قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

آيات قرآنى در اطاعت از خداوند (جل جلاله) و پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم 

(الحمدُللَّهِ رَبِّ العلمين. الرَّحمنِ الرَّحيم. مَالِكِ يومِ الدّينِ. ايّاكَ نَعبُدُ و اِيّاكَ نَستعين. اِهدِنَا الصِّراطَ المُستقِيم. صراطَ الذينَ أنعمتَ عليهِمْ غَيرِالمَغضوبِ عَلَيهم و لاَالضّالِّين).(الفاتحه)
 ترجمه: «همه ستايش‏ها مر خدا راست، خدايى كه پروردگار عالميان است، بى اندازه مهربان و نهايت با رحم است، صاحب روز جزاست، تنها تو را مى‏پرستيم و از تو يارى مى‏خواهيم، ما را به راه راست هدايت كن، راه كسانى كه برايشان انعام كرده‏اى، نه آنان كه برايشان غضب كرده شده و نه گمراهان.
 و خداوند (جل جلاله) فرموده است:
 (اِنّ‏اللَّهَ رَبِّىُ وَ رَبُّكُم فَاعْبُدُوْهُ هَذا صِراطٌ مُسْتَقِيم). (آل عمران: 51)
 ترجمه: «همانا اللَّه (جل جلاله) پروردگار من و پروردگار شما است. بنابراين او را بپرستيد، اين است راه راست». و خداوند (جل جلاله) فرموده است:
 (قُلْ اِنَّنِىْ هَدَانِى رَبِّى اِلى صِراطٍ مُسْتَقِيْم دِيْناً ِقيَماً مِلَّه اِبْرَاهِيْمَ حَنِيْفاً، وَ مَا كَانَ مِنَ‏الْمُشْرِكِيْن. قُل اِنَّ صَلاتِىْ وَ نُسُكِىْ وَ مَحْيَاىَ و مَمَاتِى لِلَّهِ رَبِّ العالَمِين. لاَ شَرِيْك لَهُ و بِذَلِكَ اُمِرْتُ وَ اَنَاَ آَوَّلُ الْمُسْلِمِين). (الانعام: 163 – 161)
 ترجمه: «بگو: همانا پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده، آيين پا برجا و ضامن سعادت دين و دنيا، آيين ابراهيم. همان كسى كه از آيين‏هاى خرافى محيط خود روى گردانيد و از مشركان نبود. بگو: نماز و تمام عبادات من و زندگى و مرگ من، همه براى خداوند پروردگار جهانيان است، شريكى براى او نيست، و به همين امر شده‏ام، و من نخستين مسلمانم».
 و خداوند (جل جلاله) مهربانى نموده:
 (قُلْ يَا أيُهَّا الَّناسُ اِنّىِ رَسُولُ‏اللَّهِ اِلَيْكُمْ جَمِيعاً اَلَّذِى لَهُ مُلْكُ السَّمواتِ وَالْاَرْض، لاَ اِلَه اِلَّا هُوَ يُحْىِ وُ يُمِيْتُ، فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُوْلِهِ النَّبِىِّ الْاُمِىِّ الَّذِى يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ كَلِماتِهِ وَاَتَّبعَوُهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُون). (الاعراف: 158)
 ترجمه: «بگو: اى مردم! من فرستاده خدا به سوى همه شما هستم، همان خدايى كه حكومت آسمان‏ها و زمين از آن اوست، معبودى جز او نيست، زنده مى‏كند و مى‏ميراند، پس ايمان بياوريد به خدا و فرستاده‏اش، آن پيامبر درس نخوانده‏اى كه ايمان به خدا و كلماتش دارد و از او پيروى كنيد تا هدايت بيابيد».
 و خداوند تبارك و تعالى مى‏گويد:
 (وَ مَا أَرْسَلْنا مِن رَسُولٍ اِلَّا لِيُطاعَ بِاِذْنِ اللَّهِ، وَ لَوْ أَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاؤُوْكَ فَاسْتَغْفِرُواللَّهَ وَ اسْتَغْفِرلَهُمُ الرَّسُوْلَ لَوَجَدُوااللَّهَ تَوَّاباً رَّحِيماً). (النساء: 64)
 ترجمه: «و هر پيامبرى را فرستاده‏ايم، به خاطرى فرستاده‏ايم كه از وى به حكم خدا فرمان برده شود، و اگر ايشان آنگاه كه بر نفس‏هاى خويشتن ستم روا مى‏دارند نزد تو بيايند و از خداوند مغفرت بخواهند، و پيامبر براى شان مغفرت بخواهد، بدون ترديد، خداوند را توبه‏پذير و مهربان مى‏يابند».
