قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

دعوة طليب بن عمير رضي الله عنه
دعوة طليب لأمه أروى بنت عبد المطلب
أخرج الواقدي عن محمد بن إبراهيم بن الحارث التَّيْمي قال: لمَّا أسلم طُليب بن عمير رضي الله عنه ودخل على أمِّه أَرْوى بنت عبد المطلب قال لها: قد أسلمت وتبعت محمداً صلى الله عليه وسلم ـ وذكر الخبر وفيه أنَّه قال لها: ما يمنعك أن تُسلمي وتتَّبعيه؟ فقد أسلم أخوك حمزة، فقالت: أنتظِرُ ما تصنع أخواتي؟ ثم أكون إحداهنَّ. قال فقلت فإني أسألك بالله إلا أتيته وسلَّمتِ عليه، وصدَّقته، وشهدت أن لا إله إلا الله وأشهد أنَّ محمداً رسول الله. ثم كانت بعد تعضد النبي صلى الله عليه وسلم بلسانها تحضَّ ابنها على نصرته والقيام بأمره. كذا في الإستيعاب . وأخرجه العُقَيلي من طريق الواقدي بمثله كما في الإِصابة . وأخرجه الحاكم في المستدرك من طريق إسحاق بن محمد الفروي عن موسى بن محمد بن إبراهيم بن الحارث التَّيْمي عن أبيه عن أبي سلمة بن عبد الرحمن قال: أسلم طُليب بن عمير رضي الله عنه في دار الأرقم، ثم خرج فدخل على أمه وهي أرْوى بنت عبد المطلب. فقال: تبعتُ محمداً وأسلمت لله ربِّ العالمين جلَّ ذكره. فقالت أمه: إنَّ أحقَّ من وازرت ومن عاضدت ابنُ خالك. والله لو كنَّا نقدر على ما يقدر عليه الرجال لتبعناه ولذَبَبْنا عنه. قال فقلت: يا أُماه وما يمنعك؟ فذكر مثلما تقدَّم.
وأخرجه ابن سعد في الطبقات عن محمد بن إبراهيم التَّيْمي عن أبيه بمثله. قال الحاكم : صحيح غريب على شرط البخاري ولم يخرِّجاه وتعقبه الحافظ في الإِصابة فقال: وليس كما قال، فإن موسى ضعيف، ورواية أبي سَلَمة عنه مرسلة وهي قوله: قال: فقلت يا أماه ــــ إلى آخره. انتهى.

دعوت نمودن طُلَیب بن عُمَیر (رضى‏اللَّه عنه)  
طلیب و دعوت نمودن مادرش اروى بنت عبدالمطّلب
واقدى از محمّد بن ابراهیم بن حارث تیمى روایت نموده، كه گفت: هنگامى كه طلیب بن عمیر رضی الله عنه اسلام آورد، و نزد مادرش اروى بنت عبدالمطّلب آمد، به وى گفت: من اسلام آورده‏ام، و پیرو محمّد صلی الله علیه و سلم شده‏ام... قضیه را متذكّر شده و در آن آمده: او به مادرش گفت: چه مانعى وجود دارد كه اسلام بیاورى و از وى پیروى نمایى؟ درحالى كه برادرت حمزه اسلام آورده است، پاسخ داد: منتظر مى‏باشم تا ببینم كه خواهرانم چه مى‏كنند؟ بعد از آن نیز یكى از آنها مى‏باشم. طلیب مى‏گوید: به او گفتم:
تو را به خدا سوگند مى‏دهم كه نزد وى برو، به او سلام كن و او را تصدیق كن و گواهى بده كه معبودى جز خداى واحد نیست. مادرم پاسخ داد: شهادت مى‏دهم كه معبودى جز خداى واحد نیست و شهادت میدهم كه محمّد رسول خداست. پس از آن پیامبر خدا  صلی الله علیه و سلم  را با زبانش مساعدت مى‏نمود، و پسرش را به نصرت و قیام به اوامر وى ترغیب و تشویق مى‏كرد.[1] این چنین در الاستیعاب (225/4) آمده. و عقیلى این را از طریق واقدى مثل این چنان كه در الاصابه (227/4) آمده، روایت كرده است. و حاكم این را در المستدرك (239/3) از طریق اسحاق بن محمّد فروى از موسى بن محمّد بن ابراهیم بن حارث تیمى از پدرش از ابوسلمه بن عبدالرحمن روایت نموده، كه گفت طلیب بن عمیر رضی الله عنه در دار ارقم اسلام آورد، پس از آن بیرون آمده نزد مادرش اروى بنت عبدالمطلب داخل گردید، و به او خبر داد كه من پیرو محمّد صلی الله علیه و سلم شدم و به خداوندى كه پروردگار جهانیان است و ذكرش از همه برتر است اسلام آوردم. مادرش گفت: آرى، مستحق‏ترین كسى كه همراهش تعاون و همكارى كنى پسر مادربزرگ‏ات مى‏باشد. به خدا سوگند، اگر ما به آن چیزى كه مردان بر آن قادرند قادر مى‏بودیم، حتماً از او پیروى نموده و از وى دفاع مى‏كردیم. طلیب مى‏گوید: گفتم: اى مادرم، پس تو را چه چیزى ازین عمل باز مى‏دارد؟... مانند همان چیزى را كه گذشت متذكر شد.
این را ابن سعد در الطبقات (123/3) از محمّد بن ابراهیم تیمى از پدرش مثل این روایت نموده. حاكم (239/3) مى‏گوید: این حدیث به شرط بخارى صحیح و غریب است، ولى بخارى و مسلم آن را روایت نكرده‏اند. حافظ در الاصابه (234/2) باتردید این قول گفته است: آن طورى كه او گفته نمى‏باشد، بلكه موسى ضعیف است، و روایت ابوسلمه از طلیب مرسل است، یعنى این قولش: مى‏گوید: پس گفتم اى مادرم... الى آخره.


[1] از «أسد الغابة» (5/ 391).

از کتاب: حیات صحابه، مؤلّف علّامه شیخ محمّد یوسف كاندهلوى، مترجم: مجیب الرّحمن (رحیمى)، جلد اول، به همراه تحقیق احادیث کتاب توسط:محمد احمد عیسی (به همراه حکم بر احادیث بر اساس تخریجات علامه آلبانی)
 
مصدر:
دائرة المعارف شبکه اسلامی
IslamWebPedia.Com