قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

تحقیق در مورد آب زمزم

اوقات حج دوباره نزدیک می گردد و من عجایب و شگفتی های آب زمزم را دوباره به خاطر می آورم، بگذارید به عقب برگردم و بگویم این تحقیق چگونه آغاز گردید.

 در سال 1971 یک دکتور مصری در طی نامه ای در مطبوعات اروپا این گونه نوشت که: آب زمزم به خاطر مقاصد نوشیدنی مناسب نیست.

فورا این مسئله به ذهنم رسید که این گفته یک پیش داوری است و به خاطر تبعیض در مقابل مسلمانان بیان گردیده است، چون این بیانیه تنها بر این اساس اظهار گردیده بود که، کعبه پایین تر از سطح دریا قرار دارد و چون در مرکز شهر مکه واقع شده، تمام آبهای فاضلاب از طریق شستشو به مخزن اصلی چشمه آب زمزم فرو می ریزد.

خوشبختانه خبر به گوش ملک فیصل  پادشاه عربسان رسید، او بسیار عصبانی شده و تصمیم گرفت تا بیانیه تحریک آمیز این دوکتور مصری را باطل نماید.

ایشان سریعا به وزارت کشاورزی و منابع آب دستور داد تا تحقیقات را آغاز نموده و نمونه آب زمزم را به آزمایشگاههای اروپا جهت تحقیق بفرستند.

این وزارت خانه به کارخانه نیرو و نمک زدایی آب جده، دستور داد تا این وظیفه را اجرا نماید.

در آن وقت من به عنوان مهندس نمک زدایی آب (مهندس شیمی که در تهیه آب نوشیدنی از آب دریا کار می کند) استخدام شده بودم لذا من به خاطر این تحقیق انتخاب شدم.

در آن مرحله من هیچ اطلاعاتی در مورد شکل و ساختمان چشمه مشترک آب نداشتم، من به مکه رفتم و هدفم را از آمدن به مکه به مسئولین مکه گزارش دادم.

آنها شخصی را به خاطر همکاری با من گماشتند وقتی به آنجا رسیدیم، چیزی را که دیدم باور نکردنی بود! چشمه اصلی آب زمزم بیشتر شبیه یک حوض کوچک با وسعت 14 الی 18 فوت بود ولی با این وجود میلیونها گالن آب را هر سال برای تمام حجاج از زمان حضرت ابراهیم علیه السلام به این طرف، تامین می کرد...!

من تحقیقاتم را شروع کردم و ابعاد چشمه را اندازه گیری کردم.

 ابتدا از همکارم خواستم تا عمق چشمه را اندازه گیری کند، او اول دوش گرفت و به زیر آب رفت و سپس راست ایستاد و آب تنها تا به شانه های او رسید که قد او  پنج فوت و هشت اینچ بود.

 او از یک گوشه چشمه به سمت گوشه دیگر به خاطر جستجوی آبراه فرعی حرکت کرد و در تمام مسیر ایستاده بود چون اجازه نداشت که سر خویش را در آب فرو برد اما هیچ آبراه یا مدخل فرعی را پیدا کرده نتوانست.

فکر دیگری به ذهنم رسید، که امکان خارج کردن سریع آب از چشمه وجود داشت چون یک پمپ در چشمه به خاطر پر کردن مخزن ذخیره آب زمزم نصب شده بود.

 با این روش می توانستیم سطح آب را پایین بیاوریم تا محل اصلی ورود آب را تعیین کنیم. در کمال تعجب در وقت تخلیه آب هیچ چیز مشاهده نشد، اما من می دانستم که این تنها راه پیدا کردن مدخل اصلی آب بود.

لذا تصمیم گرفتم که اینکار را تکرار کنم، اما این بار به همکارم گفتم که در یک نقطه بایستد و متوجه هر گونه جریان غیر عادی در چشمه باشد.

بعد از چند لحظه او دستهایش را یلند کرد و فریاد زد: "الحمدلله، پیدایش کردم، شنها زیر پایم می رقصد مثل اینکه  در زیر بستر آب جریان دارد."

سپس در همان حال که پمپ فعال بود، وی در گرداگرد چشمه دور زد و مثل آن جریان را در همه جای آن مشاهده کرد، در حقیقت جریان آب در بستر در هر نقطه ای یکسان بود و به همین دلیل سطح آب ثابت باقی می ماند.

