قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

امام شیعان امروز کجاست؟

س – ما حق داریم از علمای شیعه سؤال کنیم: امام شما امروز کجاست؟
ج – امام یازدهم شیعه حسن عسکری در سال 260 هجری بدون اینکه فرزندی داشته باشد وفات یافت[1]. کتاب­های شیعه هم اعتراف کرده­اند که: فرزندی از او آشکار نبود، بنابراین میراث او بین برادرش جعفر و مادرش تقسیم شد».[2]
و بعد از وفات حسن بدون آنکه فرزندی داشته باشد، علمای شیعه در مورد این که چه کسی جانشین او شود حیرت­زده و سرگردان دچار تفرقه گردیدند، تا اینکه در مورد جانشین او به چهارده فرقه تقسیم شدند، چنان که نوبختی[3] و شیخ مفید[4] گفته اند، و یا چنان که قمی می­گوید به پانزده فرقه تقسیم شدند،[5] و یا چنانکه مسعودی می­گوید به بیست گروه تقسیم شدند[6].
حتی برخی از علمایشان گفتند که امامت پایان یافت.[7]
بعضی گفتند: امامت بعد از حسن باطل گردید[8]، و نزدیک بود وفات حسن بدون فرزند برای جانشینی؛ منجر به پایان یافتن مذهب شیعه و شیعیان و شیعه­گری شود، چون اساس تشیّع که همان امام است فرو ریخت.
اما (اندیشه غیبت امام) پایه و اساسی بود که وجود و ساختار شیعه بعد از فروپاشی بر آن بنا گردید، و از نابودی اساس و ساختارشان جلوگیری کرد، بنابراین ایمان داشتن به غیبت فرزند حسن عسکری محوری است که عقاید ایشان بر آن می­چرخد، و بسیاری از شیعیان بعد از سرگردانی و حیرت بدان روی آوردند، و علمای شیعه پناهگاهی جز این مبدأ اعتقادی یعنی غیبت امام نداشتند، و بوسیله­ آن دسیسه و توطئه شیعه­گری را از فروپاشی و نابودی محافظت گردید.
وقتی استاد اساتید شیعیان نخستین؛ ابن سبا یهودی که عقیده منصوص بودن امامت علی رضی الله عنه  را وضع و ابداع کرد که اساس و شالوده­ی مذهب شیعه­ است،
اینجا ابن سبأ دیگری آمد و بعد از مرگ امام حسن عقیم و بدون فرزند که اندیشه امامت سقوط کرد؛ جایگزینی و معادلی برای آن ساخته و پرداخته کرد. یا اینکه این ابن سبأ دوّم یکی از مجموعه سازندگان این اندیشه است، اما به هر حال او چهره بر جسته این ادعا است، و این مرد کسی جز «ابو عمر عثمان بن سعید عمری اسدی عسکری متوفای سال 280 هجری» نیست،[9] که ادعا کرد امام حسن فرزندی داشته که از نگاه مردم پنهان است و هنوز چهار سال بیش ندارد[10].
و شیخ شیعه مجلسی می­گوید: «اکثر روایات حاکی از آن است که سن او چند ماه از پنج سال هم کمتر بود، یا عمرش یک سال و چند ماه از پنج سالگی کمتر بود»[11]!
با وجود آن که این فرزند چنان که کتاب های شیعه گفته­اند در زمان حیات پدرش حسن دیده نشده است، و بعد از وفاتش عموم مردم او را نشناخته و ندیده اند[12]، اما این مرد (یعنی عثمان) ادعا می­کند که او را می­شناسد و در گرفتن اموال شیعه و پاسخ دادن به پرسش های آنان وکیل اوست.
توضیح:
