قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

بداء

س - بداء چیست و علمای شیعه در مورد بداء چه اعتقادی دارند، و اولین کسی که مقوله بداء را مطرح کرد چه کسی بود؟
ج- بداء در لغت نزد شیخ شیعه مجلسی دو معنی دارد: اول ظهور و روشن شدن، دوم پدید آمدن نظریه و دیدگاه جدید[1].
بداء در اصل عقیده­ای انحرافی و یهودی است،  با این وجود یهودیان منکر نسخ هستند، چون به اعتقاد آنها نسخ مستلزم بداء است![2].
اعتقاد به بداء از یهودیان به فرقه­های سبئی شیعه منتقل گردید و همه آنان به بداء اعتقاد دارند و می­گویند: چیزهایی برای خدا ظاهر و روشن می­شود[3]. پاک و منزه است خداوند.
 
عقیده بداء از اصول عقاید شیعه است
از ابی عبدالله روایت کرده­اند که گفت: «خداوند با هیچ عبادتی چون بداء پرستش نشده است»[4].
و به نام او تهمت می­زنند که گفته: «اگر مردم می­دانستند عقیده بداء چه پاداشی دارد در گفتن آن کوتاهی نمی­کردند»[5].
 
بداء مورد اتفاق همه علمای شیعه است
و اتفاق کرده اند که خداوند را به بداء (متوجه شدن ناگهانی) توصیف کنند[6].
و به امام ابی الحسن نسبت داده­اند که گفته است: «در مورد ابی جعفر برای خداوند چیزی آشکار گردید که آن را نمی­دانست»!![7].
 
توضیح:
ای علمای شیعه !
{ مَا لَكُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًا (١٣)وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا (١٤)أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا (١٥)وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا (١٦) وَاللَّهُ أَنْبَتَكُمْ مِنَ الأرْضِ نَبَاتًا (١٧)ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا (١٨)وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ الأرْضَ بِسَاطًا (١٩)لِتَسْلُكُوا مِنْهَا سُبُلا فِجَاجًا (٢٠)
 (نوح: ١٣- 20)
یعنی: شما را چه می‌شود كه برای خدا عظمت و شكوهی قائل نیستید ؟
در حالی كه خدا شما را در مراحل مختلف خلقت به گونه‌های گوناگونی آفریده است، مگر نمی‌بینید كه خداوند چگونه هفت آسمان را یكی بالای دیگر آفریده است‌ ؟ و ماه را در میان آنها تابان ، و خورشید را چراغ (درخشان) كرده است‌ ؟ خدا است كه شما را از زمین به گونه شگفتی آفریده است . سپس شما را به همان زمین بر می‌گرداند ، و بعد شما را به گونه شگفتی (زنده می‌گرداند و) از زمین بیرون می‌آورد . خداوند زمین را برای شما گسترده و فراخ كرده است . تا از جاده‌های وسیع آن بگذرید .
{ وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالأرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (٦٧)}(زمر:67)
یعنی: آنان آن گونه كه شایسته است خدا را نشناخته‌اند (این است كه تو را به شرك می‌خوانند . خدا آن كسی است كه) در روز قیامت سراسر كره زمین یكباره در مشت او قرار دارد و آسمانها با دست راست او در هم پیچیده می‌شود . خدا پاك و منزّه از شرك آنان (و دورِ دور از انبازهای ایشان و فراتر از اندیشه انسان) است.
این عقیده شما که می­گویید: با هیچ عبادتی همچون بداء پرستش نشده ...مستلزم آن است که خداوند را به جهالت و نادانی (پناه بر خدا از کفر) توصیف می­کنید، و شما علمای شیعه در مورد ائمه به دروغ روایت ساخته اید که ابا عبدالله گفته: امام هرگاه بخواهد چیزی را بداند می­داند[8]!!
 
ضربه کمر شکن
ابن بابویه از منصور بن حازم روایت کرده که گفت: از ابا عبدالله پرسیدم: آیا امروز چیزی می­شود که دیروز در علم خدا نبوده باشد؟ گفت: نه، هر کس این را بگوید خدا او را خوار و ذلیل گرداند. گفتم: آیا حوادث گذشته و اینده در علم خداوندی نیست و خداوند آنرا ندانسته؟ گفت: بله، او قبل از آن که آفریده ها را بیافریند همه چیز را ­دانسته است[9].
همین ننگ و عار برای علمای شیعه کافی است که نسبت به خداوند جل شأنه  معتقد به بداء هستند، و در حالی که علمای خود را از صفت جهل و بی­خبری پاک و منزه می­دانند. از خداوند متعال خواهانیم از این افکار ما را محفوظ نگه دارد.


[1] - بحارالانوار 4 / 114 – 122 .
[2] - ن ک سفر التکوین فصل ششم بند 5 و سفر الخروج فصل 32 پاراگراف 12 – 14 و سفر قضاة فصل دوازده پاراگراف 18 ، ن ک مسائل الامامیه عبدالله الناشی الاکبر ، ص 75 .
[3] - التنبیه و الرد ملطی ، ص 19 .
[4] - اصول کافی : کتاب التوحید ، باب البداء ، شانزده حدیث در این مورد ذکر کرده و به ائمه نسبت داده است  1 / 144 ، بحار الانوار 4 / 107 ، کتاب التوحید : باب البداء ، و هفتاد حدیث در این مورد ذکر کرده است ، التوحید ابن بابویه قمی باب البداء ، ص 332 .
[5] - کافی 1 / 148 ، بحار الانوار 4 / 108 .
[6] - اوائل المقالات مفید ، ص46 و 51  .
[7] - اوائل المقالات مفید ، ص 46 و 51 .
[8] - اصول کافی کتاب الحجة 1 / 258 .
[9] - اصول کافی 1 / 148 ش 10 .

به نقل از: سؤال و جوابهایی در مورد شیعیان اثنا عشری، تألیف:  عبدالرحمن بن سعد الشثری، مترجم: اسحاق دبیری