قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

محمدبن عمربن حسین بن علی طبرستانی . مولد وی به ری بود و در هرات مدفون گردید. لقبش فخرالدین و منسوب به خاندان قریش است . کنیتش ابوعبداﷲ و مشهور به امام رازی و امام فخرالدین و فخر رازی است . وی از فحول حکما و علمای شافعی است و جامع علوم عقلی و نقلی بوده و در تاریخ و کلام و فقه و اصول و تفسیر و حکمت و علوم ادبیه و فنون ریاضیه وحید عصر خود بود. (ریحانة الادب ج 3 ص 192). تاریخ تولد او به سال 544 هَ . ق . است و در سال 606 درگذشته است . کتابهای او در زمان خود وی مورد اقبال مردم واقع شد و بصورت کتاب درسی درآمد. فارسی را نیکو می نوشت و تفسیر قرآنش بر این سخن دلیل است . (از اعلام زرکلی ج 3 ص 958). شاه محمد قزوینی آرد: امام را در هرعلم تصنیفی معتبر و مشهور است و این شعر از اوست :
ای دل ز غبار جهل اگر پاک شوی 
تو روح مجردی بر افلاک شوی 
عرش است نشیمن تو شرمت ناید
کآیی و مقیم توده ای خاک شوی ؟
(از مجالس النفائس چ حکمت ص 322).
درگذشت او روزشنبه عید فطر سال 606 هَ . ق . بوده ، و به نوشته ٔ بعضی نظر به احترامی که از طرف دولت وقت درباره ٔ وی می شده در دل فرقه ٔ کرامیه حسدی به وجود آمده و وی را مسموم کردند. (از دانشمندان نامی اسلام تألیف محمود خیری صص 268 - 275). آثار فخر رازی در علوم نقلی و عقلی بسیار و اهم آنها از این قرار است : 1- الاربعین فی اصول الدین ، که شامل چهل مسأله از مسائل کلامی بوده و برای پسرش محمد تألیف شده است . 2- اساس التقدیس ، که برای سیف الدین ملک عادل در کلام نگاشته شده و در قاهره به چاپ رسیده است . 3- اسرارالتنزیل و انوارالتأویل ، که امام میخواسته است آن را در چهار قسمت در اصول ، فروع ، اخلاق ، مناجات و دعوات تألیف کند. امام پس از اتمام قسمت اول درگذشته است . 4- اسرارالنجوم ، که به نقل حاجی خلیفه ، ذهبی آن را به امام نسبت داده است . 5- الانارات فی شرح الاشارات ، در این کتاب فخر رازی اشارات ابن سینا را بطرز «قال ... اقول ...» شرح کرده و اعتراض و انتقاد بسیار بر بوعلی وارد آورده و خلاصه ای از همین شرح را خود بنام لباب الاشارات تدوین نموده است . 6- البیان و البرهان فی رد علی اهل الزیغ و الطغیان . 7- تحصیل الحق ، که رساله ای است در کلام . 8- تعجیزالفلاسفه . 9- تفسیر کبیر، موسوم به مفاتیح الغیب ،که بارها در مصر و استانبول چاپ شده و به قول ابن خلکان حاوی تمام مطالب غریبه میباشد، لیکن خود امام موفق به اتمام آن نشده است و شیخ نجم الدین احمدبن محمد قمولی تتمه ای بر آن نگاشته است ، و عمر او نیز وفا نکرده و اتمام آن به دست قاضی القضاة احمدبن خلیل خویی انجام یافته است . 10- تهذیب الدلائل و عیون المسائل . 11- زبدةالعالم فی الکلام . 12- السر المکتوم فی مخاطبة الشمس و القمر و النجوم . حاجی خلیفه در صحت نسبت این تألیف تردید کرده و گوید: در کتابی دیدم که این اثر از ابوالحسن علی بن احمد مغربی است . 13- شرح السقط الزند. 14- شرح قانون ابن سینا. 15- شرح مفصل زمخشری . 16- شرح نهج البلاغه . 17- الطریقة فی الخلاف و الجدل . 18- عصمةالانبیاء. 19- الفراسة، که ملخص کتاب ارسطو است و پاره ای مطالب مهم بدان افزوده شده است . 20-فضایل الصحابة. 21- القضاء و القدر. 22- اللطائف الغیاثیة. 23- اللوامع البینات فی شرح اسماء اﷲ و صفاته ، این کتاب در قاهره چاپ شده است . 24- المباحث العمادیة فی مطالب المعادیة. 25- المباحث المشرقیة، کتابی است بزرگ در علوم الهی و طبیعی ، و تمامی آراء حکماو نتایج اقوال ایشان را با جوابهای آنها حاوی بوده و بعض مطالب آن به قول صاحب کشف الظنون مخالف شریعت بوده است . 26- محصل افکار المتقدمین و المتأخرین من الحکماء و المتکلمین ، این کتاب در قاهره بهمراه تلخیص المحصل خواجه نصیر طوسی چاپ شده است . 27- المسائل الخمسون ، در اصول کلام . 28- المطالب العالیة فی الکلام . 29- المعالم فی اصول الفقه . 30- الملخص ، در منطق وحکمت . 31- مناقب الامام الشافعی . 32- نهایةالایجاز، در علم بیان ، که در قاهره چاپ شده است . 33- نهایةالعقول فی الکلام فی درایة اصول ، که رساله ای است در اصول دین . (از ریحانة الادب ج 3 صص 193-194).