قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

عبدالله ابن سبأ بنیانگذار مذهب شیعه
 
عبدالله بن سبأ یک یهودی مسلمان نمای منافق بود و از کشی و نوبختی و دیگران، عبارت‌هایی دال بر این مطلب بیان شد. برای اثبات یهودی ‌بودن ابن سبأ، نیاز به اسناد بیشتری نیست، ولی برای اطلاعات و بهره‌ی بیشتر، بعضی از آنچه را که کشی از زین‌العابدین علی بن حسین – امام چهارم شیعیان – نقل کرده، ذکر می‌کنیم.
علی بن حسین گفت: خدا لعنت کند کسی را که بر ما دروغ می بندد. وقتی عبدالله بن سبأ را به یاد می آورم، بیزار می شوم. به راستی او به فتنه‌ی بس عظیمی پرداخت که حق آن را نداشت. خدا او را لعنت کند! به خدا قسم، علی بنده‌ی صالح خدا و برادر پیامبر خدا بود. او تنها با فرمانبرداری از خدا و پیامبر خدا به این حرمت دست یافت.[1]
باز هم کشی روایتی دیگر از عبدالله بن سبأ ذکر می‌کند و می‌گوید: ابوعبدالله (جعفر رحمه الله) گفت: من اهل خانواده‌ای هستم که همه راستگو هستند اما از دروغگویی‌ که بر ما دروغ می‌بندد، هیچ‌گاه در امان نبودیم و با دروغ‌هایی که بر ما می‌بندند راستگویی ما را نزد مردم لکه‌دار می‌کنند. فرستاده‌ی خدا صلی الله علیه و آله و سلم  در گفتار راستگوترین انسان بود اما مسیلمه به نام ایشان دروغ می گفت و امیرمؤمنان نیز، راستگوترین فرد پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم  بود، کسی هم که به حضرت علی دروغ نسبت می‌داد و برای تکذیب صداقت و راستگویی حضرت علی تلاش می‌کرد و حتی بر خدا افتراء می زد، کسی جز عبدالله بن سبأ نبود.[2]
طبری در تاریخ خود آورده است که: عبدالله بن سبأ هنگامی که وارد شام شد، به ابوذر رسید و او را علیه معاویه رضی الله عنه  تحریک کرد و گفت: معاویه می‌گوید: مال، مال خداست. همه چیز مال خداست. مقصود معاویه رضی الله عنه  این است که مال را به غیر از موارد مصرفِ مسلمانان، جمع آوری و ذخیره کند. سپس عبدالله بن سبأ نزد ابودرداء رفت. ابودرداء به او گفت: تو کی هستی؟به خدا قسم تو را یهودی می‌پندارم.[3]
 
تلاش ابن سبأ برای فتنه و فساد
دوم- تمام مورخان شیعه و سنی اتفاق‌نظر دارند که ابن سبأ آتش فتنه و فساد را شعله‌ور کرد و بین شهرها و روستاها برای تحریک و اغراء علیه امیرمؤمنان و خلیفه‌ی مسلمانان؛ عثمان ذی‌النورین رضی الله عنه ، رفت و آمد می‌کرد. این ملعون، با گروه‌های یهودی بود. آنها بودند که آتش نافرمانی را شعله‌ور کردند و هر وقت زبانه‌ها رو به خاموش شدن می‌رفتند، دوباره آن‌ها را شعله‌ور می‌کرد. ابن سبأ از شهری به شهر دیگر و از روستایی به روستای دیگر جهت فتنه انگیزی و آشوب میان مسلمانان در جولان بود.
شایان ذکر است که طبری و دیگر تاریخ ‌نگاران، انتقال او را از مدینه به مصر و بصره و مهمان ‌شدنش نزد حکیم ابن جمیله و اخراج او از بصره و رفتنش را به فسطاط ذکر می‌کنند. هدف او از رفتن به آنجا سم‌پاشی افکار و دل ها و به دام انداختن‌ اهالی آنجا بود.[4]
 او یهودی‌زاده ای است که میان مسلمانان آمد و رفت می‌کند و میان آنان تباهی و جدایی، به وجود می‌آورد و وحدت و یکپارچگی مسلمانان را از بین می برد و جمع مسلمانان را در پس پرده‌ی پیروی از علی رضی الله عنه  به تفرق می‌کشاند و شوکت آنان را از هم می‌پاشید. تمام این فتنه‌ها، طبق نقشه‌ای اجرا می‌شد که او و یاران یهودش، کشیده بودند.
 
طعن در یاران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم
سوم- نوبختی اظهار داشته که عبدالله بن سبأ اولین کسی بود که به حضرت ابوبکر و حضرت عمر و حضرت عثمان ناسزا می گفت و از آن روز تاکنون شیعه به این عقیده تمسک جسته و بر آن متحد شده اند، تا جایی که هر کس خلفاء و وزراء و سه یار پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم  را ناسزا نگوید و از آنان عیب و ایراد نگیرد، شیعه نیست.


[1] - کشی، رجال، ص 100.
[2] - همان، ص 101.
[3] - طبری، تاریخ الملوک والأمم، مصر، ج5، ص 90.
[4] - نگا: تاریخ طبری، مصر، ج5، ص 66 . دیگر مورخان نیز این وقایع را بیان کرده اند.

به نقل از: شيعه و سنت، تأليف: إحسان إلهي ظهير