قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

سریه كرز بن جابر فهری رضی الله عنه به سوی عرنیین

در شوال سال ششم ه‍. گروهی از طائفه عُكَل و عرینه نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم آمدند و مسلمان شدند. سپس به پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم گفتند: ما دامدار بوده‌ایم و با كشاورزی و زمین سر و كار نداشته‌ایم آب و هوای مدینه را ناسازگار یافتند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم  چند شتر و یك چوپان در اختیار آنها گذاشت و به آنها فرمود: از شیر آنها بنوشند و از ادرارشان بر بدن خود بمالند. آنان بعد از اینکه به حره رسیدند، چوپان را كشتند و شتران را در پیش گرفتند و فرار نمودند.
وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم با اطلاع از این ماجرا، كسانی را دنبال آنها فرستاد و دستگیرشان كرد و دستور داد تا چشمانشان را بیرون بیاورند و دست و پای آنها را قطع نمایند و در همان سرزمین سنگلاخ رها شوند تا بمیرند. قتاده رضی الله عنه می‌گوید: بعد از آن پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم از مثله كردن منع فرمود.[1]
ابوقلابه رضی الله عنه می‌گوید: «این قوم هم دزدی كرده بودند و هم مرتكب قتل شده و بعد از مسلمان شدن كافر شده بودند و با خدا و رسولش صلی الله علیه و سلم به جنگ برخاستند.»[2]
جمهور مسفران می‌گویند: آیه زیر در مورد همین قوم نازل گردید:
{إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِینَ یحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیسْعَوْنَ فِی الأرْضِ فَسَادًا أَنْ یقَتَّلُوا أَوْ یصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ أَوْ ینْفَوْا مِنَ الأرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْی فِی الدُّنْیا وَلَهُمْ فِی الآخِرَه عَذَابٌ عَظِیمٌ (٣٣) }(مائده، 33)
«کیفر کسانی که با خدا و پیغمبرش می‌جنگند و در روی زمین دست به فساد می‌زنند، این است کشته شوند، یا به دار زده شوند، یا دست و پای آنان در جهت عکس یکدیگر بریده شود، و یا اینکه به جایی تبعید گردند و یا زندانی شوند. این رسوایی آنان در دنیا است و برای ایشان در آخرت مجازات بزرگی است.»
بنابراین، حكم این آیه برای همیشه باقی است و سزای راهزن، چه مسلمان باشند چه كافر، قطع كردن یك دست و یك پا می‌باشد.
اما مسئله منسوخ شدن حكم مثله كردن و یا نهی از آن، ارتباطی با این جریان ندارد؛ زیرا پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم با بیرون آوردن چشمان آنها قصد مثله كردن نداشت؛ بلكه از آنها قصاص به مثل می‌گرفت؛ زیرا آنان نیز چشمان چوپان را بیرون آورده و آن را كشته بودند.[3]
در این سریه حكم راهزنی و جنگ با خدا و رسول مشخص صلی الله علیه و سلم گردید و خداوند سزای چنین كسانی را با قوی‌ترین حرف در چهار چیز خلاصه كرد كه عبارتند از: قتل، اعدام، قطع دست و پای برعكس و تبعید؛ چرا که آنها همزمان مرتكب چهار گناه شده بودند كه عبارت بود از: جنگ با خدا و رسول صلی الله علیه و سلم و كوشش برای ایجاد فساد در زمین بوسیله قتل و ایجاد ترس و وحشت و غصب اموال آنها به زور.
همچنین خداوند خاطرنشان ساخت كه این افراد در دنیا و آخرت مورد سرزنش و نكوهش قرار خواهند گرفت و هیچ قدر و منزلتی نخواهند داشت. و در پایان این سوره، خداوند کسانی را که توبه نمایند و به کارهای زشت و ناپسند اقدام ننمایند، به رحمت بی‌پایان خویش وعده می‌دهد و می‌فرماید:
{لاَّ الَّذِینَ تَابُواْ مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُواْ عَلَیهِمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ }
«مگر كسانی كه قبل از اینكه بدست شما بیفتند، توبه بكنند؛ پس بدانید كه خداوند بخشنده مهربان است.»
بدین صورت دولت نوپای اسلامی، همزمان به قضایای سیاسی، نظامی، اجتماعی و اخلاقی می‌پرداخت تا از خلال آن، جامعه تكامل ساختاری را بپیماید.


[1]- السیرة النبویه فی ضوء المصادر الاصلیه، ص 478.
[2]- همان.
[3]- علاج القرآن الکریم للجریمه، عبدالله شنقیطی، ص 297-298.


برگرفته از:
الگوی هدایت (تحلیل وقایع زندگی پیامبر اکرم)، جلد دوم، مؤلف : علی محمّد صلّابی، مترجم: هیئت علمی انتشارات حرمین.
 
مصدر:
سایت دائرة المعارف شبکه اسلامی
IslamWebPedia.Com