قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

 آيا لازم است ميلاد رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم را جشن بگيريم؟

اسحاق بن عبدالله بن محمد دبيري رحمه الله

الحمد لله وسلام على  عباده الذين اصطفى 

  أما بعد:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ (آل عمران/ 102)

 ]اي مؤمنان، از الله چنانكه سزاوار پرواي اوست بترسيد و جز در مسلماني نميريد].

اين مقاله را درباره جشن تولد حضرت رسول نوشته ام تا با خواندن آن، مردم به حقيقت اين بدعت پي ببرند و بدانند كه دين الله متعال كامل است و احتياج به كم يا زياد كردن آن نيست؛ زيرا كه صحابه و تابعين و مسلمانان سه قرن اول اسلام خيلي بيشتر و بهتر از ما به سوي نيكى ها و خوبى ها ميل داشته اند، و هرگز نيكي و سنتي از رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم را رها نكرده اند تا اين كه ما در اين زمان به آن سنت رسيده باشيم.

اميد است با مطالعه اين مطلب و دوري از تعصب كوركورانه، به سوي حقيقت و راستي بازگرديم وهوي و هوس را كنار گذاشته و فقط پيرو قرآن و سنت رسول باشيم، تا در روز قيامت از رستگاران باشيم.

 از جمله اصولي كه ما بايد به آن اعتقاد راسخ داشته باشيم اين است كه  الله جل جلاله با بعثت پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم، دين اسلام را كامل كرد و آن را كامل ترين دين ها قرار داد و نعمـت خود را بر ما تمام نمود؛ در نتيجه بعد از پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم كم يا زياد كردن دين، در حيطه اختيار هيچ فردي نيست.

  الله جل جلاله مى فرمايد: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا -  المائدة 3.

[امروز دينتان را براي شما كامل كردم و نعمت خويش را بر شما تمام نمودم واسلام را (به عنوان) دين براي شما پسنديدم].

 و رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم مى فرمايد: ((تركتكم على  البيضاء ليلها كنهارها لا يزيغ عنها بعدي إلاَّ هالك)). [أحمد وابن ماجه و غيرهما].

 شما را بر بهترين راه ترك كردم، شب آن مانند روز آن واضح و آشكار است، از آن راه منحرف نمى‌شود مگر آن كه هلاك و گمراه شود.

 پس هر مسلماني كه به دنبال راه نجات است بايد كه فقط و فقط پيرو آن چه خدا و رسولش آورده اند باشد و اجازه ندهد چه خود و چه كسي ديگر (هركسي كه خواهد باشد) چيزي به دين خدا بيفزايد، يا از آن كم كند .

 بنابر اين طالب حق و دوستدار سنت پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم، هيچ كاري انجام نمى‌دهد جز آن كه خدا و رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم به آن امر فرموده باشند.

 و اين جاست كه علما و دانشمندان اسلامي مى گويند: (العبادات توقيفية) (واجب شدن عبادتها را  الله جل جلاله تعيين فرموده است و هيچ انساني حق دخالت در آن ها را ندارد).

 چنانكه باريتعالي مى فرمايد: وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى  اللَّهِ - الشوري آيه 10 .

 [و در هر چيزي كه در آن اختلاف پيدا كنيد، حكمش به  الله جل جلاله احاله مى گردد].

 و همچنين مى فرمايد: قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ - آل عمران 31.

 [بگو: اگر الله را دوست مى داريد، از من پيروي كنيد تا الله شما را دوست بدارد و گناهان شما را بيامرزد].

 و رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم مى فرمايد: ((من أحدث في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد)) متفق عليه .

 هركس در دين ما چيزي نو بياورد كه در دين نباشد، آن عمل نزد ما مردود و غير قابل قبول است.

 و مى فرمايد: ((… و إياكم و محدثات الأمور فإنَّ كل محدثة بدعة و كل بدعة ضلالة)). [متفق عليه].

 بپرهيزيد از آن چه در دين، جديد و نو آورده شده است؛ زيرا هر نو  و جديدي در دين، بدعت است و هر بدعت، ضلالت و گمراهي است .

 و بايد دانست كه ((كل)) در حديث فوق همه چيز و همه كس را در برمى گيرد و شامل انواع بدعت ها مى شود .

برادر و خواهر مؤمن!

