قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

تشریع زکات فطر

در رمضان سال دوم هجرت نیز خداوند فطریه را بر هر انسان مسلمان آزاد، غلام، مرد، زن و کوچک و بزرگ واجب قرار داد و حکمت وجوب آن و التزام مسلمانان نسبت به پرداخت آن را چنین بیان می‌کند: عبدالله بن عباس  رضي الله عنه  چنین بیان می‌کند: می‌گوید: «پیامبر خدا  صلي الله عليه و سلم  زکات فطریه را فرض نمود تا روزه‌دار از لغویات و گناه پاک شود و مایحتاج فقرا از این طریق برطرف گردد؛ هر کس قبل از نماز عید آن را ادا کرد، زکاتش پذیرفته شده است و هر کس بعد از نماز، آن را ادا کرد، برای او صدقه محسوب می‌گردد.»[1]
پس براساس این حدیث حکمت پرداخت آن دو امر است:
الف – فطریه مربوط به روزه ماه رمضان است؛ چراکه سرشت انسانها این گونه است که مرتکب اشتباه می‌شوند و کوتاهی می‌کنند و سخن بیهوده که فایده‌ای ندارد یا ضرری در بردارد از قبیل کلام باطل و امثال آن به زبان می‌آورند پس فلسفة این زکات در پایان ماه رمضان این است تا روزه‌دار را از آنچه از این قبیل امور با روزه‌اش آمیخته است، پاک بگرداند.
ب – برطرف نمودن مایحتاج فقرا در روز عیدی که در پایان رمضان می‌آید؛ چراکه در این روز تمام جامعه مسلمان شاد و خوشحال هستند؛ پس شایسته است که این شادی همه را فرا بگیرد بنابراین، فطریه مشروع گردید تا فقرا و بینوایان نیز همراه دیگران شاد بشوند؛ چنانکه در حدیث گذشته ابن عباس  رضي الله عنه  بیان گردید که یکی از فلسفه‌های این امر برطرف نمودن مایحتاج بینوایان است بنابراین، پیامبر خدا صلي الله عليه و سلم پرداخت فطریه را منوط به امری دشوار قرار نداده است که بیشتر مردم توانایی پرداخت آن را نداشته باشند؛ بلکه فطریه واجب را مقدار اندکی از خوراکی که مورد استفاده عموم اهل آن آبادی و شهر است، قرار داده است تا دادن آن برای مردم آسان باشد و این امر بر آنان دشوار نگردد و اکثر مسلمانان توانایی پرداخت آن را داشته باشند و در نتیجه نیازمندان به سبب آن بی‌نیاز گردند. توجه نمودن دین اسلام به این گونه مسائل بیانگر عظمت و بزرگی آن است[2]. احکام و تفصیلات مربوط به این زکات را می‌توان در کتابهای فقه جستجو کرد.[3]
 
[1]- ابوداود، کتاب الزکاه، باب زکاه الفطر، شماره 1609.
[2]- المال فی القرآن الکریم، سلیمان الحصن، ص 334.
[3]- السیرة النبویه، ابی شهبه، ج 2، ص 109.



برگرفته از:
الگوی هدایت (تحلیل وقایع زندگی پیامبر اکرم)، جلد اول، مؤلف : علی محمّد صلّابی، مترجم: هیئت علمی انتشارات حرمین.