قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

سنن ابن ماجه 
محمدبن[1] یزید قزوینی ابن ماجه در سال (209)[2] متولد گشته، و در محضر اساتید بزرگواری همچون: «محمدبن عبدالله، و جباره‌بن مُغلس، و ابراهیم‌بن منذر[3]، و عبدالله بن معاویه و هشام‌بن عمار، و داودبن رشید» به کسب علوم و معارف اسلامی اشتغال داشته، و برای تکمیل معلومات خود به بغداد و بصره و کوفه و مکه و شام و مصرف مسافرت کرده است و بعد از نیل به رتبة تفوق و تخصص در احادیث و در تفسیر و تاریخ جمعی از اهل فضل از محضر او مستفیض شده‌اند امثال «محمدبن عیسی‌ ابهری»[4] و ابوعمر و احمدبن محمد، و ابوالحسن قطان، و احمدبن روح و غیره و در تفسیر و تاریخ و احادیث تألیفات بسیار مفید و مهمی را ارائه داد که از مهمترین و معروف‌ترین آنها «سنن ابن ماجه» است که مشتمل بر بیشتر از چهار هزار حدیث است که در یک هزار و پانصد باب ذکر شده‌اند، ابن ماجه گفته است: «این کتاب را بر ابوزرعه عرضه نمودم و او گفت اگر این کتاب در دسترس مردم قرار گیرد، جوامع حدیث کلاً یا اکثر آنها کنار گذارده می‌شوند، بعد گفت: «کاش در آن سی حدیث وجود نمی‌داشت که سندهایشان ضعیف است».[5]
سنن ابن ماجه در بردارندة (4341) حدیث است که در حدود[6] سه هزار حدیث آن در پنج کتاب دیگر (از صحاح سته) وارد شده است و از بقیه (1341) تعداد (428) حدیث صحت آنها مورد اتفاق[7] محدثین است.
سنن ابن ماجه با وجود حسن ترتیب و نهایت اهتمام و دقت مؤلف آن، از همان آغاز در مورد درجة اعتبار او نظرهای مختلفی ابراز گردیده است، به باور برخی موطای[8] ابن مالک مقدم بر سنن ابن ماجه و نسبت به آن ارجحیت دارد، و برخی سنن دارمی را راجح‌تر از سنن ابن ماجه می‌دانند[9]، و به طوری که معروف است، نخستین کسی که سنن ابن ماجه را در زمرة صحاح ششگانه قرار داد، ابوالفضل محمدبن طاهر مقدسی[10] (م ـ 507) بود و به گفته شیخ سیوطی، این کتاب مشتمل بر احادیثی است که افراد متهم به کذب[11] و سرقت آنها را نقل کرده‌اند، و بعضی از این احادیث به گونه‌ای است که جز از ناحیة همین عده شناخته شده نیست، و از دانشمندان معاصر «شیخ منصور علی ناصف» در کتاب «التاج الجامع للأصول فی احادیث الرسول» تنها به جمع‌آوری روایات کتب صحیح (صحیح بخاری و صحیح مسلم و سنن ابوداود و سنن ترمذی و سنن نسائی) پرداخته و سنن ابن ماجه را در جامع حدیثی خود حذف کرده است اما این گفتار و رفتارهای از اهمیت سنن ابن ماجه نکاسته است و بر این سنن شرح‌های متعددی نوشته شده است که در بحث‌های آینده مشاهده می‌گردند.
 
زیرنویسها:
[1]- تذکرة الحفاظ، ذهبی، ج 2، ص 636 و البدایه و النهایه، ابن کثیر، ج 11، ص 56 و هدیة العارفین، اسماعیل باشا، ج 6، ص 18.
[2]- همان.
[3]- همان.
[4]- همان.
[5]- همان.
[6]- بحوث فی تاریخ السنة المشرفه، ضیاء العمری، ص 245.
[7]- همان.
[8]- اصول الحدیث علومه و مصطلحه، محمد عجاج خطیب، ص 327. طبق همین مرجع ابن اثیر جزری (م ـ 606) ورزین معاویه (م ـ 535) هر دو موطا را بر سنن ابن ماجه ترجیح داده‌اند.
[9]- طبق اصول الحدیث علومه و مصطلحه، ص 299، ابن حجر عسقلانی، سنن دارمی را بر سنن ابن ماجه ترجیح داده.
[10]- اصول الحدیث، ص 327.
[11]- مقدمه سنن نسائی، ج 1، ص 5.

به نقل از: تاریخ حدیث و ضبط و ثبت احادیث، تألیف : استاد فاضل حاج ملاعبدالله احمدیان
 
مصدر:
دائرة المعارف شبکه اسلامی
www.IslamWebPedia.Com