 اگر آن چه تاكنون در بالا آورده شده، براي تو واضح و روشن است و از روي يقين به آن اعتقاد داري، بدان كه هر گفتار و كرداري كه جزيي از عبادتها محسوب مى‌شود را بايد با ترازوي دين سنجيد كه آيا اين عمل برگرفته از اسلام است، يا تازه وارد دين شده است، آيا از سنت هاي پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم است، يا از بدعت‌هاست؟

اكنون با ذكر نمونه، موضوع را روشن مى كنم.

 جشن گرفتن ولادت حضرت رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم، امام و قدوة و قائد و خاتم الأنبياء و المرسلين و رحمة للعالمين .

زمان پـيدايش جشن ميلاد حضرت رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم

  ابن كثير در (البداية و النهاية 11/172) مى گويد كه دولت الفاطميه (العبيديه) ـ كه نسبت آنها به عبيدالله بن ميمون القداح يهودي مى‌رسد و در مصر از سال (375 تا 567 هـ.ق) حكم فرمايي مى كردند ـ جشن هايي را روي كار آوردند كه از جمله آنها جشن تولد حضرت رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم مى‌باشد.

همچنين المقريزي در كتاب (المواعظ و الاعتبار 1/490)، و شيخ محمد بخيت المطيعي مفتي مصر در كتاب (أحسن الكلام فيما يتعلق بالسنة والبدعة من الأحكام ص 44 ـ 45)، وشيخ علي محفوظ در كتاب (الإبداع في مضار الابتداع ص251) والشيخ الإمام أبي حفص تاج الدين الفاكهاني در كتاب: (المورد في عمل المولد) والشيخ عبدالسلام خضر الشقيري در كتاب: (السنن والمبتدعات المتعلقة بالأذكار والصلوات ص138ـ139)، والسيد علي فكري در كتاب: (المحاضرات الفكرية ص128)، والعلامه أحمد بن يحيي الونشريسي در كتاب: (المعيار المعرب والجامع عن فتاوى  علماء أفريقية والأندلس والمغرب 7/99ـ101)، والشيخ ابن الحاج در كتاب: (المدخل 2/11ـ12)، والشيخ محمد يوسف الصالحي الشامي در كتاب: (سبل الهدى  والرشاد في سيرة خير العباد ص349 نقل از الإمام السخاوي) والإمام الملا علي القاري در كتاب: (المورد الروي في المولد النبوي ص24)، والشيخ نصيرالدين المبارك الشهير بابن الطباخ، والشيخ ظهيرالدين جعفر التزمنتي، نگا(1/441ـ442 در كتاب: سبيل الهدى  والرشاد في سير خير العباد)، وابن تيميه در كتاب: (اقتضاء الصراط المستقيم ص294ـ295) وكتاب: (الفتاوى  الكبرى  1/312)، وابن القيم در كتاب: (الإعلام الموقعين)، وكتاب: (المولد) والإمام الشوكاني در كتاب: (رسالة في المولد)، والشيخ إسماعيل بن محمد الأنصاري المالي در كتاب: (القول الفصل في حكم الاحتفال بمولد خير الرسل)، و بسياري افراد ديگر ذكر كرده اند كه جشن هاي مولودي يك نوع بدعت بشمار مى‌رود، و آغاز پيدايش آن، از عهد دولت عبيديه بوده است.

 پـس اوليـن كساني كه ايـن بـدعت را گذاشته اند، ملحدين عبيديه فرزندان عبدالله بن سبأ يهودي بوده اند، و آنها مُحال است كه اين كار را به خاطر محبت و دوستي حضرت رسول صلى الله عليه وآله وسلم انجام داده باشند.

حكم و نظر اسلام نسبت به جشن هاي مولودي

 از آن چه گفته شد نتيجه مى گيريم كه تمام خوبى ها در پيروي از رسول اكرم، تا سه قرن پس از او مى باشد، و هر كس عبادتي انجام دهد كه در زمان رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم و عصرهاي فضيلت ((خير أمتي قرني ثم الذين يلونهم ثم الذين يلونهم ….)) [متفق عليه].

بهترين مردمان، مردم قرن من است، سپس مردمي كه بعد از قرن من مى آيد، سپس مردمي كه بعد از قرن دوم مى‌آيد (سه قرن پس از پيامبر) مرسوم نباشد، آن عبادت ها مردود و غير قابل قبول است، و گناه آن بر گردن كسي خواهد بود كه آن را به دين افزوده باشد و همچنين كساني كه آن را رواج داده و به آن عمل مى كنند.

