قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

ازدواج پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم  با جویریه دختر حارث
بعد از تقسیم اسیران غزوه بنی‌مصطلق، در میان آنها زنی به نام جویریه وجود داشت كه دختر سردار قبیله، حارث، بود. ایشان باعث خیر و بركت بزرگی برای افراد طایفة خود شد؛ چنانكه عایشه می‌گوید: هنگامی كه رسول خدا صلی الله علیه و سلم   اسیران غزوة بنی‌مصطلق را تقسیم می‌كرد، جویریه سهم ثابت بن قیس بن شماس شد. او با ثابت بن قیس بر سر مبلغی به توافق رسیده بود تا خود را آزاد سازد. جویریه كه زنی بانمك و خوش قیافه بود، نزد رسول خدا صلی الله علیه و سلم آمد و از ایشان برای آزادی خود كمك خواست.
عایشه می‌گوید: با دیدن وی جلوی حجرة خود، نگران شدم و دانستم كه رسول خدا صلی الله علیه و سلم  او را زیبا خواهد دید؛ پس او وارد حجره شد و گفت: ای رسول خدا صلی الله علیه و سلم  من جویریه دختر حارث هستم و اكنون دچار این مصیبت شده و سهم ثابت بن قیس شده‌ام و ما با هم بر مبلغی به توافق رسیده‌ایم، اینك به كمك شما نیاز دارم.
رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: آیا پیشنهاد بهتری به تو بدهم؟
گفت: بلی. رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: آیا حاضری كه مبلغ یاد شده را به ثابت بدهم و با تو ازدواج نمایم؟ جویریه این پیشنهاد را پذیرفت و گفت: ای رسول خدا صلی الله علیه و سلم این پیشنهاد را پذیرفتم.
عایشه می‌گوید: این خبر بلافاصله در بین مردم شایع گردید. بنابراین اصحاب و یاران پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم  به این دلیل که آنان خویشاوندان ایشان گردیده بودند، اسیران آنان را آزاد نمودند.
عایشه می‌گوید: ازدواج پیامبر  صلی الله علیه و سلم  با جویریه باعث آزادی حدود یكصد خانواده از بنی‌مصطلق گردید و من هیچ زنی را سراغ ندارم كه این گونه باعث خیر و بركت برای قوم خود باشد[1]. آن گاه پدرش، حارث بن ابی ضرار، برای آزاد ساختن دخترش به مدینه آمد. آن حضرت صلی الله علیه و سلم   او را به اسلام فرا خواند. او نیز پذیرفت و مسلمان شد[2] و به این ترتیب تمام قبیلة مصطلق به اسلام گرویدند.
این غزوه تنها غزوه‌ای بود كه بعد از آن اتمام آن، تمام قبیله اسلام را پذیرفتند، امّا مهم‌ترین عامل در جریان پذیرش اسلام آنان، ایثار و خودگذشتگی اصحاب و یاران پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم  بود كه به خاطر محبت بیش از اندازه با ایشان، دوست نداشتند كه خویشاوندان یكی از همسران رسول خدا صلی الله علیه و سلم را به عنوان برده و اسیر نزد خود نگه دارند و این ناشی از محبتی بود که آنان به پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم  ابراز می‌نمودند.
یكی از اهداف ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم   با جویریه این بود که شاید بدین وسیله قوم او به اسلام ایمان بیاورند؛ چنانكه این ازدواج پیامدهای بسیار مطلوب و مفیدی داشت كه از جمله می‌توان مسلمان شدن كامل قبیله و همچنین سردارشان، حارث، را برشمرد و این ازدواج مبارك علاوه بر اینکه برای بنی‌مصطلق باعث خیر و بركت و آزادی شد، از طرفی دیگر نیز برای مسلمانان باعث خیر و بركت گردید؛ زیرا پذیرفتن اسلام از جانب قبیلة بنی‌مصطلق، موجب گردید تا قریش یکی از همپیمانان اصلی خویش را از دست دهد و این امر باعث تقویت لشكر اسلام گردید.[3]
جویریه نیز همسر رسول خدا صلی الله علیه و سلم و مادر مؤمنان شد. او در خانة پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم عالم و فقیه و پرهیزگار گردید و بعد از وفات آن حضرت صلی الله علیه و سلم   یکی از عاملان اصلی انتشار گنجینه‌های علوم نبوی به امت شد؛ چنانكه علمای بزرگ امت اسلامی همچون ابن عباس، مجاهد، ابوایوب یحیی بن مالك و كریب از او حدیث فرا گرفتند و آنان نیز به روایت این احادیث پرداختند.
از ویژگیهای دیگر مادر مؤمنان، جویریه، این بود كه به كثرت به ذكر و تسبیح و تقدیس خداوند مشغول بود؛ چنانكه می‌گوید: روزی بعد از ادای نماز صبح در مکانی که نماز گذارده بودم، نشستم. مدت زمانی طولانی از طلوع خورشید و هنگام فرارسیدن پیامبر اکرم   صلی الله علیه و سلم از خانه بیرون شد و بعد از نماز چاشت به خانه تشریف آورد. من هنوز همانجا نشسته بودم. فرمود: تو هنوز نشسته‌ای؟ گفتم: بلی. پیامبر اکرم   صلی الله علیه و سلم فرمود: من بعد از تو چهار كلمه را سه بار گفته‌ام كه اگر هر آنچه تو از صبح تا حالا گفته‌ای با آنها وزن كرده شوند، برابری نخواهد كرد، سپس فرمود: 
«سبحان الله و بحمده عدد خلقه و رضا نفسه وزنة عرشه و مداد كلماته.»[4]
جویریه در سال پنجاه هجری و بنابه نظریة افرادی دیگر در سال پنجاه و شش هجری وفات نموده است.[5]
 


[1]- البدایه و النهایه، ج 4، ص 160-161.
[2]- حدیث القرآن الکریم عن غزوات الرسول، ج 1، ص 317.
[3]- صور و عبر من الجهاد النبوی فی المدینه، ص 199-200.
[4]- مسلم، کتاب الذکر و الدعا، باب التسبیح و النهار، ج 4، ص 209، شماره 2726.
[5]- طبقات، ابن سعد، ج 8، ص 121.



برگرفته از: 
الگوی هدایت (تحلیل وقایع زندگی پیامبر اکرم)، جلد دوم، مؤلف : علی محمّد صلّابی، مترجم: هیئت علمی انتشارات حرمین.