قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

حکمت ازدواجهای رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ 

الله تعالي حکمت فراوان و به جا دارد. از جمله حکمت او اين است که در اديان گذشته و در شريعت پيامبر ما محمدصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ اجازه داده که مردان با بيش از يک زن ازدواج نمايند. چند همسري ويژه ي پيامبر ما محمدصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ نبوده است. يعقوب عليه السلام دو زن داشته است.
سليمان بن داود عليه السلام نود و نه زن داشت و در يک شب با همه همبستر شد به اين اميد که الله تعالي از هريک به او پسري بدهد که در راه الله جهاد کند.
اين كار از امور بدعت و نو پيدا در شريعت نيست. همچنين با عقل و فطرت تضادي ندارد؛ بلکه مقتضاي حکمت است. چون بر حسب آمار گيريهايي که همواره انجام مي شوند تعداد زنان از مردان بيشتر است. گاهي مرد از چنان توان جنسي اي برخوردار است که بايد با بيش از يک زن ازدواج نمايد تا غريزه اش را از راه حلال اشباع نمايد. گاهي زن دچار بيماريهايي از قبيل حيض و نفاس مي شود که مرد نمي تواند غريزه اش را اشباع نمايد؛ بنابراين نياز پيدا مي کند که زن ديگري داشته باشد تا از راه حلال غريزه اش را اشباع نمايد و از گناه دور بماند.
وقتي که چند همسري از نظر عقلي، فطري، و شرعي مباح و جايز است. و پيامبران گذشته اين کار را کرده اند و ممکن است ضرورت باشد؛ پس اگر پيامبر ما محمدصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ چنين کاري کرده نبايد تعجب کرد. ازدواج پيامبرصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ با جمعي از زنان حکمت هايي دارد که علما ذکر کرده اند، برخي عبارتند از:
رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ با اين ازدواج ها پيوند و رابطه اش را با بعضي از قبيله ها مستحکم مي نمود به اميد آن که از اين راه اسلام قوت بگيرد و زمينه ي گسترش آن فراهم شود. زيرا فاميل شدن محبت را بيشتر مي کند و پيوند هاي برادري و محبت را مستحکم مي نمايد.
از آن جمله اين که رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ مي خواست برخي از بيوه زنان را پناه دهد و آنها در کنار فردي بهتر از شوهرانشان که آنها را از دست داده اند قرار بگيرند. اين کار، آنان را شادمان مي نمود و مصيبت شان را جبران مي کرد و به عنوان سنت و امري پسنديده براي امّت قرار گرفت. کساني که در جهاد شهيد مي شدند، همسرانشان را به عقد ازدواج خود در مي آوردند و اين گونه به آنها احسان مي کردند.
يکي اين که به اميد زياد شدن جمعيت و نسل که امري فطري است و سبب بيشتر شدن جمعيت امت مي شود و فرزنداني به دنيا خواهند آمد که دين را ياري مي دهند چنين کرد.
از آن جمله يکي اين که رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ با زنان زيادي ازدواج کرد و اين گونه تعداد زنان معلّم و راهنما که سيرت و رفتار داخل خانه او را فرا گرفتند، زياد نمود. انگيزه ي رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ از ازدواج با جمع زيادي از زنان فقط شهوتراني نبوده است؛ زيرا از زنان رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فقط عايشه رضي الله عنها دوشيزه و کم سن و سال بود. بقيه زنانش بيوه بودند. اگر انگيزه اش از چند همسري شهوتراني و غريزه ي جنسي مي بود، ايشان صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ با دوشيزگان کم سن و سال ازدواج مي کرد. بخصوص بعد از هجرت و پيروزيها و بعد از آن که دولت اسلامي برپا شد و مسلمين قدرت يافتند و تعدادشان زياد شده بود. هر خانواده اي دوست داشت که با رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ وصلت نمايد. دوست داشت که رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ از ميان آنها زن بگيرد؛ اما رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ چنين نکرد. بلکه به خاطر مناسبتهاي خوب و انگيزه هاي والا ازدواج مي کرد.
هرکس شرايط ازدواج ايشان صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ با هر يک از زنانش را بررسي کند، مسئله برايش واضح مي شود. همچنين اگر رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ شهوتران مي بود، رفتارش در دوران جواني که تنها زنش خديجه بنت خويلد رضي الله عنها که از رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ به لحاظ سني بزرگتر بود؛ مشخص مي کرد.
ايشان در رعايت نوبت بين زنهايش که از نظر سني و زيبايي متفاوت بودند؛ عدالت نمي کرد. اما تنها چيزي که از او حکايت مي شود پاکدامني و عفت در جواني و بزرگسالي است و نشانگر کمال پاکي و درستکاري و اخلاق والاي ايشان است که ميان دشمنانش مشهور شده بود.

وبالله التوفيق و صلي الله علي نبينا محمد و آله و صحبه و سلم
فتاواي انجمن دائم پژوهشهاي علمي و افتا (19/170-173)
IslamPP.Com