قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

 بيست و ششمين خليفه عباسي، ابوجعفر عبدالله القائم بامرالله در سال 391 ه در ايام خلافت پدرش «القادر بالله» در بغداد به دنيا آمد. او در سال 423 ه بعد از وفات پدرش به خلافت رسيد. در دوره خلافت وي تحولات مهمي در جهان اتفاق افتاد كه مرزهاي سياسي جهان را جابه جا كرد.



اولين حادثه مهم جهاني سقوط دولت شيعي آل بويه بود كه حدود يكصد سال، حساس ترين مناطق خلافت اسلامي از جمله بغداد را در كنترل خود داشت و مقام خلافت را به شدت خوار و تضعيف نمود و هيبت و جبروت خليفه را از بين برد. اين حكومت در سال 435 ه سقوط كرد. حادثه بعدي ظهور تركمنان سلجوقي در مشرق عالم اسلامي بود. اينها تركان جنگجويي بودند كه مدتي قبل از آن اسلام آورده بودند و ياري كنندگان شايسته اي براي اسلام شدند.



مقام خلافت سني عباسي را احيا كردند و خطر و تهديد جدي براي دولت فاطمي شيعي مصر به شمار مي رفتند.خاصه از زماني كه شام را از تسلط فاطميان خارج كرده و آنها را از آنجا راندند.

از خطرناك ترين حوادثي كه در دوران القائم اتفاق افتاد، تلاش فاطميان براي سرنگون كردن خلافت سني بغداد بود. در سال 450 ه داعي فاطميان، «بساسيري» موفق شد كه بغداد را اشغال كند و خليفه را دستگير كرده و به شهر «حدثيه» منتقل كند. خليفه يك سال تمام در آنجا بود تا اينكه «طغرل بيك» سلجوقي بر «بساسيري» پيروز شده و او را به قتل رسانيد و خليفه را به مقامش بازگرداند.



از ديگر حوادث حساس آن دوران، قحطي 7 ساله ايام خليفه المستنصر فاطمي در مصر مي باشد كه بنام شدت مستنصري شناخته شده است. همين قحطي از مهمترين اسباب سقوط حكومت فاطميان به شمار مي رود. ولي حساس ترين و خطرناك ترين حادثه تاريخي كه در اين دوران اتفاق افتاد، جنگ بزرگ و سرنوشت ساز ملازگرد در سال 463 ه بود. اين جنگ بين سلجوقيان به رهبري سلطان آلب ارسلان و رومي ها به رهبري رومانوس چهارم اتفاق افتاد. در آن جنگ بيشتر نيروي رومي نابود شدند و براي هميشه شوكت بيزانس در هم شكسته شد و از گردونه رقابت و كشمكش با مسلمانان خارج شدند. اين جنگ نتايج مهم ديگري هم داشت از جمله اينكه قلمرو سلجوقيان در آسياي صغير گسترش يافت و به تدريج به شرق اروپا رسيدند و چند سال بعد همين جنگ بهانه شروع حملات صليبي اروپائيان به جهان اسلام و شامات شد.



القائم در 13 شعبان 467 ه ق بعد از حدود 45 سال خلافت وفات كرد وي در زندگي شخصي خود فردي نيكوكار و روزه دار و نماز گذار بود. عقايد ديني صحيح داشته و بسيار صدقه مي داد و بسيار زاهد و متواضع بود خاصه بعد از آنكه در سال 451 ه بعد از يك سال تبعيد مجددا به خلافت بازگشت. چنانكه بعد از آن تا زنده بود جز بر سجاده نماز خود بعد از اداي نماز شب نخوابيد.



مترجم: ابو يحيي

مصدر: سايت نواراسلام

IslamTape.Com