 و گفته است:
 (يَا أَيُّهَاالَّذِيْنَ آمَنُوا أَطِيعُوااللَّهَ وَ رَسُوْلَهُ وَ لَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعْون). (الانفال: 20)
 ترجمه: «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد اطاعت خدا و پيامبرش را كنيد و از وى در حالى كه شما مى‏شنويد سرپيچى ننماييد».
 و فرموده:
 (وَ أَطِيْعُوااللَّهَ و الرَّسُوْلَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُون). (آل عمران: 132)
 ترجمه: «و فرمان بريد خدا را و پيغمبر را تا بر شما رحم شود.».
 و مى‏فرمايد:
 (وَ أَطِيْعُوااللَّهَ وَ رَسُوْلَهُ وَ لَاَ تَنَاَزَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيْحُكُمْ وَاصْبِرُوا، اِنّ‏اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِيْن). (الانفال: 46)
 ترجمه: «و اطاعت خدا و پيامبرش را نماييد و نزاع (كشمكش) نكنيد تا سست نشويد و قدرت (و شوكت و هيبت) شما از ميان نرود و استقامت نماييد كه خداوند (جل جلاله) با استقامت كنندگان است».
 و مى‏گويد:
 (يَا أَيّهُاَ الَّذِيْنَ آمَنُوا أَطِيْعُوااللَّهَ وَ أَطِيْعُوا الرَّسُوْلَ وَ اُولِى الْاَمْرِ مِنْكُم، فَاِنْ تَنَازَعْتُم فِىْ شَىٍ‏ء فَرُدُّوْهُ اِلَى‏اللَّهِ وَالرَّسُولِ اِنْ كُنْتُمْ تُؤمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ، ذَلِكَ خَيْرٌ وَّ أحْسَنُ تَأوِيْلاً) (النساء: 59)
 ترجمه: «اى مؤمنان! از خداوند اطاعت كنيد و از پيغمبر و صاحبان امر اطاعت نماييد، و اگر در چيزى اختلاف نموديد آن را به خدا و پيغمبر برگردانيد، اگر به خدا و روز رستاخير ايمان داريد، چون انجام اين كار بهتر و نيكوتر است».
 و خداوند تبارك و تعالى فرموده است:
 (اِنَّمَاَ كَاَنَ قَوْلَ المُؤمِنِينَ اِذَا دُعُوا اِلَى‏اللَّهِ و رسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أن يَقُولُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنا، وَ أولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون. وَ مَنْ يُطِعِ‏اللَّهَ وَ رَسُوْلَهُ وَ يَخْشَ‏اللَّهَ وَ يَتَّقْهِ فَأوُلِئكَ هُمُ الفَائِزُون). (النور: 52 -51)
 ترجمه: «مؤمنان هنگامى كه به سوى خدا و رسولش دعوت شوند تا ميان آنان داورى كند، سخنشان تنها اين است كه مى‏گويند: شنيديم و اطاعت كرديم. و هر كس خدا و پيامبرش را اطاعت كند و از پروردگار بترسد و از مخالفت فرمانش بپرهيزد آن‏ها رستگارند».
 و فرموده:
 (قُل أَطِيعُوااللَّهَ وَ أطِيْعُوا الرَّسُوْلَ، فَاِنْ تَوَلَّوا فَاِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ و عَلَيْكُمْ مَا حُمِّلْتُم، وَ اِنْ تُطِيْعُوهُ تَهْتَدُوا، وَ مَا عَلى الرَّسُولِ اِلَّا البَلاغُ المُبِينِ. وعَدَاَللَّهُ الَّذِيْنَ آمنوا مِنكُم و عَمِلُوا الصَّالحاتِ لِيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِى الارضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم، وَلَيُمِكَّنَنَّ لَهُم دِيْنَهُمُ الَّذِى ارْتَضى لَهُمُ، وَلَيُبَدِّلنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِمْ أمناً، يَعْبُدُوْنَنِىْ لَايُشرِكُوْن بِى شَيْئاً، وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأوُلئِكَ هُمُ الْفَاسِقُوْنَ. وَ أَقِيْمُو الصَّلَاه و آتُوالَّزكَاَه وَ أَطِيْعُوا الرَّسُوْلَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْن). (النور: 56 – 54)
 ترجمه: «بگو! اطاعت خدا و اطاعت پيامبرش را بكنيد، و اگر سرپيچى كنيد پيامبر مسؤول اعمال خويش است و شما مسؤول اعمال خود. امّا اگر از او اطاعت كنيد، هدايت خواهيد شد، و بر پيامبر چيزى جز ابلاغ آشكارا نيست. خداوند به كسانى كه از شما ايمان آورده‏اند و اعمال صالح انجام داده‏اند وعده مى‏دهد كه آنها را قطعاً خليفه روى زمين خواهد كرد، همان گونه كه پيشينيان را خليفه‏ى روى زمين نمود و دين و آيينى را كه براى آنها پسنديده پابرجا و ريشه دار خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را به امنيت و آرامش مبدّل مى‏كند، آن چنان كه تنها مرا مى‏پرستند و چيزى را براى من شريك نمى‏سازند. و كسانى كه بعد از آن كافر شوند، فاسق اند. و نماز را بر پا داريد و زكات را بدهيد و رسول (خدا) را اطاعت كنيد تا مشمول رحمت (او) شويد».
