قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

دعا براي ميت از سنت نبوي

تلقين شهادتين به کسي که در حال مرگ است: «مَن كَانَ آخر كَلامِهِ من الدنيا لا إله إلا الله دَخلَ الجنةَ».
«هر کس آخرين کلامش (در دنيا) لا اله الا الله باشد، به بهشت مي رود.»
(صحيح الجامع الألباني)

دعاي کسي که گرفتار مصيبتي شده است: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ اللَّهُمَّ أْجُرْنِى فِى مُصِيبَتِى وَأَخْلِفْ لِى خَيْرًا مِنْهَا».
«ما از آنِ خدائيم و به سوي او بازمي گرديم.‏ پروردگارا! در برابر اين مصيبت، ‌به من اجر بده و بهتر از آن را نصيبم فرما.»
(مسلم)

دعاي پس از چشم فروبستن مرده: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لفلان (باسمه) وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ فِي الْمَهْدِيِّينَ وَاخْلُفْهُ فِي عَقِبِهِ فِي الْغَابِرِينَ وَاغْفِرْ لَنَا وَلَهُ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ وَافْسَحْ لَهُ فِي قَبْرِهِ وَنَوِّرْ لَهُ فِيه».
«پروردگارا! (اسم شخص را بگويد) را رحمت كن و در ميان هدايت يافتگان درجه اش را متعالي بگردان و جانشين صالحي در ميان بازماندگانش قرار ده، اي پروردگار جهانيان! ما و او را مورد مغفرت قرار بده و مرقدش را وسيع و منور بفرما.»
(مسلم)

دعاي نماز جنازه: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ وَعَافِهِ وَاعْفُ عَنْهُ وَأَكْرِمْ نُزُلَهُ وَوَسِّعْ مُدْخَلَهُ وَاغْسِلْهُ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ وَنَقِّهِ مِنْ الْخَطَايَا كَمَا نَقَّيْتَ الثَّوْبَ الأَبْيَضَ مِنْ الدَّنَسِ وَأَبْدِلْهُ دَارًا خَيْرًا مِنْ دَارِهِ وَأَهْلاً خَيْرًا مِنْ أَهْلِهِ وَزَوْجًا خَيْرًا مِنْ زَوْجِهِ وَأَدْخِلْهُ الْجَنَّةَ وَأَعِذْهُ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ أَوْ مِنْ عَذَابِ النَّارِ.»
«خداوندا او را مورد مغفرت و رحمت قرار ده، او را عفو نما و از وي درگذر، جاي او را وسعت بخش و او را گرامي بدار و با آب، يخ و برف او را غسل ده. چنان از گناهان پاكش بگردان كه پارچه سفيد از چرك ها پاك مي شود. او را خانه اي بهتر از اين خانه، خانواده اي بهتر از اين خانواده و همسري بهتر از اين همسر عنايت بفرما، پروردگارا! او را در بهشت داخل نما و از عذاب قبر و عذاب دوزخ رهائي بخش.»
(مسلم)

يا اين دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا وَصَغِيرِنَا وَكَبِيرِنَا وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَى الإِسْلاَمِ وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى الإِيمَانِ اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ وَلاَ تُضِلَّنَا بَعْدَهُ».
«پروردگارا زنده و مرده، حاضر و غايب، كوچك و بزرگ و زن و مرد ما را مورد مغفرت قرار بده. پروردگارا هر كس از ما را كه زنده مي داري، بر اسلام زنده نگه دار و هر كس را كه مي ميراني، خاتمه اش را با ايمان بگردان. خداوندا! ما را از ثواب آن محروم مگردان و بعد از او ما را گمراه نكن.»
(صحيح ابن ماجه)
يا اين دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ إِنَّ فُلاَنَ بْنَ فُلاَنٍ فِي ذِمَّتِكَ فَقِهِ فِتْنَةَ الْقَبْرِ قَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ مِنْ ذِمَّتِكَ وَحَبْلِ جِوَارِكَ فَقِهِ مِنْ فِتْنَةِ الْقَبْرِ وَعَذَابِ النَّارِ وَأَنْتَ أَهْلُ الْوَفَاءِ وَالْحَمْدِ اللَّهُمَّ فَاغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ).
(صحيح ابن ماجه)

«پروردگارا! فلاني، فرزند فلاني در اختيار و در پناه توست، پس او را ازعذاب قبر و عذاب دوزخ نجات ده. پروردگارا! تو اهل وفا و حق هستي، او را مورد مرحمت و مغفرت قرار ده، همانا تو بخشنده و مهربان هستي.»
يا اين دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ عَبْدُكَ وَابْنُ أَمَتِكَ احْتَاجَ إِلَى رَحْمَتِكَ، وَأَنْتَ غَنِيٌّ عَنْ عَذَابِهِ، فَإِنْ كَانَ مُحْسِنًا فَزِدْ فِي إِحْسَانِهِ، وَإِنْ كَانَ مُسِيئًا فَتَجَاوَزْ عَنْهُ).

«پروردگارا! اين غلام تو و فرزند كنيز توست. به رحمت تو نيازمند است. حال آنكه تو به عذاب
او نياز نداري، اگر او نيكوكار بود، بر نيكي هايش بيفزا و اگر بد بود، از بديهايش درگذر.»
(صحيح احکام الجنائز للألباني)

دعاي تعزيت:
«إن للَّه مَا أَخَذ، ولهُ مَا أعْطَى ، وكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بأجَلٍ مُسمَّى ، فلتصْبِر ولتحْتسبْ»
«از آن خداوند است آنچه كه مي ستاند و آنچه كه مي دهد و هر چيز نزد او مدت مشخصي دارد، بايد صبر را پيشه كني و اميد اجر و پاداش داشته باشي.»
(بخاري و مسلم(
يا اين دعا را بخواند:
«أعظَمَ اللهُ أجرَک، و أحسنً عَزَاءَکَ و غَفًرَ لِمَيتِکَ.»
«خداوند اجرت را زياد نمايد و عزايت را نيکو بگرداند و مرده ات را مورد مغفرت قرار دهد.»
(الأذکار للنووي)

دعاي هنگام وارد نمودن ميت به قبر:
«بسمِ اللهِ و علي سُنّةِ رسولِ الله» (و في رواية علي ملة رسول الله)
«به نام خدا و بر شيوه و ملت رسول خدا.»
) أبوادود بسند صحيح)

دعاي بعد از دفن کردن ميت:
«اللهمَّ اغفِر له اللهمَّ ثَبِّتهُ»
«پروردگارا! او را بيامرز. پروردگارا! او را ثابت قدم بدار.»
(صححه الذهبي)

دعاي زيارت قبور:
السَّلاَمُ عَلَيکُم أَهْلِ الدِّيَارِ مِنْ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ وَيَرْحَمُ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَلاَحِقُونَ و أسألُ اللهَ لنا و لکم العافِية).

سلام بر شما مومنان و مسلماناني كه ساكن اين ديار هستيد. خداوند بر گذشتگان و آيندگان ما رحم بفرمايد و ما به خواست خداوند به شما خواهيم پيوست. و براي خودمان و براي شما از خداوند آرزوي سلامتي و عافيت داريم.
(مسلم)

تهيه و تنظيم: عمران دهواري
نوار اسلام
IslamTape.Com