قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

فرازي از زندگي شيخ ابن باز رحمه الله

تولّد، نشو و علم اندوزي؛ 

جناب شيخ عبدالعزيز بن عبدالله بن عبدالرحمان بن محمد بن عبدالله بن باز – رحمة الله عليه- در دوازدهم ذي حجّه سال 1330 هجري در شهر رياض متولّد شد، در خانواده اي که اکثر مردان آن به علم و دانشوري شهره اند.

 در ابتداي امر جناب شيخ عبدالعزيز بن باز، بينا بوده، امّا در همان اوان كودكي به نوعي از بيماري چشم، مبتلا شد( 1336هـ)که باعث تضعيف چشمشان گشت. سرانجام در اوّل محرّم 1350 هـ.ق براي هميشه بينايي خود را از دست دادند.

 شيخ عبدالعزيز بن باز – الله از او خشنود باد- در سايه تربيت ديني مداوم قرآني و اهميتي که بزرگان خاندان به آن مبذول مي داشتند، نشو و نما يافت و قرآن کريم چون نوري، زندگي وي را روشن گردانيد و از همان ابتدا به حفظ و مدارسه قرآن همّت گماشت، لذا نرسيده به سنّ بلوغ حافظ قرآن گرديد.

 علوم شرعي و ديني را نزد علماي عظام رياض آغاز کرد و به آن استمرار بخشيد تا مقامي شاخص و علمي را فرا چنگ آورد. برخي از استادان وي: 

شيخ محمد بن عبداللطيف آل شيخ، شيخ صالح بن عبدالعزيز آل شيخ، شيخ سعد بن عتيق، شيخ حمد بن فارس، شيخ سعد بن وقاص بخاري- شيخ محمد بن ابراهيم آل شيخ- رحمهم الله ـ .

جايگاه ِ تعليمي و تبليغي شيخ ابن باز:

مسير علمي شيخ ابن باز- رحمه الله- و افاضات علمي ايشان حولِ محور چندين اصل مهم است که در هر يک از آن ها امام بود و بر اثر تجربه ها وممارست هايي كه كسب نمود، هرچه بيشتر برابعاد شخصيّتي ايشان افزوده شد.

 در آغاز، به عنوان قاضي اي منطقه خرج شروع به كار نمود( 1357- 1371هـ.ق) و از سال1372 هجري به مدّت يك سال در « معهد علمي» رياض به تدريس اشتغال ورزيد. بعد از آن در سال 1373هـ.ق به دانشکده شريعت رياض منتقل شد تا به تدريس فقه،توحيد و حديث بپردازد. و اين انتقال هفت سال؛ يعني تا 1380 هجري به طول انجاميد.

 در سال 1381هـ.ق. به نائب رئيسي دانشگاه اسلامي مدينه منصوب شد و در اين منصب تا سال هجري1390 باقي ماند و سرانجام، شخصاً رياست دانشگاه را عهده دارگشت(1390ـ 1395). در 14 شوّال 1395هجري،به فرمان پادشاه سعودي، شيخ در مقام وزير به رياست اداره« البحوث العلمية والإفتاء و الدعوة و الإرشاد» درآمد.

 درمحرم سال 1414 هـ. ق. جناب شيخ عبدالعزيز بن باز با حفظ سِمَت، « مفتي عام » کشور عربستان شد و تا وقتي که دارِ فاني را وداع گفت در دو مقامِ مذکور باقي ماند؛ الله  بر او رحم کند و او را در بهشت برين خود جاي دهد!

 علاوه بر موارد فوق، شيخ رياستِ مجالس و هيأت هاي علمي و اسلامي زيادي را عهده دار بود يا در آن عضويت داشت چون:

 - رياست «هيئة کبار العلماء»

 -   رياستِ «المجلس التأسيسي لرابطة العالم الإسلامي»

 -  رياستِ « المجمع الفقه الإسلامي در مکة مکرمه»

 -  عضويت در مجلس اعلاي دانشگاه اسلامي مدينه

 -  عضويت در «هيئة العليا للدعوة الإسلاميّة»

 -  عضويت در مجلس شوراي جهاني جوانان اسلامي

 و عضويت در چند مجلس و هيأت اسلامي.

