قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

عبّاد بن بشر رضی الله عنه  :

عباد رضی الله عنه  از صحابه‌ی فاضل رسول‌خدا صلی الله علیه و سلم  بود و چهل و پنج سال عمر کرد. او، همان کسی است که عصایش در شبی تاریک، همانند ماه نور گرفت و راهش را روشن کرد.[1] عباد رضی الله عنه  به دعوت مصعب بن عمیر رضی الله عنه  مسلمان شد و در سریه‌ی کشتن کعب بن اشرف نیز حضور یافت.[2] رسول‌خدا صلی الله علیه و سلم  برای جمع‌آوری زکات مزینه و بنی‌سلیم، عباد رضی الله عنه  را به‌کار گرفتند و در جنگ تبوک نیز او را در زمره‌ی محافظان خود قرار دادند. عباد رضی الله عنه  در جنگ یمامه، نقش فعالی داشت و ضربات زیادی بر دشمن وارد کرد. عایشه‌ی صدیقه رضی الله عنها می‌گوید: «هیچ کس بر سه نفر از انصار که همه‌ی آن‌ها از بنی‌عبدالاشهل هستند، برتری و فضیلتی ندارد: سعد بن معاذ، اسید بن حضیر و عباد بن بشر رضی الله عنه .» ام‌المؤمنین علاوه بر این فرموده است: «رسول اکرم صلی الله علیه و سلم  در خانه‌ام مشغول خواندن نماز تهجد بودند که که صدای عباد بن بشر رضی الله عنه  را شنیدند؛ فرمودند: «ای عایشه، ایا این صدای عباد است؟»‌گفتم: آری؛ فرمودند: «خداوندا، عباد را بیامرز.»[3] عباد رضی الله عنه  در جنگ یمامه به شهادت رسید. ابوسعید خدری رضی الله عنه  می‌گوید: پس از جنگ بزاخه از عباد رضی الله عنه  شنیدم که می‌گفت: «ای ابوسعید، شب در خواب دیدم که آسمان گشوده شد و مرا به کلی در خود گرفت؛ من این خواب را چنین تعبیر کردم که ان شاء الله شهید می‌شوم.» به او گفتم: به خدا قسم که خواب خوبی دیده‌ای.[4] عباد رضی الله عنه  در روز یمامه شجاعت و سلحشوری زیادی از خود نشان داد. وی، در آن روز بر فراز مکانی بلند رفت و بانگ برآورد که: «من، عباد بن بشر هستم؛ ای انصار، ای انصار، به سوی من بیایید؛ زود باشید، پیش من بیایید.» همه، به سویش شتافتند… عباد رضی الله عنه  غلاف شمشیرش را شکست و آن را به زمین انداخت و فرمود: «دنبال من بیایید تا یک‌دست به دشمن یورش ببریم.»  انصار رضی الله عنه  نیز همانند عباد رضی الله عنه  غلاف شمشیرهایشان را شکستند و همراه عباد رضی الله عنه  به بنی‌حنیفه حمله‌ور شدند و آنان را به عقب راندند. بنی‌حنیفه ناگزیر شدند به باغ فرار کنند و درها را ببندند.[5] مسلمانان، موفق شدند درهای باغ را باز کنند؛ عباد رضی الله عنه  سپرش را کنار یکی از درها انداخت و با شمشیر وارد باغ شد و به قدری با مرتدها جنگید که به شهادت رسید. عباد رضی الله عنه  در سن چهل و پنج سالگی شهید شد. وی به قدری جراحت برداشته بود که او را با علامت خاصی که در سرش بود، شناسایی کردند.[6] جان‌فشانی عباد رضی الله عنه  در جنگ یمامه به اندازه‌ای بوده که او را در رشادت و شجاعت، زبان‌زد کرده است.[7] عباد رضی الله عنه  با آن همه شلحشوری و رشادتش که در روز یمامه در برابر بنی‌حنیفه از خود نشان داد، یاد و خاطره‌اش را برای بنی‌حنیفه طوری ماندگار کرد که بنی‌حنیفه با دیدن شخصی که زخم‌های کاری برداشته بود، می‌گفتند: این شخص مانند عباد بن بشر رضی الله عنه  مجروح شده است![8]
نقش انصار در سرکوب مرتدها و به ویژه در جنگ یمامه، بی‌نظیر بوده است. آن‌ها به‌قدری در جنگ یمامه جان‌فشانی نمودند که مجاعه در حضور ابوبکر صدیق رضی الله عنه  به جان‌باختگی و رشادت انصار بدین‌گونه اذعان کرد که: «ای جانشین رسول‌خدا، من، هیچ قومی ندیده‌ام که همانند انصار در برابر شمشیرها مقاومت کنند یا چون انصار بی‌باک و صادقانه، به دشمنشان حمله‌ور شوند… من، همراه خالد رضی الله عنه  به میان کشته‌ها رفتم تا کشته‌های بنی‌حنیفه را به او معرفی کنم؛ من، در آن هنگام به کشته‌های انصار می‌نگریستم که نقش زمین شده و افتاده بودند.» ابوبکر صدیق رضی الله عنه  با شنیدن این سخن، به قدری گریست که ریشش خیس شد.[9]


[1] نگاه كنيد به: صحيح بخاري، مناقب الأنصار، شماره‌ي3805
[2] نگاه كنيد به: بخاري، در المغازي، شماره‌ي4037
[3] بخاري، شماره‌ي2655
[4] طبقات ابن‌سعد (2/234)
[5] غزوات ابن‌حبيش (1/121)
[6] الإكتفاء از كلاعي (3/53)
[7] الأنصار في العهد الراشدي، ص186
[8] الإكتفاء (3/53)
[9] مرجع سابق (3/65)


به نقل از کتاب: ابوبکر صدیق(تحلیل وقایع زندگی خلیفه اول)، مؤلف :دکتر علی محمد صلابی، مترجم : محمد ابراهیم کیانی