قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

شمولیت سنت


امام ابن القیم رحمه الله
ترجمه: عادل حیدری


رسول خدا صلی الله علیه و سلم در حالی دار فانی را وداع گفت که پرنده ای در آسمان پر نمی گشود مگر از آن دانشی برای امتش بیان نموده و همه چیز را به آنان آموزش داد، حتی آداب قضای حاجت، آداب همبستری، آداب خواب، آداب نشست و برخاست، آداب خوردن و نوشیدن، آداب سوار و نیز پیاده شدن، آداب سفر و اقامت، آداب سکوت و سخن گفتن، آداب عزلت و همنشینی، آداب فقر و دارایی، آداب سلامتی و بیماری، و تمام احکام مرگ و زندگی را به آنان باز گفت، عرش را برای آنان توصیف نمود و نیز فرشتگان و جنیان و جهنم و بهشت و روز قیامت و آنچه در آن رخ خواهد داد را چنان بیان نمود که گویا با دیدگان خود بدان می‌نگرند و چنان پروردگار و معبود مردم را به آنها معرفی نمود که گویی او را با اوصاف کمال و نعوت جلالش مشاهده می‌نمایند، و داستان پیامبران و امت‌هایشان و آنچه که میان آنها گذشت را برای امتش باز گو نمود، گویا خود در آن میان حاضر بوده‌اند، و راه‌های خرد و درشت خیر و شر را چنان برای امت نمایاند که هیچ پیامبری برای امت خود چنین ننمایانده است، و از احوال مرگ و آنچه در برزخ خواهد گذشت و نعمت و عذابی که روح و بدن را در بر می‌گیرد چنان سخن گفت که هیچ پیامبری برای امت خود چنان نکرده است، و به آنها ادله‌ی توحید و نبوت و معاد و نیز رد بر همه‌ی گروههای کفر و گمراهی را آنگونه نشان داد که کسی که آنرا در یابد حاجتی بر غیر آن نباشد مگر اینکه کسی بخواهد آنرا به دیگران برساند و به تبیین و توضیح آنچه پنهان مانده بپردازد، و نیز فنون جنگی و رسم مبارزه با دشمنان و راه‌های پیروزی را چنان به آنان نمایاند که گر آن را بیاموزند و بدان عمل نمایند هیچگاه کسی را یارای آن نخواهد بود که به دشمنی با آنان برخیزد، و نیز آنان را از نیرنگ‌های ابلیس و راههایی که بر آدمیان وارد می‌شود آگاه نمود و سپرهایی به آنان نشان داد که با چنگ زدن بدان خود را از نیرنگ و دسیسه‌هایش برهانند، بگونه‌ای که کسی را نشاید بر آن رهنمودها بیفزاید.
و نیز آنها را از نفس و ویژگی‌ها و نیز نیرنگ‌ها و کمینگاه‌هایش آگاه نمود به گونه‌ای که دیگر نیازمند دیگری نباشند، و آنان را چنان از امور زندگی باخبر ساخت که اگر بدان پی ببرند دنیایشان به برترین وجه استوار خواهد شد.
خلاصه‌ى امر اینکه تمام خوبی دنیا و آخرت را برای بشر به ارمغان آورد و آنها را نیازمند هیچ کسی نگردانید، پس چگونه عده‌ای گمان می برند شریعت کامل وی که دنیا را دربر گرفته، ناقص بوده و نیازمند سیاستی از خارج آن می باشد تا آنرا کامل گرداند؟! یا اینکه نیازمند قیاس و یا حقیقت و یا معقولی خارج از آن است؟!
کسی که چنین پندارد چون کسی است که می‌پندارد بشر نیازمند پیامبری دیگر می‌باشند.
و سبب آن پنهان ماندن آنچه رسول خدا صلی الله علیه و سلم آورده بر کسی می‌باشد که چنین می‌پندارد و نصیب اندکی که از فهمی دارد که خداوند یاران پیامبرش را بدان رهنمون ساخت، کسانی که به آنچه رسول خدا صلی الله علیه و سلم آورده بود بسنده نموده و بدین ترتیب از غیر آن احساس بی‌نیازی نمودند و بدین سبب قلبها و سرزمینها را گشودند و چنین گفتند: «این عهد پیامبرمان به ما و نیز عهد ما به شما می‌باشد»

برگرفته از کتاب: اعلام الموقعین ۴/۴۵۴- ۴۵۶