قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

تعريف: 
وجوديه يك حركت مفكوره اي است كه ارزش انسان را خيلي بالا برده و بر يكه تاز بودن آن تاكيد مينمايد، و اينكه انسان صاحب مفكوره، آزادي واختيار بوده به رهنمائي ضرورت ندارد، حركت مذكور مجموعه اي از نظريات متباين و دور از هم  ميباشد، و يك نظريهء فلسفي واضح وروشن نمي باشد، نظر به همين تذبذب و اضطراب تا حال نتوانسته در ميان سائر عقايد و افكار جاي خود را بگيرد.

تأسيس و افراد برازنده :
-پژوهشگران مفكوره هاي غربي به اين عقيده اند كه مؤسس مكتب وجوديه «سورين كير كجورد» (1813-1855م) ميباشد. و از جملهء تأليفاتش : «رهبة و اضطراب» است.
-مشهورترين رهبرهاي معاصر آن : جان بول سارتر، فيلسوف فرانسوي متولد سال 1905م ميباشد، وي يك شخص ملحد بوده با صهيونيزم همكاري مينمايد، چندين كتاب و رواياتي دارد كه مذهبش را انعكاس ميدهد، از آنجمله است: الوجودية مذهب انساني، الوجود و العدم، الغثيان، الذباب ، الباب المغلق.
-همچنان از شخصيات اين حركت : قسيس كبرييل مارسيل ميباشد، وي معتقد است كه ميان وجوديه و نصرانيت تناقض و منافاتي وجود ندارد.
-كارل جاسبرز: فيلسوف آلماني.
-بسكار بليز: مفكر فرانسوي.
-و در روسيه: بيرد يائيف، شيسوف، سولوفيف.

افكار و معتقدات :
-از خدا، پيامبران عليهم السلام، كتب خداوند، و از تمام غيبيات و از هر چيزي كه اديان با خود آورده اند منكر اند و به آن كفر ميورزند، آن را موانع پيشرفت انسان به سوي مستقبل ميدانند، الحاد را مبدأ و طريق خويش قرار داده و به نتائج ويرانگري كه در پي دارد رسيده اند.
-به وجود انساني ايمان مطلق دارند و آنرا مصدر هر مفكوره ميدانند.
-معتقد اند كه سابقه ترين چيز در وجود همانا انسان است كه قبل از آن عدم بوده  وهيچ چيزي وجود نداشته است، و وجود انسان بر ماهيتش مقدم ميباشد.
-معتقد اند كه اديان، و نظريات فلسفي كه در طي قرون وسطى و قرن جديد رائج بوده مشكل انسان را حل نكرده است.
-ميگويند كه آنان در راه باز گردانيدن اعتبار كلي براي انسان، مراعات تفكير شخصي وي، آزادي وي غرايز و احساسات آن كار خواهند كرد.
-به آزادي مطلق انسان قائل بوده ميگويند كه به خود انسان تعلق دارد كه وجود خودرا هر قسمي كه ميخواهد و اراده دارد ثابت كند، بدون اينكه چيزي وي را مقيد سازد.
-ميگويند : بالاي انسان لازم است كه گذشته را دور اندازد، و از تمام قيود انكار نمايد، چه قيد ديني باشد، يا اجتماعي، يا فلسفي، و يا منطقي.
-دينداران آنان ميگويند: جاي دين ضمير و قلب است، زندگي و آنچه در آن است تابع اراده و خواست مطلق شخص ميباشد.
-به ارزشهائي كه ثابت باشند و زندگي و روش مردم را رهبري نموده بانظم سازد باور و عقيده ندارند، بلكه هر انسان هر چه خواست ميكند، و براي هيچكس اجازه نيست كه بالاي ديگران موازين اخلاقي مشخصي وضع نمايد.
-مفكورهء آنان مفضي به گسترش بي نظمي اخلاقي، اباحيت جنسي، لجام گسيختگي و فساد گرديده است.
-على الرغم آنچه به انسان قائل شده اند مفكورهء شان داراي سمات دنباله روي اجتماعي، وشكست پذيري در مقابل مشكلات گوناگون ميباشد.
-وجودي راستين نزد آنان كسي است كه هيچگونه رهنمائي را ازخارج قبول نمي كند، بلكه خود را به نفس خود رهبري نموده بدون اينكه مقيد به قيدي و يا محدود به حدي باشد در خواست هاي شهوات و غرايز خود را مي پذيرد.
-وجوديه فعلا دو مكتب دارد كه يك آن ديندار و ديگرش ملحد و بي دين ميباشد،همين مكتب دوم است كه رهبري وجوديه به دست وي ميباشدو مراد از مفهوم مشهور و متداول وجوديه كه در سرزبانها است نيز مكتب دوم ميباشد، بنابر اين وجوديه بر الحاد و بي ديني استوار ميباشد.
-مفهوم وجوديه در حقيقت سركشي بر واقعات تاريخي و جنگ در مقابل ميراث بزرگي است كه جامعهء انساني آنرا به جاگذاشته است.
-وجوديهء امروزي حيثيت شاخه اي از شاخه هاي متعدد صهيونستي را دارد كه از ميان آن صهيونست كار و فعاليت مينمايد، و فعاليت آن توسط از بين بردن ارزشها، عقايد و اديان صورت ميگيرد.

ريشه هاي فكري و إعتقادي :
-وجوديه عكس العمل در مقابل تسلط كليسا و حكمفرائي خشك و شديد آن بالاي انسان بنام دين، بوده است.
-از علماني و ديگر حركاتي كه نهضت اروپا را همراهي نموده دين و كليسا را ترك كرده بودند متأثر گرديده است.
-از سقراط نيز متأثر گرديده اند كه وي اين قاعده را گذاشته بود ( نفست را توسط نفست بشناس).
-از رواقي ها نيز متأثر اند كه آنان سيادت و سرداري نفس را لازم نموده بودند.
-همچنان از حركات مختلفي كه به سوي الحاد و اباحيت دعوت مينمودند متأثر هستند.

انتشار و جاهاي نفوذ :
-بعد از جنگ جهاني اول در آلمان ظاهر گرديد، بعد از آن در فرانسه وايطاليا و غيره به نشر رسيد، از ناگواري جنگها و خطرناكي آن بالاي انسان وسيله اي براي سرعت انتشار خود بدست آوردند.
-افكار منحرف و اباحيت شان در فرانسه، آلمان، سويد، نمسا، انجلترا، امريكا، و غيره ميان پسران و دختران جوان نشر گرديده سبب بي نظمي اخلاقي، اباحيت جنسي، و بي پروائي در مقابل ارزشهاي اجتماعي ودر مقابل اديان گرديد.

مراجــع :
1-الوجودية و واجهات الصهيونية                   د. محسن عبد الحميد.
2-مباحث في الثقافة الإسلامية                        د. نعمان السامرائي.
3-سقوط الحضارة                                    كولن ولسن.
4-دراسات في الفلسفة المعاصرة                       د. زكريا ابراهيم.
5-الوجودية  المؤمنة و الملحدة                        د. محمد علات .
6-عقايد المفكرين في القرن العشرين                 عباس محمود العقاد.
7-المذاهب المعاصرة و موقف الاسلام منها           د. عبد الرحمن عميرة.
 



به نقل از: موسوعه آسان در بيان فرقه ها و گروهها (به زبان فارسی)، نويسنده : دکتر حماد الجهني، مترجم : محمد طاهر (عطائي)، الناشر: مركز الثقافة الإسلامية " بخارى".