 و همچنين گفته است:
 (يَا اَيُّهَاالَّذِيْنَ آمَنُوا اَتَّقُوااللَّه وَ قُوْلُوا قَوْلاً سَدِيْداً يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُم وَ يَغْفِرْلَكُم ذُنُوْبَكُم، وَ مَنْ يُطِعِ‏اللَّهَ و رَسُوْلَهُ فَقَدْ فَاَزَ فَوْزاً عظِيماً) (الاحزاب: 71 -70)
 ترجمه: «اى مسلمانان از خدا بترسيد و سخن استوار بگوييد، تا كردارهاى شما را برايتان اصلاح سازد، و گناهان تان را براى شما بيامرزد، و هر كس كه از خدا و پيامبرش اطاعت كند به كاميابى بزرگى دست يافته است».
 و خداوند تبارك و تعالى فرموده است:
 (يَا اَيُّهَا الَّذِيْنَ آمَنُوا اسْتجِيْبُوا لِلّهَ وَ لِلرَّسُوْلِ اِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيْكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنّ‏اللَّهَ يَحُوْلُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ اِلَيْهِ تُحْشَرُوْن). (الانفال: 24)
 ترجمه: «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد هنگامى كه شما را به سوى چيزى مى‏خواند كه مايه حيات تان است. و بدانيد كه خداوند ميان انسان و قلب او حايل مى‏شود و اين كه همه شما نزد او (در قيامت) جمع خواهيد شد».
 و خداوند (جل جلاله) مى‏گويد:
 (قُلْ أَطِيْعُوااللَّهَ وَ الرَّسُوْلَ فَاِنْ تَوَلَّوا فَاِنْ‏اللَّهَ لَايُحِبُّ الْكافِرِيْن). (آل عمران: 32)
 ترجمه: «بگو: خدا و پيامبر را اطاعت كنيد. اگر روى گردانيدند، خداوند كافران را دوست نمى‏دارد».
 و فرموده است:
 (مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أطَاَعَ اللَّهَ، وَ مَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيْظاً). (النساء: 80)
 ترجمه: «كسى كه از پيغمبر اطاعت كند، اطاعت خدا را كرده، و هر كسى اعراض كند، ما تو را بر آنان نگهبان نفرستاده‏ايم».
 و فرموده است:
 (وَ مَنْ يُطِعِ‏اللَّهَ وَ الرَّسُوْلَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذِيْنَ اَنْعَمَ‏اللَّهُ عَلَيْهِمُ مِنَ النَّبِيِّيْنَ وَالصِّدِّيْقِيْن وَالشُّهَدَاءَ وَالصَّالِحِيْن، وَ حَسْنَ أوُلئِكَ رَفِيْقاً. ذلِكَ الْفَضلُ مِنَ اللَّهِ، وَ كَفى بِاللَّهِ عَلِيْماً). (النساء: 70 -69)
 ترجمه: «هر كسى كه از خدا و پيامبر اطاعت نمايد، آنان با كسانى اند كه خداوند بر آنان انعام كرده، (و آنان عبارت اند) از: پيامبران، صديقان، شهيدان و نيكوكاران، و رفاقت آنان بهتر و نيكوست، اين فضلى است از جانب خدا، و خدا به عنوان عالم كافى است».
 و خداوند مى‏فرمايد:
 (وَ مَنْ يُطِعِ‏اللَّهَ وَ رَسُوْلَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِىْ مِنْ تَحْتِهَاالْاَنَهارِ خَالِدِيْنَ فِيْهَا، وَ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيْم. وَ مَنْ يَعْصِ‏اللَّهَ وَ رَسُوْلَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُوْدَهُ يُدْخِلْهُ نَاراً خَالِداً فِيْهَا وَ لَهُ عَذَابٌ مُهِيْن). (النساء: 14 -13)
 ترجمه: «و هر كسى حكم خدا و پيامبرش را اطاعت كند، وى را در باغهايى كه از زير آن جوى‏ها در جريان اند، داخل مى‏گرداند، و آنان در آنجا جاويدان مى‏باشند، و اين است كاميابى بزرگ. و كسى كه خدا و پيامبرش را نافرمانى كند و از حدود او تجاوز كند او را در آتش مى‏اندازد، و او در آنجا جاويدان مى‏باشد، و برايش عذات ذلّت آور است».
