قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

جهاد اصغر و جهاد اکبر

شيخ ابن باز رحمه الله در مجموع الفتاوي مي گويد:
" حديث : ‏(رجعنا من الجهاد الأصغر ، إلي الجهاد الأكبر) ‏: از جهاد اصغر بازگشتيم به سوي جهاد اکبر؛ را امام بيهقي با سند ضعيف روايت کرده است که حافظ عراقي رحمه الله در تحقيق خود بر احاديث کتاب "احياء علوم الدين" چنين در مورد آن گفته است... و حافظ ابن حجر رحمه الله مي گويد: اين نقل در حقيقت سخن ابراهيم بن ابو عبلة است و اصلا حديث نيست. که در ادامه روايت بيهقي آمده :( قالوا : وما الجهاد الأكبر؟ قال : جهاد القلب) گفتند: جهاد اکبر چيست؟ فرمود: جهاد با (وسوسه) قلب. در حاليکه خطيب بغدادي با لفظ (قالوا : وما الجهاد الأكبر ؟ قال : مجاهدة العبد هواه) آنرا روايت کرده است. يعني: گفتند: جهاد اکبر چيست؟ فرمود: جهاد عبد خدا با هواي نفس خويش. و شيخ الاسلام ابن تيميه رحمه الله در"الفتاوى" (11/197) مي گويد: حديثي که برخي آنرا روايت کرده اند که پيامبر صلي الله عليه وسلم پس از بازگشت از غزوه ي تبوک فرمود: (از جهاد اصغر بازگشتيم به سوي جهاد اکبر) هيچ اصلي ندارد و هيچکدام از اهل شناخت به اقوال و افعال پيامبر صلي الله عليه وسلم آنرا روايت نکرده اند.". "مجموع فتاوى ابن باز" (26/381) .
بنابراين متوجه شديم که اين سخن اصلا حديث نيست و هيچ اصلي ندارد و لذا قابل حجت و استدلال هم نخواهد شد.
و شيخ ابن عثيمين رحمه الله مي گويد: " و شکي نيست که جهاد با نفس جلوتر از جهاد با کفار است، زيرا انسان با کفار جهاد نخواهد کرد مگر اينکه قبلا با نفس خويش مجاهدت کرده باشد زيرا کشته شدن چيزيست که براي نفس آدمي ناپسند است. ولي الله تعالي مي فرمايد: « كُتِبَ عليكم القِتَالُ وهو كُرْهٌ لَكُمْ وعَسَى أن تكرهوا شيئا وهو خيرٌ لكم وعسى أنْ تحبوا شيئا وهو شرٌ لكم والله يعلم وأنتم لا تعلمون » البقرة/216. يعني: جهاد در راه خدا، بر شما مقرّر شد؛ در حالى که برايتان ناخوشايند است. چه بسا چيزى را خوش نداشته باشيد، حال آن که خيرِ شما در آن است. و يا چيزى را دوست داشته باشيد، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا مى‏داند، و شما نمى‏دانيد. و مهم آنست که جهاد با دشمنان کامل نخواهد گشت مگر بعد از جهاد با نفس و تحميل آن امر بر آن تا اينکه نفس مطمئن مي گردد.". فتاوى منار الإسلام للشيخ ابن عثيمين رحمه الله 2/421 .
اما بايستي توجه داشت که : ماداميکه جهاد بر شخص واجب گردد، در آنصورت او بايد به جهاد رود و نمي تواند به اين بهانه که ابتدا با نفس خويش جهاد مي کنم، از انجام آن فريضه شانه خالي کند زيرا جهاد يکي از ارکان اسلام است بمانند نماز و روزه و حج و چنانچه جهاد لازم شود بايد تمامي مسلمانان به جهاد روند و با دشمنان و اشغالگران پيکار نمايند.


والله اعلم
وصلي الله وسلم علي محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين
سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com