قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

ویژگی‌های مجاهدان و شرایط پیروزی در جنگ در خلافت دوره‌ی ابوبکر صدیق رضی الله عنه 
 
پیروزی اسلام، شکل‌گیری حاکمیت دینی و استقرار امنیت و آرامش، وعده‌ای است که خدای متعال تحقق آن را منوط به انجام برخی از شرایط از سوی مسلمانان دانسته و در قرآن کریم، با وضوح تمام پیش‌زمینه‌ها و شرایط شوکت و قدرت مسلمانان و عوامل تداوم و ماندگاری آن را بیان نموده است:{ وَعَدَ اللَّه الَّذِینَ آمنُوا منْکم وَعَملُوا الصَّالِحَاتِ لَیسْتَخْلِفَنَّهم فِی الأرْضِ کما اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ منْ قَبْلِهم وَلَیمکنَنَّ لَهم دِینَهم الَّذِی ارْتَضَى لَهم وَلَیبَدِّلَنَّهم منْ بَعْدِ خَوْفِهم أَمنًا یعْبُدُونَنِی لا یشْرِکونَ بِی شَیئًا وَمنْ کفَرَ بَعْدَ ذَلِک فَأُولَئِک هم الْفَاسِقُونَ (٥٥)وَأَقِیموا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّکاةَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّکم تُرْحَمونَ (٥٦)}(نور:55-56)یعنی: «خداوند، به کسانی از شما که ایمان آورده‌ و کارهای شایسته انجام داده‌اند، وعده می‌دهد که آنان را حتماً در زمین خلیفه و جانشین سازد (و به ریاست برساند) آن‌گونه که پیشینیان ایشان را به مقام خلافت رسانید؛ هم‌چنین دینشان را که برایشان می‌پسندد، قطعاً (در زمین) پابرجا و قدرتمند می‌سازد و ترس و هراس این‌ها را به امنیت و آرامش تبدیل می‌کند (تا بدون دلهره و دغدغه) مرا پرستش کنند و کسی را شریک و انبازم قرار ندهند. پس از این، کسانی که کافر شوند، آنان فاسقانِ (حقیقی) هستند (و از دایره‌ی اسلام، بیرون می‌باشند) و نماز را بپا دارید و زکات را بپردازید و از پیامبر اطاعت کنید تا (از سوی خدا) بر شما رحم شود (و مشمول رضایت خدا قرار بگیرید و مجد و شوکت بیابید.)»
در این ایات، شرایط دست‌یابی مسلمانان به قدرت و خلافت، کاملاً روشن و واضح شده که این شرایط، عبارتند از: ایمان به تمام ارزش‌ها و اصول و پایه‌های دینی و انجام اعمال شایسته با توجه به گوناگونی و گستردگی نیکی‌ها و فرمان‌برداری فراگیر و همه‌جانبه از خدای متعال و مبارزه با انواع شرک و خرافه. این ایات، ابزار تحقق خلافت را نیز روشن کرده که عبارتند از: برپاداشتن نماز، ادای زکات و پیروی بی‌چون و چرا از پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم .[1] شرایط مذکور در دوران ابوبکر صدیق رضی الله عنه  و بلکه در زمان تمام خلفای راشدین تحقق یافت. ابوبکر صدیق رضی الله عنه ، یادآور و بلکه آموزه‌ای عملی از فراهم آوردن شرایط دست‌یابی به خلافت و عزت است و بر اساس همین شوکت و هیبت دینی بود که درخواست اعراب را در ندادن زکات نپذیرفت و بر گسیل لشکر اسامه رضی الله عنه  تأکید و پافشاری کرد و از هیچ اصل و ارزش کوچک و بزرگی نگذشت و شریعت اسلامی را به‌طور کامل در پهنه‌ی حکومت و قدرت به اجرا درآورد. عبدالله بن مسعود رضی الله عنه  می‌گوید: «پس از رسول‌خدا صلی الله علیه و سلم  چنان وضعی پیدا کردیم که تا سرحد نابودی پیش رفتیم و اگر خدای متعال از طریق ابوبکر رضی الله عنه  بر ما منت نمی‌نهاد، نابود می‌شدیم؛ چراکه همه‌ی ما بر این باور بودیم که به خاطر گرفتن زکات (بنت‌مخاض و بنت‌لبون)[2] جنگ نکنیم و تا زمان مرگمان به عبادت و پرستش خدای متعال، بسنده نماییم. اما خدای متعال، ابوبکر رضی الله عنه  را بر این مصمم کرد که برای گرفتن زکات جهاد کند؛ به خدا سوگند که او جز به این راضی نشد که طرحی خفت‌بار یا جنگی سخت فراروی مرتدها قرار دهد.»[3]


[1] فقه التمكين في القرآن الكريم، از نويسنده‌ي همين كتاب (صلابي)، ص157
[2] بنت‌مخاض، به شتري گويند كه يك سالش تمام شده و بنت‌لبون، شتري است كه دو سالش كامل شده باشد.(مترجم)
[3] الكامل في التاريخ (2/21)





به نقل از کتاب: ابوبکر صدیق(تحلیل وقایع زندگی خلیفه اول)، مؤلف :دکتر علی محمد صلابی، مترجم : محمد ابراهیم کیانی