نکته بسیار عجیب و شگفت انگیز این است که شیعه ادعا می­کنند جز سخن امام معصوم را قبول نمی­کنند، و حتی آنها اجماع را بدون وجود معصوم قبول ندارند، امّا در اینجا در رابطه با یکی از مهم­ترین عقاید شیعی خود ادعای شخص غیر معصوم را قبول می­کنند، حال آنکه افراد دیگری نیز همان ادعای او را مطرح کردند و هر کدام ادعا می­کرد که دروازه­ای است به سوی امام غائب ، و کشمکش و اختلاف بین کسانی که از این راه شکم خود را سیر می­کردند شدید بود، هر یک از آنها امضا و خطی نشان می­داد و ادعا می­کرد که از سوی امام غایب صادر شده است، و در آن نوشته و سندها دیگران لعنت و تکذیب می­شدند. طوسی بعضی از اینها را در بحثی تحت عنوان:
«ذکر مذمت شدگانی که ادعای (باب) بودن و نمایندگی کردند، لعنت خدا بر آنها باد».[13].
عثمان و همراهانش در آغاز از آشکار کردن اسم این فرزند خیالی، و ذکر محل اختفای او خودداری می­کردند. از ابی عبدالله صالحی روایت است که گفت: «بعد از وفات ابو محمّد علیه السلام  یاران ما از من درخواست کردند از نام محل امام سؤال کنم، پاسخ آمد: «اگر اسم را بگویید آن را فاش می­کنند، و اگر جای او را بدانند آن را به دیگران نشان می دهند»[14].
و کلینی روایت کرده است که:«صاحب این امر را جز انسان کافر با نام خودش او را نمی­خواند». وقتی گفتند: چگونه او را یاد کنیم؟ گفت: «بگویید: حجت آل محمّد صلوات الله علیه و سلامه».[15]
رسوایی
به نظر می­رسد که پنهان کردن اسم و محل پسر حسن عسکری چیزی جز تلاش برای روپوش گذاشتن بر این دروغ نبوده­اند، زیرا چگونه علمایشان به پنهان کردن اسم و جای او دستور می­دهند در حالی که خودشان می­گویند: «هر کس از ما اهل بیت امام را نشناسد؛ او غیر خدا کسی دیگر را شناخته و عبادت کرده است»[16].
و همانطور که عثمان ندای عقیده غیبت را سر داد، بعد از او پسرش ابو جعفر محمّد بن عثمان (متوفای 304 هجری یا 305 هجری) از آن سخن گفت، و شیعه به چند گروه تقسیم شدند، و به علت طمع ورزی و چشم دوختن به جمع آوری اعمال یکدیگر را لعنت کردند، و از یکدیگر بیزاری جستند[17]، سپس محمّد بن عثمان ابو القاسم حسین بن روح نوبختی را بعد از خویش به عنوان نایب امام تعیین کرد، و این منصوب کردن کشمکش و اختلاف بزرگی در میان آنان که از این راه کسب در­آمد و روزی می­کردند ایجاد کرد، بنابراین از یکدیگر جدا شده و به لعنت کردن همدیگر پرداختند.[18]
و بالاخره برای رفع نزاع و کشمکش؛ ابن روح مقام بابیّت و نیابت را بعد از خود به علی بن محمّد سمری واگذار کرد.[19]
و سمری تا سه سال در این پُست باقی ماند؛ سپس احساس ناکامی­کرد و فهمید که مقام او به عنوان وکیل مورد اعتماد امام غایب مقامی ناچیز و حقیر است و هنگامی که در بستر مرگ قرار گرفت از او پرسیدند: چه کسی بعد از تو جانشین تو است؟ گفت: خداوند فرمان خود را می­رساند.[20]
 