پس نتيجه مى گيريم كه:

1 ـ مولودي و يا جـشن تولد حضرت رسول اكرم را نه آن حضرت، و نه خلفاي راشدين، و نه هيچ يك از صحابـه و ياران، و نه تابعين در عصرهاي فضيلت، آن را انجام نداده اند تا ما از آنان پيروي كنيم؛ زيرا آنان از ما داناتر، و به سنت پيامبر نزديكتر، و به پيروي از آن بهتر و ارجح بوده اند، و اگر در اجراي آن جشن ها خيري مى بود، آنها در گرفتن آن خيـر، بر ما پيشي مى گرفتند.

 2  ـ اولين كساني كه آن جشـن ها را برپا كرده اند زنادقه و ملحدين عبيديه بوده اند.

3  ـ اين اعمال شبيه به جشن هاي مسيحيان است كه براي حضرت عيسي عليه السلام مى گيرند، و ما مسلمانان از تقليد و پيروي كردن از آنان نهي شده ايم.

4  ـ در صورت برگزار كردن جشن هاي مولودي، بر اين اعتقاد هستيم كه  الله جل جلاله دين خود را كامل نفرموده ـ والعياذ بالله ـ و اين كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم دين را به طور كامل به ما نرسانيده است ـ والعياذ بالله ـ و اين كه مسلمانانِ عصرهاي فضيلت، موجبات محبت و دوستي نسبت به رسـول خدا صلى الله عليه وآله وسلم را بـه ما نرسانيده اند.

و اين سخنان را جز زنديق و ملحد و بى دين كسي ديگر نمى گويد.

 5  ـ جشن گرفتن در اين شب، دليل بر محبت و دوستي رسول نيست؛ زيرا بسياري از كساني كه شب ميلاد رسول را جشن مى گيرند پيروان واقعي آن حضرت نيستند، بلكه افرادي فاسق، فاجر و بى دين اند كه ربا مى خورند و در اداي نمازها سستي و كاهلي مى ورزنـد، به فحشا و بدي ها روي مى آورند و گناهان بسيار انجام مى دهند.

و دليل محبت آنحضرت صلى الله عليه وآله وسلم چنان است كه  الله جل جلاله مى فرمايد: قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ - آل عمران آيه 31 .

 [بگو: اگر خدا را دوست مى داريد، از من پيروي كنيد تا خدا شما را دوست بدارد و گناهان شما را بيامرزد].

 و چنان است كه خود آنحضرت صلى الله عليه وآله وسلم مى فرمايد: ((كلكم يدخل الجنة إلاَّ من أبى  قالوا: ومن يأبى  يا رسول الله؟ قال: من أطاعني دخل الجنة ومن عصاني فقد أبى )) رواه البخاري .

 همه شما به بهشت وارد خواهيد شد مگر كسى كه خود امتناع ورزد. گفتند: چه كسي است كه از داخل شدن به بهشت امتناع مى ورزد اي رسول خدا؟! آن حضرت صلى الله عليه وآله وسلم فرمودند: كسى كه از من اطاعت كند، به بهشت وارد خواهد شد، و هركس از دستورات من سرپيچي كند، او همان كسي است كه خود از وارد شدن به بهشت امتناع ورزيده است.

 بنابراين محبت و دوست داشتن پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم، در پـيروي كردن از او (در ظاهر و باطن) و سنت صحيح، و دنبال كردن راه اوست، و آن چه از آن خبر داده است از گفتار و كردار و اخلاق و.... 

 6  ـ بسياري از علما و دانشمندان متأخر، مفاسد بزرگي كه در اين شب (شب تولد رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم) رخ مى دهد را بيان كرده اند؛ مانند: بعضي از اعمال شرك گونه، و غلو و زياده روي در اشعار، و طلب ياري و كمك از پيامبر كردن، و اختلاط (جمع شدن زن و مرد در يك جا)، واستعمال ترانه و موسيقي، و شراب خواري، و غير از اين مفسده ها.

7  ـ روز تولد رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم همان روز رحلت اوست؛ يعني روز12 ربيع الأول؛ چنان كه در كتب سيره وارد شده است. پس در اين روز، خوشحالي بر ناراحتي هيچ مزيتي ندارد، و اگر ما در اعمال دين حق انتخاب داشتيم، به يقين ناراحتي و سوگواري و گريه و زاري در اين روز و شب، اولي بر جشن و شادي بود.

وصلى  الله على  عبده ورسـوله نبينا محمد وعلى  آله وأصحابه وأتباعه بإحسان.