قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

امام بخاري اسمش "محمد بن إسماعيل بن إبراهيم بن مغيرة بخاري" ميباشد و به او لقب "امير المؤمنين در حديث" را داده اند.
او در ماه شوال سال 194 هجرى در شهر بخارا بدنيا آمد و از كودكى حافظه خيلى قوى داشت، بطوريكه در سن 10 سالگى قرآن را کاملا حفظ كرد و در اول بلوغش چندين هزار حديث را از حفظ داشت.
او بيناييش را در همان دوران كودكى از دست داد (يعنى نابيناى مادرزادى نبوده)، ولى به بركت دعاى مادرش خداوند بيناييش را به او برگرداند و ميگويند كه روزى مادر امام بخارى پيامبر ابراهيم عليه السلام را بخواب ديد و گفت: "اى تو، خداوند بعلت گريه و زارى و دعا و نيايش تو بينايى فرزندت را به او برگردانده است" و وقتيكه از خواب بيدار شد ديد كه فرزندش بيناييش را بدست آورده است.
او يتيم به بار آمد، ولى داراى خصلتهاى نيكوى فراوانى بود، بطوريكه ميگفتند: "امام بخارى نشانه اى از آيات خداوند در زمين ميباشد !"
از خصلتهاى خوب او اينبود كه گاهى نه دروغ گفته است و نه غيبت كرده است.
از صفات او، حافظ، عابد، زاهد، سخاوتمند و غيره ميباشد.
روزى او به خواب ديد كه مگس را از سر و صورت پيامبر صلى الله عليه و سلم ميراند، در تعبيرش به او گفتند كه: معنايش اينست كه تو احاديث دروغين را از پيامبر صلى الله عليه و سلم دفع ميكنى و آنها را از احاديث صحيح جدا ميسازى.
"نجم بن فضيل" گفت: "پيامبر صلى الله عليه و سلم را در خواب ديدم كه راه ميرفت و محمد بن اسماعيل (امام بخارى) پشت سر او راه ميرفت و هر وقت پيامبر صلى الله عليه و سلم قدمى را بر ميداشت او نيز قدمش جاى پاى قدم پيامبر صلى الله عليه و سلم ميگذاشت و بدنبال او ميرفت". (و اين امر نشان دهنده پيروى كامل از پيامبر صلى الله عليه و سلم ميباشد.)
كتاب او "صحيح بخارى" صحيحترين كتاب بر روى زمين بعد از قرآن كريم ميباشد.
او بعلت حسودى و شايعات دروغين از مردم ديار اقامتش را ترك كرد و به موطن اصليش يعنى بخارا پس از کسب علم برگشت ولى آنجا نيز مورد ابتلا قرار گرفت و امير آنجا او را تبعيد كرد و به سمرقند رفت و آنجا نيز زير فشار و حسادت مردم قرار گرفت تا اينكه زندگى برايش تنگ شد و يكشب دعا كرد كه: "خداوندا، دنيا با اين پهناوريش براى من تنگ شده، پس مرا بسوى خودت بر بگردان" و يكماه نگذشت كه خداوند او را بسوى خودش بر گرداند و از شر حسّادش نجات داد، و روز وفات او برابر بود با 256 هجرى، يعنى 62 سال عمر كرد و روز عيد فطر بعد از نماز ظهر در يكى از روستاهاى سمرقند دفن شد.
خداوند او و همه ما را رحمت كند و بهشت فردوس عطا فرمايد.

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com