قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

گفتار پيامبر خدا صلی الله علیه و سلم براى عمويش هنگامى كه  ضعف وى را در نصرت و يارى خود ديد

طبرانى در الاوسط والكبير از عقيل بن ابى طالب  رضی الله عنه  روايت نموده، كه گفت: قريش نزد ابوطالب آمده گفتند: اى ابوطالب، برادر زاده‏ات در حياط خانه‏هاى ما و مجالس مان آمده، چيزى را براى ما بيان مى‏كند كه ما را بدان اذيت و آزار مى‏كند، اگر مناسب مى‏بينى كه او را از ما باز دارى اين را بكن. آن گاه ابوطالب به من گفت: اى عقيل، پسر عمويت را برايم پيدا كن. من او را از يكى از خانه‏هاى كوچك ابوطالب خارج نمودم، و او با من به راه افتاد، و در جريان راه درصدد پيدا نمودن سايه بود كه حركت خود را به آن ادامه بدهد، ولى آن را نمى‏يافت، تا اين كه نزد ابوطالب رسيد. ابوطالب به او گفت: اى برادر زاده‏ام، به خدا سوگند تا جايى كه من مى‏دانم تو برايم فرمانبردار بودى، (و همين حالا) قومت آمده بودند، و ادعا مى‏كردند كه تو نزد آنها در كعبه شان و در مجلس شان مى‏آيى و براى شان چيزى را مى‏گويى كه آنها را اذيت مى‏كند!! اگر مناسب مى‏بينى خود را از آنها باز دار؟ پيامبر خدا صلی الله علیه و سلم چشم خود را به طرف آسمان گردانيده گفت: «به خدا سوگند، من، چنان كه يكى از شما قادر نيست تا از اين آفتاب شعله‏اى از آتش برافروزد، قادر نيستم تا آن‏چه را به آن مبعوث شده‏ام، كنار بگذارم». ابوطالب گفت: به خدا قسم، برادر زاده‏ام دروغ نگفته است!! شما راهياب و راشد برگرديد.[1] هيثمى (14/6) مى‏گويد: اين را طبرانى و ابويعلى با اندك اختصارى از طرف اولش، روايت نموده‏اند، و رجال ابويعلى رجال صحيح اند. بخارى آن را در التاريخ همانند اين، چنان كه در البدايه  (42/3) آمده، روايت كرده است.
و نزد بيهقى آمده كه ابوطالب به پيامبر خدا صلی الله علیه و سلم گفت: اى برادر زاده‏ام، قومت نزدم آمدند، و چنين و چنان گفتند: بنابراين بر من و بر خودت رحم كن، و مرا به كارى وادار نكن كه نه من طاقت آن را داشته باشم و نه تو، و از قومت آنچه را از سخنانت كه برايشان سخت است، نگه دار. رسول خدا صلی الله علیه و سلم گمان نمود، كه براى عمويش در ارتباط با وى نظر جديدى پيدا شده، و او ديگر وى را يارى ننموده به كفّار تسليمش مى‏كند، و از قيام با وى كوتاه آمده است. در اين موقع پيامبر خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: «اى عمويم؟ اگر آفتاب در دست راستم گذاشته شود، و ماه در دست چپم، من اين كار نمى‏گذارم، تا اين كه خداوند آن را غالب گرداند، و يا اين كه من در طلبش هلاك شوم». بعد از آن اشك در چشمان پيامبر خدا صلی الله علیه و سلم حلقه زد و گريست. هنگامى كه پشت كرد و روان شد، ابوطالب - بعد از آن كه حالت پیامبر صلی الله علیه و سلم را مشاهده نمود - به وى گفت: اى برادر زاده‏ام! پیامبر صلی الله علیه و سلم به سوى وى برگشت، ابوطالب گفت: به همان كار خود ادامه بده، و آن‏چه را دوست دوست دارى انجام بده، چون به خدا سوگند، من ابداً تو را به چيزى تسليم نمى‏كنم.[2] اين چنين در البدايه  (42/3) آمده.


[1] حسن. طبرانی (191/17، 192) ، (511) و بیهقی در «الدلائل» (186/2، 187) و نگا: «مجمع الزوائد» (14/6).
[2] حسن لغیره. بیهقی در «الدلائل» (2/187) و ابن اسحاق چنانکه در «سیرت ابن هشام» (1/164، 165) و سند آن معضل است اما همانگونه که علامه آلبانی ذکر نموده است شواهدی دارد که قبلا گذشت. بخاری نیز آن را در «تاریخ» (4/1)، (51).


به نقل از: حیات صحابه، مؤلّف علّامه شيخ محمّد يوسف كاندهلوى، مترجم: مجيب الرّحمن رحيمى(در 6 جلد)، به همراه تحقیق احادیث کتاب توسط: محمد احمد عیسی ، (به همراه حکم بر احادیث بر اساس تخریجات علامه آلبانی)