 همچنين شيخ، رياستِ تعدادي از کنفرانس هاي اسلامي را در کشور عربستان عهده دار بوده اند که راه را براي ارتباط و تبادل نظر با بسياري از مبلّغان و داعيان و علماي مسلمين در اقصي نقاط جهان فراهم مي ساخت.

آثار و تأليفات؛

 با وجود اين که ايشان مسئوليت هاي گوناگوني را عهدهدار بودند، امّا هيچگاه جايگاه خود را به عنوان يک دانمشند تأثير گذار و يک مبلّغ اسلامي فراموش نکرد؛ از اين جهت آثار و کتاب هاي زيادي از خود به يادگار گذاشت.

 1- الفوائد الجلية في المباحث الفرضية؛2- تحقيق و تبيين بسياري از مسائل حج و عمره و زيارت؛

 3- التحذير من البدع؛4- دو رساله کوتاه در زکات و نماز 5 - العقيدة الموجزة و ما يضادها؛

 6- وجوب العمل بسنة الرسول 7- الدعوة إلي الله و اخلاق الدعاة 8- وجوب تحکيم شرع الله و نبذ ما خالفه 9- حکم السفور و الحجاب و نکاح الشغار 10- شيخ محمد بن عبدالوهاب دعوته و سيرته 11- سه رساله در نماز 12- حکم الإسلام في مَن طعن في القرآن أو في رسول الله  13- حاشيه بر فتح الباري 14- اقامة البراهين علي حکم من استعان بغير الله او صدق الکهنة و العرافين 15- الجهاد في سبيل الله 16 - الدروس المهمة لعامة الأمة17 - فتاوي تتعلق بأحکام الحج و العمرة و الزيارة 18- وجوب لزوم السنة و الحذر من البدعة. و چندين رساله و فتاواي ديگر.

فعاليتهاي تبليغي و اهتمام به دين و امت؛

 شيخ ابن باز، نقش بارزي در عرصه هاي متعددي از تبليغ و اهتمام به امور مسلمين ايفا نمودند؛ از جمله آن ها پشتيباني از مؤسسات و مراکز اسلامي در اقصي نقاط جهان، اهتمام و توجّه زياد به مسائل توحيدي، يکتا پرستي، عقيده و...

 جناب شيخ، اهتمام خاصّي به حفظ و تعليم قرآن داشت براي همين از اجتماعات و تشکّل هاي حفظ قرآن کريم، بسيار حمايت مي کرد و در جهت تشويق آن ها نهايت همکاري و تلاش را ابراز مي داشت و همزمان به امور مسلمين نيز اهتمام تمام داشت و مي کوشيد مشاکل و مسائل آنان را برطرف نمايد. همچنين وي بر جريان ها و مسائل مسلمانان اشراف کامل داشت و از آن ها در گوشه و کنار جهان حمايت مي کرد.

 شيخ با تلاش پيگير خود ازدرس و تعليم گرفته تا گفتگوها و مناظرات مختلف و نوشتن مقالات، توانست نهال مفاهيم اسلامي صحيح را در جان و دل مسلمين بکارد.

 بر همين اساس مي بينيم ايشان در رسانه هاي عمومي براي دعوت، تبليغ و ارشاد، حضوري چشم گير داشت و از وي در مجله «البحوث الإسلاميه» مقالات متنوّع و زيادي به چاپ رسيده است. به خاطر همين تلاش مداوم بود كه مؤسسه« ملک فيصل » در سال 1402هـ.ق؛ به خاطر ارج گذاشتن به خدمات شيخ به اسلام و تلاش مداوم و اثر بخش در اين ميدان، جايزه ويژه« ملک فيصل» را به وي اهدا نمود.

وفات: 

سرانجام شيخ ابن باز، در سال 1420 هـ.ق، روز پنجشنبه قبل از طلوع فجر در شهر طائف در منزل شخصي خود دار فاني را وداع گفت؛ جسد وي به مکّه منتقل شد و جمع زيادي از مسلمانان در مسجد الحرام بر وي نماز گذاردند، آن گاه در گورستان «العدل» به خاک سپرده شد.

 «رحمت فراوان الله بر او باد! و خداوند او را در بهشتِ برين خود جاي دهد و امّت اسلام  را از علم و دانش او بهره مند گرداند!».

سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت

 IslamPP.Com