غیبت صُغری
 دوران نیابت این چهار نفر برای مهدی؛ غیبت صغری نامیده می شود.  و علمای شیعه عقیده غیبت را تغییر دادند و به جای این که نیابت در دست یکی از علمای شیعه باشد و مستقیم از امام غایب فرمان بگیرد؛ اعلام کردند ارتباط مستقیم با مهدی قطع شده است، و تشکیلات اثنا عشریه سندی را با امضا و خط امام موهوم صادر کردند مبنی بر اینکه: «هر مجتهد شیعه نایب امام است»... و از جمله در آن سند آمده بود: «برای سؤال در مورد حوادث به راویان حدیث ما مراجعه کنید، زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا هستم»[21].
امّا چرا آنها را به قرآن و سنّت ارجاع ندادند، و چرا این کار را کردند و آن به باب سمری نسبت دادند؟
 
جنگ بر سر نیابت همچون سگهای لاش­خور
یکی از نائبان مهدی که شیخ شیعه ابو جعفر محمّد بن علی شلمغانی است می­گوید: «ما می­دانیم چرا با ابوالقاسم حسین بن روح در این قضیه وارد شدیم، ما بر سر این مسأله با هم به کشمکش و دعوا پرداختیم همانگونه که سگهای لاش­خور بر سر خوردن به جنگ و درگیری می­پردازند».[22]
آری، مسئله غیبت امام یکی از ارکان مهم مذهب شیعه، و از مسائلی است که بسیاری از علمای شیعه را سرگشته و حیران کرده است، چون آنها در مورد غیبت و طولانی بودن غیبت امام، و قطع شدن اخبار او مشکوک شدند، که واقعاً حق هم داشتند.
 
حیرت شیعیان
شیخ شیعه ابن بابویه قُمی گفت: «به نیشابور برگشتم و در آن اقامت گزیدم، دیدم که بیشتر شیعیانی که نزد من می­آیند از مسئله غیبت امام حیران و سرگشته بودند، و در مورد امام قائم علیه السّلام دچار شبهه شده بودند...»[23].
خواننده دانا و منصف:
شیعه در زمان شیخ و عالم خود ابن بابویه (متوفای 381 هجری) در مورد امامی که در انتظارش هستند شک و تردید داشتند، آیا اکنون بعد از گذشت قرن های متمادی در مورد آن شک ایجاد نمی­شود؟


به نقل از: سؤال و جوابهايي در مورد شیعیان اثنا عشری، تألیف: عبدالرحمن بن سعد الشثری، مترجم: اسحاق دبیری


[1] - کتاب الغیبه ، طوسی ، ص 258 .
[2] - المقالات و الفرق قمی ، ص 102 ، و فرق الشیعه نوبختی ، ص 96 .
[3] - فرق الشیعه ، ص 96 .
[4] - الفصول المختارة مفید ، ص 258 .
[5] - المقالات و الفرق ، ص 102 .
[6] - مروج الذهب ، ج 4 / 190 .
[7] - المقالات و الفرق قمی ، ص 108 ، الغیبه طوسی ، ص 135 .
[8] - بحارالانوار ، ج 37 / 21 ، و الفصول المختارة ص 320  .
[9] - الغیبة طوسی ، ص 214 .
[10] - کتاب الغیبه ، طوسی ، ص 258.
[11] - بحارالانوار ، ج 25 / 103 و 123 .
[12] - الارشاد مفید ، ص  345 .
[13] - کتاب الغیبه ، طوسی ، ص 244 .
[14] - اصول کافی ، ج 1 / 181 .
[15] - اصول کافی ، ج 1 / 333 .
[16] - اصول کافی ، ج 1 333 .
[17] - کتاب الغیبه ، طوسی ، ص 245.
[18] - کتاب الغیبه ، طوسی ، ص 241.
[19] - بحارالانوار ، ج 51 / 107 و108 و 343 و 347 و 348 و 352 و 362 و ج 74 / 197 ، و الغیبه ، طوسی ، ص 244 .
[20] - الغیبه ، طوسی ، ص 242 .
[21] - مراة العقول مجلسی ، ج 4 / 55 ، و وسائل الشیعه عاملی ، ج 18 / 101.
[22] - بحارالانوار مجلسی ، ج 51 / 267 – 368 و کتاب الغیبة طوسی ، ص 213 241 و 391 - 392 .
[23] - اکمال الدین و تمام النعمة ابن بابویه قمی ، ص 2 ، و بحارالانوار مجلسی ، ج 1 / 73 .