قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

رجال النجاشی در تراجم راویان شیعه، تألیف احمد بن علی یا ابن عباس نجاشی(م450ﻫ).
کتاب نجاشی شبیه کتاب «الفهرست» طوسی است. این امر از مقدمه آن روشن می شود که در آن وی بیان کرده که این کتاب را به این منظور نوشته تا خرده گیری سنیان از شیعیان را در مورد اینکه مصنفاتی ندارند، جواب دهد. نجاشی می‎گوید: به خاطر خرده گیری گروهی از مخالفین از ما که سلف و مصنفاتی نداریم[1].
نجاشی در مورد بسیاری از راویان بزرگ شیعه بحث نکرده است و این امر متأخرین مذهب را ناچار ساخته که بگویند کسانی را که نجاشی ذکر نکرده و به جرح و تعدیل آنان نپرداخته است، در نزد وی ثقه می باشند، زیرا فقط تعداد اندکی از راویان مذهب را توصیف می کند. پس لازم است که راه حلی هر چند خلاف واقع برای آن ایجاد شود!!
نویسنده الرواشح السماویة می گوید: پس هرگاه وی آن را ذکر نکرده بود و به صرف شرح حال و زندگی نامه وی اکتفا کرده بود و مدح و ذمی را قرین آن نساخته بود، این نشان این مطلب است که فرد از نگاه وی سالم از هر طعن و نقصی است[2].
چنین شخصی که نویسنده کتاب الراوشح به آن اشاره نموده است، اهل سنت او را مجهول می نامند و روایت چنین شخصی را قبول نمی کنند. پس بنگرید که میان دو مذهب چقدر فرق وجود دارد!!
کلباسی در تعلیل اینکه چرا نجاشی نام برخی از افراد موثق در نزد دیگران و از جمله برخی از بزرگان شیعه را ذکر نکرده است، می گوید: اینکه ادعا شود که وی از موثق بودن این افراد بی اطلاع بوده است یا معتقد به عدم ثقه بودن آنان بوده است، هر دوی این موارد بسیار بعید است، زیرا برخی از بزرگان در میان این افراد هستند[3].
وی یکی از این دو احتمال را ذکر کرده است و هر دو را بعید دانسته است، اما نمی دانیم که احتمال سوم که وی آن را پسندیده است چه می باشد؟! اما چیزی که به نظر می رسد این است که نجاشی این کتاب را برای بیان ثقه بودن و مجروح بودن این افراد تألیف نکرده است و این قول راجح می باشد. والله اعلم
این موضوع دلالت دارد که کتاب در کنار اغلاط و وهمیاتی که دارد حق مطلب را در شناخت راویان ادا نکرده است. کلباسی می گوید: این دارای اغلاط و وهمیاتی است که اهل فهم به آن آگاه هستند و ما در اینجا برخی از آن موارد را ذکر می کنیم[4].



[1]- رجال النجاشي ص:3.
[2]- الرواشح السماوية ص:115.
[3]- سماء المقال 1/188.
[4]- سماء المقال 1/205.


از کتاب:
منابع شیعه در میزان نقد علمی،  نویسنده: پروفسور احمد بن سعد حمدان الغامدی (استاد دانشگاه ام القری ـ دانشكده عقیده)
 
مصدر:
دائرة المعارف شبکه اسلامی
IslamWebPedia.Com