قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

فرق بین (اخرجه) و (رواه) چیست و دقیقاً چه معنایی دارد؟ 
مثلا در عبارت: أخرجه ابن المجبر من حديث ابن عمر ، ورواه أبو منصور الديلمي في مسند الفردوس بإسناد آخر ضعيف.



الحمدلله،
تفاوتی بین "اخرجه" با "رواه" وجود ندارد، جز اینکه لفظ "رواه" عامتر از "اخرجه" است.
مثلا "اخرجه بخاری" با "رواه بخاری" هیچ تفاوتی ندارد.
منظور از اینکه لفظ "رواه" عامتر از "اخرجه" بوده بدین معناست که:
لفظ (اخرجه) شامل لفظ (رواه) نیز می شود یعنی (اخرجه = رواه) ولی عکس آن برخی اوقات صحیح نیست، بعبارتی نمی توان گفت که لفظ (رواه) همیشه معنای (اخرجه) را نیز دربر می گیرد.
برای روشن تر شدن موضوع لازمست گفته شود که؛
معمولا لفظ "اخرجه" برای مصنفی بکار برده می شود که حدیثی را در کتاب خویش قرار داده است که در اینصورت گفته می شود: اخرجه فلان بعد باید اسم کتاب را ذکر می شود؛
مثلا: اخرجه البخاري في "صحیحه" فلان حدیث ...، یا أخرجه مسلم في "صحیحه" فلان حدیث...، یا أخرجه ابن المجبر في "العقل" من حديث أبي أيوب الأنصاري...، یا اخرجه أبو منصور الديلمي في مسند الفردوس... الخ

اما لفظ "رواه" عامتر بوده و ممکن است برای کسی بکار رود که اصلا مصنف هیچ کتابی نیست بلکه او فقط راوی حدیث است، مثلا گفته می شود: رواه أبو هريرة رضي الله عنه، رواه الزهري رحمه الله ، رواه فلان أو فلان
اما صحیح نیست که گفته شود: اخرجه ابوهریرة، زیرا او یعنی ابوهريرة فقط راوی حدیث است.
اما گفتن : (رواه بخاری) با گفتن (اخرجه بخاری) تفاوتی ندارد، زیرا بخاری جدای از اینکه مصنف کتاب "الجامع الصحیح" است و در آن کتاب هزاران حدیث را تخریج کرده است، بنوعی راوی احادیث کتاب خویش نیز بوده است و او جزءی از سلسله راویان خواهد بود.

خلاصه اینکه بعنوان مثال می توان چنین نوشت:
رواه بخاری = اخرجه بخاری
رواه ابوهريرة # اخرجه ابوهريرة
رواه أبو منصور الديلمي في مسند الفردوس = اخرجه أبو منصور الديلمي في مسند الفردوس
رواه ابن المجبر في "العقل" = أخرجه ابن المجبر في "العقل"

اما یک نکته ی مهم:
گاهی برخی از افراد، هم راوی حدیث هستند و هم مصنف کتاب؛ مثلا امام مالک رحمه الله صاحب کتاب "الموطا" است و احادیث زیادی را در کتاب خویش تخریج کرده است، ولی گاه احادیثی را از او روایت کرده و او بعنوان یکی از سلسله رجال حدیث است، حال اگر حدیثی مشاهده شد که در سند آن حدیث، امام مالک رحمه نیز وجود داشت، چنانکه خود حدیث در کتاب امام مالک یعنی الموطا نیز وجود داشت در آنصورت می توان گفت: رواه مالك یا أخرجه مالك، ولی چنانکه آن حدیث در کتاب وی نبود فقط باید گفت: رواه مالك ، زیرا بنا به مطالب فوق اگر بگوییم (أخرجه مالك) در حقیقت چنین اظهار داشته ایم که مالک در کتاب خود این حدیث را ذکر کرده است در حالیکه او آنرا در کتاب خود نیاورده و به اصطلاح تخریج نکرده است.


IslamTape.Com
سایت نوار اسلام