بعد از این مشاهدات، نمونه آب را به خاطر آزمایش به آزمایشگاههای اروپا فرستادیم.

 قبل از ترک کعبه شریفه  از مسئولین آنجا در مورد سایر چشمه ها در مکه پرسیدم، آنها گفتند که زیادتر این چشمه ها خشک هستند.

 وقتی به اداره ام در جده رسیدم تمام گزارش را به رئیسم که با علاقه فراوان گوش فرا داده بود دادم.

 ولی او یک نظر غیر منطقی داد و گفت شاید چشمه آب زمزم از داخل با دریای سرخ متصل باشد..!

با خود گفتم این چطور ممکن است در حالی که مکه تقریبا 75 کیلومتر دورتر از دریای سرخ قرار دارد و سایر چشمه هایی که در مکه قرار دارند خشک هستند؟!

نتیجه آزمایش نمونه آب زمزم در آزمایشگاههای اروپا و تحلیلی و تجزیه ای که ما روی آب زمزم در آزمایشگاههای خویش انجام داده  بودیم تقریبا یکسان بود.

کلسیم و منیزیم:

تفاوت آب زمزم و سایر آبها (آب شهری) در میزان نمکهای کلسیم و منیزیم بود.

 محتویات این نمکها در آب زمزم کمی زیادتر بود، که شاید به همین دلیل این آب خستگی را از زائران دور می کند.

فلوراید در آب زمزم:

مهمتر از همه این آب دارای فلوراید است که خاصیت میکروب کشی موثری دارد علاوه بر آن آزمایشگاههای اروپا اظهار داشتند که آب برای نوشیدن مناسب است.

به این ترتیب گفته های دکتر مصری اشتباه از آب  در آمده و اشتباه بودن نظریه اش ثابت گردید.

 وقتی گزارش به ملک فیصل اطلاع داده شد، به شدت خوشحال شد و دستور داد که اشتباه بودن نظریه در مورد آب زمزم در مطبوعات منتشر گردد.

از این رو نادرستی بیانیه ای که توسط دکتر مصری اعلان شده بود ثابت شد، و از سوی دیگر با این تحقیق صورت گرفته ترکیب کیمیایی آب زمزم مشخص شد.

در حقیقت هر چه بیشتر تحقیق می کنید عجایب بیشتری کشف می کنید، و قلبا به اعجاز آبی که خداوند متعال به عنوان یک هدیه از دوردستها در دشتی وسیع برای زائران فرستاده است ایمان می آورید.

اجازه دهید بعضی از خصوصیات آب زمزم را به صورت خلاصه بیان نمایم:

1-   هرگز خشک نمی گردد برعکس همیشه آب مورد نیاز را تامین می کند.

2-   همیشه میزان ثابتی از ترکیبات نمکی را نگه می دارد و از ابتدا تا کنون همیشه مزه یکسانی را حفظ نموده است.

3-   قابلیت انتقال آن به وسیله زائرانی که برای حج تمتع و عمره به کعبه می آیند، در تمام جهان شناخته شده است، و آنها هیچ وقت شکایتی نداشته اند و برعکس آنها از آبی که باعث رفع خستگی شان می گردد لذت می برند.

4-   مزه جهانی: آب در نقاط مختلف مزه متفاوتی دارند ولی ذائقه آب زمزم جهانی است.

5-   عدم رشد هیچ گونه موجود زنده: این آب هرگز توسط کلوراید و یا سایر مواد شیمیایی ضد عفونی نشده اما به تمام شهر پمپ می شود. گیاهان وسایر موجودات زنده معمولا در بیشتر چشمه ها می رویند. و این باعث می شود که آب ناخوشایند گردد چون مزه و بوی آب در نتیجه رشد جلبک ها تغییر می کند، اما در مورد چشمه آب زمزم هیچ نشانه ای از رشد موجودات زنده  نیست.

6-   قرن ها پیش هاجره علیها السلام در بین دو تپه صفا و مروه آب را جستجو می کرد تا نوزادش اسماعیل علیه السلام را از تشنگی نجات دهد،  سپس آن کودک پاهایش را در شنها مالید و چشمه از آب به سطح زمین خروشید و به لطف خداوند متعال به شکل چشمه ای به نام زمزم در آمد.

خداوند به ما کمک نماید تا از این نعمت الهی شکرگذاری و قدردانی نماییم.

تحقیق توسط طارق حسین-  ریاض- نوشته شده توسط معین الدین احمد.