 و خداوند فرموده است:
 (يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْاَنْفَال، قُلِ الْاَنْفَالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُوْلِ، فَاَتَّقُواللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاَت بَيْنِكُمْ، وَ اَطِيْعُوااللَّهَ وَ رَسُوْلَهُ اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِين. اِنَّمَا المُؤْمِنُونَ الَّذِيْنَ اِذا ذُكِرَاللَّهُ وَ جِلَتْ قُلُوْبُهُمْ وَ اِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زَادَتْهُمْ اِيْمَاناً وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ. اَلَّذِيْنَ يُقِيْمُوْنَ الصَّلاه وَ مِمَّا رَزَقْنَا هُمْ يُنْفِقُون. أوُلئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُوْنَ حَقاً، لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَه وَ رِزْقٌ كَرِيْم) (الانفال: 4 – 1)
 ترجمه: «از تو درباره غنايم مى‏پرسند، بگو: غنايم مخصوص خدا و پيامبر است، بنابراين از خدا بترسيد و ميان برادرانى كه با هم ستيزه دارند، آشتى دهيد و از خدا و پيامبرش اطاعات كنيد، اگر ايمان داريد. مؤمنان تنها كسانى هستند كه هرگاه نام خدا برده شود، دل‏هاى شان ترسان و هراسان مى‏گردد، و هنگامى كه آيات او بر آنان خوانده شود، ايمان شان افزوده مى‏گردد، و تنها بر پروردگارشان توكّل دارند. آنها كه نماز را برپا مى‏دارند و از آنچه به آنها روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند. اينان مؤمنان حقيقى هستند، براى شان درجه هايى نزد پروردگار شان هست و براى آنها آمرزش و روزى نيكو و با عزّت است».
 و گفته است:
 (وَالْمُؤْمِنُوْنَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بَعْضُهُم أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ، يَأمُرُوْنَ بِالْمَعْروُفْ، وَ يَنْهُوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَ يُقِيْمُوْنَ الصَّلاَه، وَ يُؤْتُوْنَ الزَّكاه، وَ يُطِيْعُوْنَ‏اللَّهَ وَ رَسُوْلهُ، اُولئِك سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ، اِنّ‏اللَّهَ عَزِيْزٌ حَكِيْم). (التوبه: 71)
 ترجمه: «و مردان و زنان مؤمن ولى (و يار و ياور) يكديگراند، امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، نماز را برپا مى‏دارند و زكات را مى‏پردازند و خدا و رسولش را اطاعات مى‏نمايند، خداوند به زودى آنها را مورد رحمت خويش قرار مى‏دهد، خداوند توانا و حكيم است».
 و خداوند تبارك و تعالى مهربانى نموده:
 (قُلْ اِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّوْنَ‏اللَّهَ فَاَّتِبُعْوِنى يُحْبِبْكُمُ‏اللَّهُ وَ يَغْفِرْلَكُمْ ذُنُوُبَكُمْ، وَاللَّهُ غَفُوْرٌ رَحِيْم). (آل عمران: 31)
 ترجمه: «بگو: اگر خدا را دوست مى‏داريد، از من پيروى كنيد، تا خدا شما را دوست بدارد و گناهان تان را بيامرزد، و خدا آمرزنده و مهربان است».
 و خداوند تبارك و تعالى مهربانى نموده است:
 (لَقَدْ كاَنَ لَكُمْ فِى رَسُوْلِ‏اللَّهِ أُسْوَه حَسَنَه لِمَنْ كاَنَ يَرْجُوْااللَّهَ وَ الْيَوْمَ الآخِرَ وَ ذَكَراللّهَ كَثَيْراً).(الاحزاب: 21)
 ترجمه: «براى شما در زندگى، رسول خدا و تعليم وى سرمشق نيكويى است، البته براى آنكه اميد به رحمت خدا و روز رستاخيز دارد، و خدا را بسيار ياد مى‏كند».
 و خداوند تبارك و تعالى گفته است:
 (وَ مَآ اَتاكُمُ الرَّسُوْلَ فَخُذُوْهُ وَ مَانَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا). (الحشر: 7)
 ترجمه: «آنچه را پيامبر خدا براى شما آورده بگيريد و اجرا كنيد، و آنچه را از آن نهى كرده خوددارى نماييد و باز ايستيد».


به نقل از:
حیات صحابه، مؤلّف علّامه شيخ محمّد يوسف كاندهلوى، مترجم: مجيب الرّحمن رحيمى(در 6 جلد)، به همراه تحقیق احادیث کتاب توسط: محمد احمد عیسی ، (به همراه حکم بر احادیث بر اساس تخریجات علامه آلبانی)