|
|
|
|
قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل». |
|
|
|
فقه>مفاهیم و اصطلاحات فقهی>حيض
شماره مقاله : 147 تعداد مشاهده : 458 تاریخ افزودن مقاله : 14/5/1388
|
|
[اصطلاح فقهي]
حيض = قاعدگي ماهيانه‌ي زنان = رگل
1-تعريف آن: (حيض چيست)؟
حيض در لغت بمعني جريان است و در اينجا مراد از آن، خوني است كه از شرمگاه زن، در حال تندرستي بيرون آيد و آن خون كه بيرون مي‌آيد، بوسيله‌ي زايمان و ازاله‌ي پرده‌ي بكارت دوشيزگي نباشد. (بنابر اين، هر خوني را حيض نمي‌گويند).
2-وقت حيض وقاعدگي ماهيانه:
بيشتر علماء بر آنند كه وقت شرعي حيض، در زنان، قبل از رسيدن به سن نه سالگي به سال قمري (هر سال قمري ٣٥٤ روز است) آغاز نمي‌گردد. هرگاه زني قبل از رسيدن بدان سن، در خود خوني ديد، آن خون، خون حيض به حساب نمي‌آيد. بلكه خوني است كه در اثر بيماري يا ضايعه‌اي از وي خارج شده است. گاهي اين عادت ماهيانه، تا آخر عمر ادامه خواهد داشت و دليلي نيست كه بموجب آن، پايان مدت قاعدگي معلوم و معين شده باشد. پس هرگاه پيرزن سالمندي، در خود خوني ديد، ممكن است كه آن خون، از آن قاعدگي باشد.
3-رنگ خون‌قا‌عدگي ماهيانه:
بايستي خون حيض، يكي از اين سه رنگ زير را داشته باشد:
الف-رنگ سياه: چون از فاطمه بنت حبيش روايت شده است‌كه: “او همواره مبتلا به حيض بود، پيامبر صلي الله عليه و سلم ، به وي فرمود: ”(إذا كان دم الحيضة أسود يعرف فإذا كان كذلك فأمسكي عن الصلاة فإذا كان الاخر فتوضي وصلي فإنما هو عرق) [هرگاه آن خون، از آن حيض باشد، رنگ آن سياه است و بوي مخصوص دارد (كه زنان بدان آشنا هستند) هرگاه چنان شد از خواندن نماز خودداري كن، اگر چنان نبود، وضو بگير و نمازت را بخوان، زيرا آن خون، از آن رگ است]"ابوداود و نسائي و ابن حبان و دارقطني آنرا روايت كرده‌اند. دارقطني گفته است كه همه‌ي راويان اين حديث “ثقه“ هستند و حاكم نيز آنرا روايت كرده و گفته كه شرايط مسلم را دارد.
ب-سرخ است: زيرا رنگ اصلي خون چنان است.
ج -زرد است: گاهي زن آبي را در خود مي‌بيند،كه همچون آب زخم و چرك، زرد است.
د-كدر و تيره است: رنگي تيره، رنگي است متوسط بين سفيد و سياه مانند آب آلوده به چرك.
چون علقمه بن ابي علقمه از مادرش ام مرجانه مولاي عايشه رضي الله عنها نقل كرده است كه: مادرش از عايشه روايت كرده است كه گفته:" (كانت النساء يبعثن إلى عائشة بالدرجة فيها الكرسف فيه الصفرة، فتقول. لا تعجلن حتى ترين القصة البيضاء) [زنان صندوقچه‌هايي براي عايشه مي‌فرستادند، كه در آنها پنبه‌اي بود، آغشته به زردي خون حيض (مقصودشان آن بود كه آيا در چنين حالتي از خون حيض پاك شده‌ايم؟)، عايشه مي‌گفت: شتاب نكنيد تا اينكه پنبه‌ي سفيد را ببينيد (يعني با پنبه شرمگاه خود را پاك كنيد اگر پنبه كدر و تيره نشد بلكه سفيد ماند آنوقت از حيض پاك شده‌ايد)..]" اين حديث را مالك و محمد بن الحسن روايت كرده‌اند و بخاري آنرا “معلق“ دانسته است.
