمده است که اجر و پاداش آن‌ها نزد خداست، نه ترسی بر آن‌هاست و نه نگرانی خواهند داشت.
نوع برداشت از آیات فوق نادرست است و با آیات صریح دیگر منافات دارد که از عدم قبول دین آن‌ها نزد خدا بعد از بعثت پیامبر اکرم(ص) خبرداده و آن‌ها را از خلود در دوزخ بیم می‌دهند.

حقیقتاً اگر یهودیان و مسیحیان این معنای باطل را از آیات استخراج نمایند، کار بسیار ناروا و زشتی را مرتکب گشته‌اند، زیرا دست به مکر و فریب و تزویر و تحریف معانی قرآن زده‌اند.
آیات فوق به هیچ وجه بیانگر قبول این ادیان از سوی خداوند بعد از آمدن اسلام نیستند چرا که این ادیان با آمدن پیامبران جدید منسوخ گشته‌اند؛و به دلایل زیر آن‌ها در روز آخرت اهل نجات نمی‌باشند: اولاً فرموده از میان یهودیان و مسیحیان و صابئین کسانی اهل نجاتند که به خدا و روز آخرت به حق ایمان داشته باشند. و از لوازم ایمان به خدا، ایمان به همه کتاب‌های آسمانی – و از جمله قرآن – و ایمان به همه‌ی پیامبران – از جمله حضرت محمد(ص) می‌باشد. هر که بعدازبعثت پیامبراسلام(ص) به قرآن به عنوان کلام الهی وبه حضرت محمد(ص) به عنوان آخرین فرستاده‌ی خداوند ایمان نداشته باشد، در واقع ایمانش به خداوند کامل و حقیقی نیست. آیا یهودیان و مسیحیان امروزی به پیامبر اسلام و قرآن ایمان راسخ دارند؟ اگر خیر پس اهل نجات نیستند واگر بله چنانچه در عمل [آگاهانه وعامدانه] از او پیروی نمی‌کنند وبا فرامین وی مخالفت می ورزند،باز دچار عذاب دوزخ خواهند گشت.
آیات فوق شرط دیگر مقبولیت آن‌ها نزد خداوند را داشتن عمل صالح ذکر می‌کند. و عمل صالح به عملی گفته می‌شود که خشنودی خدا را در پی داشته باشد و مطابق معیارهای باشد که خداوند در آخرین شریعت خویش بیان فرموده است. اما اگر کسی عملی را بر اساس ادیان منسوخ گذشته انجام دهد، مادامیکه در آخرین شریعت خدا مورد تایید واقع نشده باشد، عمل صالح گفته نمی‌شود و مورد قبول ایزد هم قرار نمی‌گیرد.
یهودیان و مسیحیان امروزی خدا را آنگونه که خود – جل و تعالی شأنه – می‌خواهد، پرستش نمی‌کنند و به او ایمان ندارند و اعمال نیک خود را با ایمان راستین پیوند نمی‌زنند فلذا مصداق آیات فوق قرار نخواهند گرفت.
مصادیق آیات فوق عبارتند از:
1-صابئین که پیروان حضرت ابراهیم بودند و بعد از او به پیامبردیگر و نیز به پیامبر آخر زمان حضرت محمد رسول الله (ص) ایمان آورده و دین اسلام را پذیرفته‌اند.
2-وَالَّذِینَ هَادُوا : منظور از «وَالَّذِینَ هَادُوا» یهودیانی هستند که حضرت عیسی(ع) را درک کرده و به او ایمان آورده‌اند وازاو پیروی نمودند. و نیز یهودیانی که پیامبر اسلام را هم درک کرده و به او ایمان آورده به دین او ملتزم گشته‌اند.
3- وَالنَّصَارَى : و منظور از «وَالنَّصَارَى» نیز مسیحیانی هستند که در زمان بعثت پیامبر اسلام در قید حیات بودند و چون او را حق یافتند، به او ایمان آورده و مسلمانان گشتند.
4-در پایان لازم است آیات فوق را در کنار آیات زیر مطالعه نماییم که می‌فرمایند:
إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الإِسْلامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمْ الْعِلْمُ بَغْیاً بَینَهُمْ...یعنی: بی‌گمان دین (حق و پسندیده) در پیشگاه خدا اسلام (یعنی خالصانه تسلیم فرمان الله شدن) است (و این، آیین همه‌ی پیغمبران بوده است) و اهل کتاب (در آن) به اختلاف برنخاستند مگر بعد از آگاهی (بر حقیقت و صحت آن؛) این کار هم به سبب ستمگری و سرکشی میان خودشان بود وکسی که به آیات خدا (اعم از آیات دیدنی در آفاق و انفس، یا آیات خواندنی در کتاب‌های آسمانی پشت کند و) کفر ورزد (بداند که) بی‌گمان خدا زود حسابرسی می‌کند.(4)
وَمَنْ یبْتَغِ غَیرَ الإِسْلامِ دِیناً فَلَنْ یقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الآخِرَةِ مِنْ الْخَاسِرِینَ یعنی: و کسی که غیر از (آیین و شریعت) اسلام، آیینی بر گزیند، از او پذیرفته نمی‌شود، و او در آخرت از زمره‌ی زیانکاران خواهد بود.(5)
در پایان به منظور تبیین هرچه بیشتر بحث ،آیه‌ی 120 سوره‌ی بقره را ذکر می‌نماییم که می‌فرماید:
وَلَن تَرْضَى عَنكَ الْيَهُودُ وَلاَ النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم بَعْدَ الَّذِي جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللّهِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ یعنی: یهودیان و مسیحیان هرگز از تو خوشنود نخواهند شد، مگر اینکه از آیین (تحریف شده و خواست‌های نادرست ایشان) پیروی کنی. بگو: تنها هدایت الهی هدایت است. و اگر از خواست‌ها و آرزوهای ایشان پیروی کنی، بعد از آنکه علم و آگاهی یافته‌ای (و با دریافت وحی الهی، یقین و اطمینان به تو دست داده است.) هیچ سرپرست و یاوری از جانب خدا برای تو نخواهد بود (و خدا تو را کمک و یاری نخواهد کرد.


برگرفته از پایگاه اطلاع ‌رسانی اصلاح.


ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پاورقی‌ها:
(1)- قرآن کریم: سوره‌ی بقره، آیه‌ی 62.
(2)- قرآن کریم: سوره‌ی مائده، آیه‌ی 69.
(3)- قرآن کریم: سوره‌ی حج، آیه‌ی 17.
(4)- قرآن کریم: سوره‌ی آل‌عمران، آیه‌ی 19.
(5)- قرآن کریم: سوره‌ی آل‌عمران، آیه‌ی 85.