قال ابن الجوزي ( تلبيس إبليس: 447) ‏عن يحيى بن معاذ يقول: «اجتنب صحبة ثلاثة أصناف من الناس العلماء الغافلين والفقراء المداهنين والمتصوفة الجاهلين».
امام ابن جوزی در کتاب "تلبیس ابلیس" آورده: از يحيي بن معاذ نقل است كه فرمود: «از صحبت سه گروه بپرهيزيد: عالمان غافل، فقيران تملق گو و صوفیان جاهل».

دعوة مصعب لسعد بن معاذ وإسلامه 
ثم أخذ حربته وانصرف إلى سعد وقومه وهم جلوس في ناديهم، فلما نظر إليه سعد بن معاذ مقبلاً قال: أحلف بالله لقد جاءكم أُسَيْد بغير الوجه الذي ذهب به من عندكم. فلما وقف على النادي قال له سعد: ما فعلت؟ قال: كلَّمت الرجلين، فوالله مارأيت بهما بأساً، وقد نهيتهما فقالا: نفعل ما أحببت، وقد حُدِّثت أنَّ بني حارثة خرجوا إلى أسعد بن زرارة ليقتلوه، وذلك أنهم عرفوا أنَّه ابن خالتك ليَحْقِروك. قال: فقام سعد بن معاذُ مُغْضَباً مبادراً تَخوُّفاً للذي ذُكر له من بني حارثة، وأخذ الحربة في يده ثم قال: والله ما أراك أغنيت شيئاً. ثم خرج إليهما سعد فلما رآها مطمئنين عرف أن أسَيْداً إنما أراد أن يسمع منهما، فوقف مُتَشَمِّتاً، ثم قال لأسعد بن زرارة: يا أبا أُمامة أمَا والله لولا ما بيني وبينك من القرابة ما رُمْتَ هذا منِّي، أتَغْشانا في دارنا بما نكره؟ قال: وقد قال أسعد لمصعب: أيْ مصعب جاءك ــــ والله ــــ سيِّدُ مَنْ وراءَه من قومه، إِن يتبعك لا يتخلَّف عنك منهم إثنان ــــ قال فقال له مصعب: أوَ تقعد فتسمع، فإن رضيت أمراً ورغبت فيه قَبلْتَه، وإن كرهته عزلنا عنك ما تكره؟؟ قال سعد: أنصفت. ثم ركز الحربة وجلس، فعرض عليه الإِسلام، وقرأ عليه القرآن ــــ وذكر موسى بن عقبة أنَّه قرأ عليه أول الزخرف ــــ، قالا: فعرفنا ــــ والله ــــ في وجهه الإِسلام قبل أن يتكلَّم في إشراقه وتسهُّله، ثم قال لهما: كيف تصنعون إذا أنتم أسلمتم ودخلتم في هذا الدين؟ قالا: تغتسل فتطَّهَّر، وتُطَهِّر ثوبيك، ثم تشهد شهادة الحق، ثم تصلِّي ركعتين. قال: فقام فاغتسل وطهَّر ثوبيه وشهد شهادة الحق، ثم ركع ركعتين، ثم أخذ حربته فأقبل عائداً إلى نادي قومه ومعهم أُسَيْد بن حضير.

مصعب و دعوت نمودن سعدبن معاذ و اسلام آوردنش
پس از آن اسید سرنیزه خود را برداشت و به طرف سعد و قومش برگشت و آنها را در حالى یافت كه در مجلس جاى خود نشسته بودند، هنگامى كه چشمان سعد بن معاذ به وى افتاد كه به طرف آنها مى‏آمد گفت: به خدا سوگند، اسید به غیر از آن چهره و قیافه‏اى كه از نزد شما رفته بود به طرف تان برگشته است. وقتى كه اسید در همان مجلس وارد شد، سعد به او گفت: چه كردى؟ جواب داد: با آن دو مرد صحبت نمودم، و به خدا، زیانى در بودنشان (در محله) احساس نكردم. اما با این همه آنها را از آمدن به اینجا بازداشتم، و ایشان پاسخ دادند: ما همانطورى كه دوست دارى عمل مى‏كنیم، ولى به من گفته شد، كه بنى حارثه به طرف اسعد بن زراره بیرون رفته تا او را به قتل برسانند. این بدان خاطر صورت مى‏گیرد كه آنها دانسته‏اند ،اسعد پسر خاله توست، و مى‏خواهند تو را از این طریق سبك و حقیر سازند. راوى مى‏گوید: سعدبن معاذ خشمناك و به سرعت با هراس از آنچه از بنى حارثه به وى یادآورى شد، برخاست، و نیزه را به دست خود گرفته گفت: به خدا سوگند، كارى را از پیش نبردى. بعد از آن سعد به سوى اسعد و مصعب رفت. هنگامى كه آن دو را دید ،ایشان را مطمئن یافت و دانست كه اسید حیله‏اى به كار برده تا او را به نزد آنها بكشاند كه حرف آن دو را بشنود. سعد با پرخاشگرى و ترشرویى ایستاد، و بعد از آن به اسعد بن زراره گفت: اى ابوامامه، اگر همان پیوند قرابت میان من و تو نمى‏بود، این كار را هرگز نمى‏كردى. آیا در داخل خانه ما آمده چیزى را براى مان تبلیغ مى‏كنى كه ما آن را دوست نداریم؟! مى‏افزاید: اسعد قبل از این به مصعب گفته بود: اى مصعب به خدا سوگند، این سردار قومش است كه نزدت مى‏آید، كسى است كه به دنبال خود قومى دارد، و اگر از تو پیروى نماید، حتى دو تن آنها هم مخالفت تو را نمى‏كنند. راوى مى‏گوید: مصعب به او گفت: آیا بهتر از این نیست كه بنشینى و بشنوى. اگر این كار را پسند یدى و به او علاقه داشتى آن را قبول كن، و اگر مورد پسندت نشد ما هم چیزى را كه خوشت نمى‏آید از تو دور خواهیم نمود؟ سعد پاسخ داد: سخنى به انصاف گفتى. سپس سرنیزه‏خود را بر زمین فرو برده نشست. مصعب اسلام را به او عرضه نمود، و قرآن را برایش تلاوت كرد - موسى بن عقبه یادآور شده است كه مصعب اول (سوره) زخرف را برایش تلاوت نمود - آنها گفتند: به خدا، اسلام را در چهره وى قبل از این كه حرف بزند از نورانیت و بشاشتش دانستیم. بعد از آن سعد به آن دو فرمود: وقتى كه مسلمان شوید، و به این دین داخل گردید، چه مى‏كنید؟ آن دو گفتند: غسل نموده خود را پاك كن، و هر دو لباست را بشوى، بعد از آن شهادت حق را به زبان آور و بعد از آن دو ركعت نماز ادا كن. راوى مى‏گوید: او برخاست، غسل نمود، هر دو لباس خود را پاك ساخت و شهادت حق را بر زبان آورد، و بعد از آن دو ركعت نماز ادا نمود، سپس نیزه خود را گرفت، و به طرف مجلس قوم خود در حالى برگشت كه اسیدبن حضیر نیز در جمع آنها حضور داشت.

از کتاب: حیات صحابه، مؤلّف علّامه شیخ محمّد یوسف كاندهلوى، مترجم: مجیب الرّحمن (رحیمى)، جلد اول، به همراه تحقیق احادیث کتاب توسط:محمد احمد عیسی (به همراه حکم بر احادیث بر اساس تخریجات علامه آلبانی)
 
مصدر:
دائرة المعارف شبکه اسلامی
IslamWebPedia.Com