قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

 سنتهاي عملي نماز

1-بلندکردن دستها همراه با تکبيرة الإحرام.

2-بلندکردن دستها هنگام رکوع.

3-بلندکردن دستها هنگام راست‌شدن از رکوع.

4-و هنگام برخاستن از تشهد براي رکعت سوم.

5-بهم چسپاندن انگشت هنگام بلندکردن دست.

6-انگشتان بحالت کشيده، و کف دست بسمت قبله باشد.

7-دستان را تا برابر دو شانه يا نرمه گوش بلند کردن.

8-گذاشتن دست راست بر دست چپ يا با دست راست مچ دست چپ را بگيرد.

9-نگاه کردن به جايگاه سجده.

10-فاصله دادن ميان دو پاهايش هنگام ايستادن.

11-شمرده شمرده قرآن خواندن و در آن تدبرکردن.

12-گرفتن زانوها در حالت رکوع، با دو دستان بطوري که انگشتان باز باشد.

13-کمر خودش را در حالت رکوع کشيده و برابر قرار دهد.

14-نمازگزار بايد در حال رکوع سر خود را مساوي با کمرش قرار دهد نه بالا بگيرد و نه پائين بگيرد.

15-بازوهايش دور از پهلويش قرار دهد.

سنتهاي سجود

1-دور قراردادن بازوها از پهلويش.

2-نچسباندن شکم به رانش.

3-و دور نگه‌داشتن رانش از ساقش.

4-فاصله قراردادن بين دو زانوها در سجود.

5-راست قراردادن قدمش در سجده.

6-قراردادن کف انگشتان پا به زمين.

7-بهم چسباندن قدمش در سجده.

8-گذاشتن دستان برابر شانه يا دو گوش.

9-بازگذاشتن دستها.

10-چسباندن انگشتها به همديگر.

11-وقراردادن آنها بطرف قبله.

سنتهاي ميان دو سجده

نشستن ميان دو سجده، دو کيفيت دارد:

1- اقعاء ناميده مي‌شود، و آن عبارت است از اينکه دو پاهايش راست نگه دارد و بر پاشنه آن بنشيند.

2- افتراش، يعني پاي راست خودش را مستقيم ايستاده نگه دارد و پاي چپ را بخواباند، و در تشهد اول چنين است که بر پاي چپ بنشيند و پاي راستش را ايستاده نگه دارد.

حضرت رسول الله -صلى الله عليه وسلم- جلسه ميان دو سجده را آنقدر طولاني مي‌نمودند تا جايي که شخص مي‌گفت: شايد فراموش کرده است.

جلسه استراحت

عبارت است از جلسه کوتاهي که در آن ذکري نيست، محل آن بعد از سجده دوم، هنگام بلندشدن از رکعت اولي و رکعت سومي مي‌باشد.

سنتهاي تشهد آخري

تشهد دوم: سه کيفيت دارد:

‌أ- پاي راست را ايستاده قرار دهد، و پاي چپش را زير ساق پاي راستش قرار دهد، و نشيمنگاه خود را بر زمين بگذارد.

‌ب-مانند کيفيت اولي است بجز اينکه پاي راست را بلند نمي‌کند بلکه در همان سمت پاي چپ قرار مي‌دهد.

‌ج-پاي راست را ايستاده نگه مي‌دارد، و پاي چپ را ميان ساق و ران پاي راست قرار مي‌دهد.

1- گذاشتن دستان بر ران، (دست راست را بر ران راست، و دست چپ را بر ران چپ، در حالي که انگشتان کشيده و به هم چسبيده باشد).

2- اشاره نمودن با انگشت شهادت از اول تا آخر تشهد (انگشت ابهامش را بر انگشت وسطي بصورت حلقه بگذارد، و به سوي آن بنگرد).

3- چرخاندن چهره بسمت راست و چپ هنگام سلام.

سنتهاي عملي که در هر رکعت تکرار مي‌گردد (25) سنت است، پس مجموع آنها در نمازها فرض 425 سنت و در نمازهاي سنت 625 سنت که در شبانه‌روز تکرار مي‌شود. و گاهي اوقات برحسب افزودن تعداد رکعات نمازهاي سنت مثل، سنت ضحي و قيام شب بر تعداد سنتها نيز افزوده مي‌گردد.

برخي سنتهاي عملي وجود دارد که يک يا دو بار بيشتر تکرار نمي‌شود:

1-بلندکردن دستها همراه تکبيرة الاحرام.

2-بلندکردن دستها هنگام برخاستن براي رکعت سوم، در نمازهايي که دو تشهد دارد.

3-اشاره کردن با انگشت شهادت.

4-صورت را به سمت راست و چپ برگرداندند هنگام سلام نماز.

5-جلسه استراحت، در نمازهاي چهار رکعتي 2 بار تکرار مي‌گردد، و در بقيه نمازها خواه فرض يا سنت باشد يکبار تکرار مي‌شود.

6-تورک نشستن: (و آن عبارت است از: راست و ايستاده نگه داشتن پاي راست، و قراردادن پاي چپ را زير ساق پاي راست و نشيمنگاه را بر زمين گذاشتن) اين عمل در تشهد دوم انجام مي‌شود.

پس آنچه ذکر شد سنتهايي بود که يک بار تکرار مي‌شود بجز اشاره با انگشت شهادت در تشهد که در هر نماز فرضي بجز نماز صبح، دو بار تکرار مي‌شود، و همچنين جلسه استراحت در نمازهاي چهار رکعتي تکرار مي‌گردد، بنابراين مجموع سنتها 34 سنت مي‌باشد.

پس اي برادر گرامي، بکوش نمازت را با اين سنتهاي قولي و فعلي آراسته گرداني، تا اينکه اجر و پاداشت بسيار، و مقام و منزلت نزد پروردگار بالا رود.

نکته

امام ابن القيم مي‌فرمايد: بنده در دو جايگاه در مقابل پروردگارش مي‌ايستد، يکي در نمازش و ديگري هنگام ملاقات با پروردگارش در روز قيامت، پس کسي که حق ايستادن اولي درست اداء نمايد، قرار گرفتن در جايگاه دوم برايش آسان مي‌گردد، و کسي که به جايگاه اولي توجهي نکرد و حقش را ادا ننمود جايگاه دومي برايش سخت و دشوار خواهد بود.

برگرفته از کتاب: بيش از 1000 سنت در شبانه‌روز

نويسنده: خالد الحسينان

مترجم: دکتر حسين تاجي گله‌داري