قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

حدیث معنعن و حدیث مؤنن

حدیث معنعن:
عبارتست از حدیثی که در سندش چنین گفته می شود: "عن فلان عن فلان.." بدون آنکه تصریح شده باشد که آن حدیث از طریق تحدیث یا سماع یا اخبار رسیده باشد. 
مثلا حدیثی که ابن ماجه روایت کرده: حدثنا عثمان بن أبي شیبة حدثنا معاویة بن هشام حدثنا سفیان عن أسامة بن زید عن عثمان بن عروة عن عروة عن عائشة قالت: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم: إن الله و ملائکته یصلون علی میامِن الصفوف.(ابن ماجه 1005)
یعنی: رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: براستی که خداوند و فرشتگانش بر سمت راست صفوف (نماز) صلوات می فرستند.
نکته: برخی از علما و محدثین این حدیث را ضعیف دانسته اند و علامه ناصرالدین البانی رحمه الله در "ضعيف سنن أبي داود" (رقم 104) علت ضعف را بیان کرده است، و در "تمام المنة" آورده است: چنانکه بیهقی گفته، حدیث با این لفظ از عائشه رضی الله عنها غیر محفوظ است. و صواب اینست که روایت محفوظ با این سند لفظ "يَصِلون الصفوف" (یعنی«إن الله وملائكته يصلون على الذين يَصِلون الصفوف») است.
علما گفته اند که اگر حدیث معنعن سه شرط زیر را داشته باشد می توان آنرا بعنوان حدیث متصل بشمار آورد:
1- راوی حدیث سالم از تدلیس باشد.
2- عدالت راوی مشخص شود.
3- ملاقات راوی و کسی که از او روایت می کند ثابت شود.
اما بعضی از علما گفته اند که حدیث معنعن بدلیل احتمال انقطاع در آن حجت نیست، مگر آنکه اتصال آن از طریق دیگری مشخص شود و راوی از مروی عنه سماع کرده باشد، امام نووی گفته که این رأی بنا به اجماع سلف مردود است. (صحیح مسلم به شرح نووی، 1/128).

حدیث مؤنن:
عبارتست از حدیثی که در سند آن گفته شود: "حدثنا فلان أنّ فلاناً قال...".
 مثلا این قول امام مالک که گفت: (حدثنا الزهری أنَّ ابن المسیب حدثهُ...).
امام احمد و گروهی دیگر از جمله یعقوب بن شیبة و ابوبکر بردیجی، مؤنن را تا زمانی که سماع راویان از همدیگر و اتصال سند مشخص نشود، جزو احادیث منقطع می دانند. ولی امام مالک حکم حدیث مؤنن را مانند حدیث مُعنعن بشمار آورده است، چنانکه از او پرسیدند که اگر راوی بگوید: «عن فلان أنه قال» یا «أن فلانا قال ...» با هم چه فرقی دارند؟ امام مالک جواب دادند: با هم فرقی ندارند. (توضیح الافکار، ج1،ص337)
و رأی صحیح نظر امام مالک است، چنانکه ابن عبد البر حکایت می کند که جمهور اهل علم "عن" و "أنَّ" مساوی می دانند. (التمهیید، 1/26).

ماهنامه نوار اسلام، شماره 27