البته رنگ زرد و تيره، زماني رنگ خون حيض به حساب مي‌آيند كه در ايام قاعدگي باشد، در غير ايام قاعدگي، آن رنگها، رنگ خون حيض به حساب نمي‌آيند. زيرا ام عطيه، گفته است:" (كنا لا نعد الصفرة والكدرة بعد الطهر شيئا) [ما همواره بعد از اينكه از حيض پاك مي‌شديم، اگر رنگ زرد و تيره در خود مي‌ديديم، بدان اهميت نمي‌داديم و به چيزي حساب نمي‌كرديم ]. ابوداود و بخار اين حديث را روايت كرده‌اند، اما بخاري قيد "بعدازظهر” را ذكر نكرده است.
4-مدت حيض و قاعدگي:
حداقل و حداكثر مدت حيض بيان نشده است و در بيان آن چيزي كه بتوان بدان استدلال نمود، روايت نشده است[1]. بنابر اين اگر زن عادت معين و مشخص ماهيانه داشته باشد، بدان عمل ميكند. چون ام سلمه رضي الله عنها گفته است كه: او درباره‌ي زنيكه خونريزي دارد (باصطلاح مستحاضه است) از پيامبر صلس الله عليه و سلم ، استفتاء نموده است، او فرموده‌اند:" (لتنظر قدر الليالي والايام التي كانت تحيضهن وقدرهن من الشهر، فتدع الصلاة ثم لتغتسل ولتستثفر ثم تصلي [و باندازه‌ي روزها و شبهائي كه در يك ماه قاعده مي‌شد، صبر ميكند و نماز نمي‌خواند، سپس بعد از آن مدت، بايد غسل كند و با يارچه‌اي شرمگاه خويش را، محكم ببندد و نمازهاي خود را، بگزارد]". بجز ترمذي پنج نفر از محدثين آن را روايت كرده‌اند.
اگر زني عادت ماهيانه‌ي مرتب و منظم و مقرري نداشته باشد، بايد با استفاده از قرائن موجود، تشخيص دهد كه اين خون مربوط به عادت ماهيانه است يا خير؟ و اين مطلب با استدلال به حديث فاطمه بند حبيش است كه در صفحات قبل بدان اشاره شد و در آن آمده بود كه:" (إذا كان دم الحيض فإنه أسود يعرف )[هرگاه آن خون از آن حيض باشد، سياه و داراي بوي مخصوص است]". بموجب اين حديث خون حيض از ديگر خونها، متمايز است و با آنها فرق دارد و زنان بدان آشنائي دارند.
5-مدت طهر و پاكي بين دو حيض:
علماء بر آن اتفاق دارند كه براي مدت طهر و پاكي بين دو حيض، حداكثري نيست. و درباره حداقل مدت طهر، اختلاف كرده‌اند. بعضي آن را پانزده روز و گروهي ديگر سيزده روز دانسته‌اند، و حقيقت آنست كه در بيان حداقل آن، دليلي كه شايستگي احتجاج و استدلال داشته باشد، نيامده است.
به نقل از:
فقه السنه ، تأليف سيد سابق، مترجم محمود ابراهيمي، تهران، ناشر مردم‌سالاري، دوم 1387.
پانوشت:
[1] -علمای فقه در بیان مدت حیض اختلاف دارند:بعضی گفته اند: برای حداقل مدت آن حدی نیست. برخی دیگر گفته اند:حداقل مدت آن یک شبانه روز است. برخی دیگر گفته اندحد اقل آن سه روز است. و اما در باره حد اکثر مدت حیض،بعضی گفته اند:ده روز، و بعضی دیگر گفته اند:15روز است.(مولف)
|
بازگشت به ابتدای
صفحه
بازگشت به نتایج قبل
چاپ
این مقاله
ارسال مقاله به دوستان |
|
|
 |
|
|
|
